فرمول «سریع و خشن» چینی؛ چطور شیائومی توانست خودرو برقی بسازد اما اپل نه؟

پس از نزدیک به یک دهه تلاش، اپل سرانجام سال گذشته پروژه‌ی ساخت خودروی برقی‌اش را متوقف کرد؛ تلاشی فوق‌العاده پرهزینه که چیزی حدود ۱۰ میلیارد دلار هزینه روی دست غول آمریکایی گذاشت.

اما در همان سال و در سوی دیگر جهان، شیائومی تنها پس از سه سال توسعه، نخستین خودروی برقی خود را در چین عرضه کرد و موفق شد ۱۳۵ هزار دستگاه از آن را به مشتریان تحویل دهد. شرکت چینی وعده داده است که امسال این تعداد را دو برابر خواهد کرد.

به‌گفته‌ی نیویورک تایمز، موفقیت شیائومی در عرصه‌ای که اپل در آن ناکام ماند، نمایانگر تسلط روزافزون چین بر زنجیره تأمین خودروهای برقی است. شرکت‌های چینی در طول سالیان متمادی، مهارت چشمگیری در تولید این خودروها کسب کرده‌اند و شیائومی نیز با بهره‌گیری از این زیرساخت قوی، توانست قطعات مورد نیاز خود را با سرعت بالا و هزینه‌ی کم تأمین کند.

البته شیائومی تنها شرکت الکترونیکی چینی نیست که به سمت خودروهای برقی حرکت کرده است. هواوی، غول مخابراتی‌ای که از سال‌ها پیش با تحریم‌ها و پرونده‌های قانونی دولت آمریکا دست‌وپنجه نرم می‌کند، در حال توسعه‌ی نرم‌افزارهای مرتبط با رانندگی خودران است. این شرکت با خودروسازان چینی متعددی، از جمله گروه سرس و شرکت‌های دولتی مانند سایک موتور، بایک و چری همکاری می‌کند.

اما نکته‌ی قابل‌ توجه درباره‌ی شیائومی، سابقه‌ی طولانی مقایسه‌ی آن با اپل است. این مقایسه‌ها ریشه در تقلیدهای آشکار شیائومی از غول فناوری آمریکایی دارد. این شرکت چینی در بدو ظهور خود، اقداماتی نظیر فروش آنلاین گوشی‌های هوشمند ارزان‌قیمت با طراحی مدرن را پیش گرفت که به سرعت مورد تقلید سایر رقبا قرار گرفت.

حتی لی جون، مدیرعامل شیائومی، در مراسم رونمایی از نخستین گوشی این شرکت در سال ۲۰۱۱، با تقلید از استایل استیو جابز، بنیان‌گذار اپل، با شلوار جین و پیراهن مشکی ظاهر شد. این پیشینه نشان می‌دهد که شیائومی همواره با الگوبرداری از شرکت‌های موفق، به دنبال جایگاهی در بازارهای جدید بوده است و ورود به عرصه‌ی خودروهای برقی نیز می‌تواند در همین راستا ارزیابی شود.

شیائومی در طول یازده ماه گذشته توانست بیش از ۱۸۰ هزار دستگاه از سری SU7 را به خریداران تحویل دهد. به‌گفته‌ی لی جون، هدف او دستیابی به عملکردی در حد خودروهای پورشه است، با این تفاوت که قیمت SU7 تنها ۳۰ هزار دلار است؛ یعنی یک‌چهارم قیمت مدل پایه‌ی پورشه تایکان!

شیائومی نسخه‌ای پیشرفته‌تر از این خودرو را با نام SU7 Ultra در تاریخ ۸ اسفند ۱۴۰۳ (۲۷ فوریه ۲۰۲۴) در پکن و هم‌زمان با نسخه‌ی پریمیوم جدیدترین گوشی هوشمند شیائومی رونمایی کرد. خودروی SU7 Ultra با بهره‌مندی از سه موتور الکتریکی و قدرت خروجی بالغ‌بر ۱۵۴۸ اسب بخار، به‌عنوان یکی از پرشتاب‌ترین سدان‌های برقی در سطح جهان شناخته می‌شود و قادر است در مدت زمان تنها ۱٫۹۸ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت دست یابد. اقدام شیائومی در کاهش قیمت این خودرو از ۱۱۲,۰۰۰ دلار به ۷۳,۰۰۰ دلار، با استقبال چشمگیر مشتریان و افزایش قابل‌ توجه تقاضا روبه‌رو شد.

این شرکت برای جلب توجه بیشتر، نمونه‌ی اولیه‌ی SU7 Ultra را در پیست نوربرگرینگ آلمان آزمایش کرد و موفق شد با آن رکورد سریع‌ترین سدان چهاردر را در این پیست به ثبت برساند؛ رکوردی که پیش‌تر در اختیار پورشه تایکان بود. براساس اسناد ثبت‌شده در نهادهای نظارتی چین، شیائومی قصد دارد سال آینده یک خودروی شاسی‌بلند با نام YU7 را نیز روانه‌ی بازار کند.

شیائومی طیف گسترده‌ای از محصولات الکترونیکی، از جاروبرقی‌های رباتیک گرفته تا کولرهای گازی تولید می‌کند که همگی از طریق سیستم‌عامل این شرکت به یکدیگر متصل هستند و با یک اپلیکیشن کنترل می‌شوند. خودروی SU7 نیز درواقع یکی دیگر از این گجت‌ها محسوب می‌شود. این خودرو می‌تواند با تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده از سایر دستگاه‌ها، زمان بهینه‌ی شارژ باتری را براساس الگوی روزانه‌ی راننده تعیین کند.

گری نگ، اقتصاددان بانک سرمایه‌گذاری ناتیکسیس، می‌گوید: «شیائومی به‌تدریج به خانه‌ها نفوذ کرده؛ این شرکت همه‌ی لوازمش را به هم متصل کرده و این چیزی است که سایر شرکت‌ها قادر به انجام آن نبوده‌اند.»

شرکت‌های خودروسازی برقی چین از میلیاردها دلار حمایت دولتی برخوردار بوده‌اند؛ حمایتی که به آن‌ها اجازه داد بر کل زنجیره‌ی تأمین خودروهای برقی ازجمله مواد اولیه‌ی مورد نیاز برای تولید باتری تسلط پیدا کنند. این مزیت موجب شده است که دو شرکت چینی BYD و CATL (که وزارت دفاع آمریکا آن را در فهرست شرکت‌های مرتبط با ارتش چین قرار داد) به بزرگ‌ترین تولیدکنندگان باتری خودروهای برقی در جهان تبدیل شوند.

شیائومی نیز از این زنجیره‌ی تأمین بی‌بهره نمانده است، چراکه باتری خودروهای این شرکت از سوی بی‌وای‌دی و CATL تأمین می‌شود. شیائومی همچنین توانسته است به‌سرعت تولید SU7 را در کارخانه‌ی اختصاصی خود آغاز کند و هم‌اکنون کارگران ساختمانی در پکن، به‌صورت شبانه‌روزی، در حال ساخت کارخانه‌ی دوم این شرکت هستند.

ظرفیت بالای تولید در چین به شرکت‌های خودروسازی برقی این کشور اجازه داده است که بسیار سریع‌تر از خودروسازان سنتی از مرحله‌ی توسعه به تولید برسند. این موضوع به آن‌ها امکان می‌دهد که مدل‌های جدید را با سرعت بالایی به بازار عرضه کرده و تمرکز خود را بر بهینه‌سازی نرم‌افزاری معطوف کنند؛ نرم‌افزاری که می‌توان به‌صورت مداوم آن را به‌روزرسانی کرد. استفن دایر، مدیر بخش خودروهای آسیا در شرکت مشاوره‌ای الیکس‌پارتنرز در این مورد می‌گوید: «رقابت شدید در بازار داخلی، بسیاری از خودروسازان چینی را به سمت اشباع بازار جهانی با خودروهای برقی مقرون‌به‌صرفه سوق داده است.»

محبوبیت شیائومی به‌عنوان تولیدکننده‌ی انواع لوازم الکترونیکی باعث شده است که این شرکت درک عمیقی از سلیقه‌ی مصرف‌کنندگان چینی داشته باشد. در همان روز نخست عرضه‌ی SU7، خریداران می‌توانستند با مراجعه به فروشگاه اپلیکیشن‌های شیائومی، برای شخصی‌سازی خودروی خود لوازم جانبی‌ای همچون ساعت‌های عقربه‌ای داشبورد و کلیدهای فیزیکی متصل‌شونده به پنل لمسی خودرو را تهیه کنند.

تو لی، مدیرعامل شرکت مشاوره‌ای سینو آتو اینسایتس می‌گوید: «قدرت برند شیائومی، این شرکت را از بسیاری از رقبایش جلوتر قرار می‌دهد. برای موفقیت در بازار جهانی خودرو، تنها محصول مهم نیست؛ بلکه ارتباط عاطفی مصرف‌کننده با برند نیز نقش کلیدی دارد.»