نشست وزرای خارجه کشورهای عضو ناتو در بروکسل با بحث‌هایی درباره افزایش هزینه‌های دفاعی و تعهدات اعضا در مواجهه با تهدیدات روسیه ادامه یافت.
آگهینشست وزرای خارجه کشورهای عضو ناتو که برای دومین روز پیاپی با هدف تقویت توان دفاعی این ائتلاف برگزار شد، روز جمعه چهارم آوریل (۱۵ فروردین ۱۴۰۴) با حضور آندریی سیبیا، وزیر خارجه اوکراین و کایا کالاس، مسئول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا ادامه یافت.
مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده در روز پنج‌شنبه تأکید کرده بود که اعضای ناتو باید یک «مسیر روشن» برای افزایش سهم بودجه دفاعی خود تا سقف ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی آنها، از جمله در خود آمریکا ترسیم کنند.
در حال حاضر، فقط دو کشور آلمان و فرانسه اندکی بیش از هدف ۲ درصدی فعلی ناتو برای بودجه دفاعی هزینه می‌کنند. در مقابل، کشورهای اسپانیا و ایتالیا همچنان به‌طور قابل توجهی زیر این آستانه قرار دارند.
ژان-نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه گفت که کشورش هدف «صرف ۳ تا ۳.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی برای هزینه‌های دفاعی» را دنبال می‌کند که میزانی معادل سطح هزینه‌های دفاعی ایالات متحده است.
بر اساس برآوردها، فرانسه در سال گذشته میلادی برابر با ۲.۰۶ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف دفاع کرده است.
مارک روته، دبیرکل ناتو نیز خواستار آن شده که بودجه دفاعی اعضا «به‌طور قابل توجهی به بالای ۳ درصد» از رقم تولید ناخالص داخلی هر کشور عضو افزایش یابد.
قرار است تصمیم نهایی در این باره، در نشست بعدی ناتو که از ۲۴ تا ۲۶ ژوئن (سوم تا پنجم تیر) در شهر لاهه هلند برگزار خواهد شد، اتخاذ شود.
ناتو رکن اساسی دفاع اروپا
مسئول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه بار دیگر تأکید کرد که ناتو یک رکن اساسی از دفاع اروپایی به شمار می‌رود.
کایا کالاس در اظهارات خود در آغاز دومین روز نشست وزرای خارجه ناتو در بروکسل گفت: «بدیهی است که اتحادیه اروپا و ناتو شرکای طبیعی یکدیگر هستند، کما اینکه اکثریت اعضای اتحادیه اروپا، عضو ناتو نیز هستند. بنابراین دفاع جمعی ما بر پایه ناتو استوار است.»
خانم کالاس با اشاره به اظهارات روز پنج‌شنبه مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا مبنی بر اینکه ایالات متحده همچنان به ناتو متعهد است اما اعضای اروپایی آن باید هزینه بیشتری در حوزه دفاع بپردازند، بر نقش اساسی اتحادیه اروپا در این زمینه تأکید کرد.
این مقام اروپایی گفت که اتفاقا سند موسوم به «کتاب سفید دفاعی اتحادیه اروپا» که ماه مارس ارائه شد، درباره آزادسازی منابع مالی، افزایش توانمندی‌ها، و تقویت همکاری‌ها در حوزه دفاعی است.
کتاب سفید دفاعی اتحادیه اروپا که در تاریخ ۱۹ مارس (۲۹ اسفند) توسط کمیسیون اروپا منتشر شد، راه‌حل‌هایی را برای پر کردن شکاف‌های اساسی در توانمندی‌های دفاعی و ایجاد یک پایه صنعتی قدرتمند در حوزه دفاع ارائه می‌دهد. این سند به کشورهای عضو اتحادیه اروپا پیشنهاد می‌دهد تا سرمایه‌گذاری بیشتری در حوزه دفاع انجام دهند، سامانه‌های دفاعی مورد نیاز را تهیه کنند و آمادگی بلندمدت صنعت دفاعی اروپا را افزایش دهند.
نگرانی‌ها از موضع‌گیری ترامپ در قبال پوتین
بازسازی وجهه عمومی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه توسط دونالد ترامپ، که به یک طردشده بین‌المللی تبدیل شده است، باعث نگرانی متحدان آمریکا است.
آنها بر این باورند که تصمیم به رد عضویت اوکراین در ناتو، موقعیت کی‌یف را پیش از آغاز مذاکرات صلح تضعیف کرده است.
ملانی ژولی، وزیر خارجه کانادا در پاسخ به پرسش خبرنگاران در مقر ناتو در بروکسل گفت: «اگر دلیل محکمی برای این افزایش هزینه‌ها وجود ندارد، نمی‌دانم چرا باید همیشه هزینه‌های دفاعی را بیشتر و بیشتر کنیم.»
آگهیرهبران ناتو در نشست سال گذشته خود اعلام کردند که روسیه «بیشترین و مستقیم‌ترین تهدید برای امنیت متحدان» به شمار می‌آید.
اصل دفاع متقابل و اطمینان‌دهی نسبت به تعهد آمریکا
دیوید لامی، وزیر خارجه بریتانیا نیز در حاشیه نشست وزرای خارجه ناتو در بروکسل گفت: «به هرحال فکر می‌کنم اینکه از زبان وزیر خارجه ایالات متحده شنیدیم که آمریکایی‌ها در کنار ما هستند، خیلی مهم بود.»
این اظهارات نشان‌دهنده اهمیت ادامه تعهد ایالات متحده به اصل دفاع جمعی ناتو، به‌ویژه در شرایط افزایش تنش‌های جهانی و تلاش‌ها برای تقویت توان دفاعی اعضای این ائتلاف است.
رادوسواف سیکورسکی، وزیر خارجه لهستان نیز روز جمعه در بروکسل به خبرنگاران گفت که دونالد ترامپ همچنان به ماده ۵ ناتو درباره دفاع متقابل پایبند است و در نشست آینده ناتو در لاهه حضور خواهد داشت.
آگهیبا این حال، سیاست‌های امنیتی ترامپ در گذشته باعث ایجاد تردیدهایی در اروپا شده بود؛ زیرا برخی کشورها نسبت به پایبندی ایالات متحده به اصل دفاع متقابل در صورت وقوع حمله، تردید پیدا کرده بودند.
این تردیدها منجر به افزایش نگرانی‌ها درباره میزان تعهد واشنگتن به اصول پایه‌ای ناتو شده است.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
آقای سیکورسکی در پاسخ به سوالی در نشست بروکسل مبنی بر اینکه آیا ایالات متحده همچنان به دفاع از قلمرو ناتو متعهد است یا خیر، پاسخ داد: «بله».
آگهیاو افزود: «ترامپ این موضوع را برای رهبران ناتو تأیید کرده است؛ این تعهد همچنان معتبر است و طبق آنچه شنیده‌ایم او در نشست لاهه نیز حضور خواهد داشت.»
تلاش ایتالیا برای رسیدن به هدف بودجه‌ای ناتو با ترفند حسابداری
در این میان، خبرگزاری رویترز به نقل از دو مقام آگاه گزارش داد که ایتالیا در تلاش برای رسیدن به بودجه تعیین‌شده ناتو [یعنی ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی]، در حال بررسی این گزینه است که خدمات پلیس و گارد ساحلی را نیز در بودجه دفاعی خود لحاظ کند تا بلکه به‌صورت ظاهری هم که شده افزایش سریعی در هزینه‌های امنیتی داشته باشد.
این راهکار(که یکی از فرستادگان پیشین ایتالیا در ناتو آن را «غیرمعمول اما نه لزوما مغایر با قواعد ناتو» توصیف کرده) ترفندی حسابداری به شمار می‌رود که به ایتالیا امکان می‌دهد بدون افزایش واقعی در سرمایه‌گذاری نظامی، به اهداف تعیین‌شده نزدیک شود.
بر اساس آمار ناتو، بودجه پیش‌بینی‌شده دفاعی ایتالیا در سال ۲۰۲۴ معادل ۱.۴۹ درصد تولید ناخالص داخلی است؛ رقمی کمتر از هدف ۲ درصدی فعلی ناتو.
آگهیدو منبع دولتی که نخواستند نامشان فاش شود، گفتند جورجا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا ممکن است با گنجاندن بودجه گارد ساحلی و برخی از نیروهای پلیس ملی در بودجه دفاعی، بدون نیاز به سرمایه‌گذاری جدید، این رقم را به هدف ۲ درصدی نزدیک کند.
یک منبع سوم نیز اظهار داشت که هرگونه اقدام در این زمینه نیاز به تأیید هیات دولت دارد، اما هنوز مشخص نیست این طرح چه زمانی بررسی خواهد شد.
شرایط خاص برای گنجاندن پلیس و گارد ساحلی در بودجه دفاعی چیست؟
گارد ساحلی و نیروهای پلیس تنها در صورتی می‌توانند در هزینه‌های دفاعی کشورها محاسبه شوند که:
- به‌صورت نظامی آموزش دیده باشند،
- دارای تجهیزات مشابه نیروهای نظامی باشند،
- و بتوانند تحت فرماندهی مستقیم نظامی در عملیات‌های میدانی مشارکت کنند.
بنابراین، تنها بخشی از نیروهای پلیس و گارد ساحلی که واجد این شرایط باشند، می‌توانند به‌عنوان هزینه دفاعی رسمی در نظر گرفته شوند.
آگهیبه اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
در ایتالیا، موضوع بودجه دفاعی و تسلیحات، از جمله مسائل حساس سیاسی به شمار می‌رود. بر اساس یک نظرسنجی که در روزنامه «کوریره دلا سرا» منتشر شده، تقریبا ۴۰ درصد مردم با ابتکار کمیسیون اروپا برای تسلیح اتحادیه اروپا مخالف هستند، در حالی که کمتر از ۳۰ درصد از این طرح حمایت می‌کنند.
این داده‌ها نشان‌دهنده شکاف آشکار در افکار عمومی نسبت به افزایش هزینه‌های نظامی، به‌ویژه در کشوری با بدهی بالا مانند ایتالیا است.
بربوک: اروپا سهم خود را در ناتو ایفا می‌کند
آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان نیز روز جمعه تأکید کرد که کشورهای اروپایی در حال انجام وظیفه خود برای حفظ انسجام و پایداری ائتلاف ناتو هستند.
آگهیاو در حاشیه نشست وزرای خارجه در مقر ناتو در بروکسل گفت: «از نظر من، در سه سال گذشته هیچ وقت شاهد چنین نشستی با این سطح از وحدت، تعهدات روشن و نه فقط سخن، بلکه وعده‌های مالی مشخص برای حمایت از اوکراین نبوده‌ایم.»
خانم بربوک همچنین به این موضوع اشاره کرد که تمامی اعضای اروپایی ناتو از جمله آلمان متعهد شده‌اند تا بودجه دفاعی خود را افزایش دهند. این موضوع نشان می‌دهد که شرکای اروپایی در مسیر صرف بیش از ۳ درصد از تولید ناخالص داخلی خود برای دفاع قرار دارند.