سه روش قانونی نقل و انتقال اسناد مالکیت سبزرنگ

مجید قاسم‌کردی، حقوقدان و کارشناس ارشد حقوق خصوصی در یادداشت اختصاصی خود به بررسی دقیق سه روش قانونی نقل و انتقال اسناد مالکیت سبز رنگ پرداخته است. این روش‌ها که اخیراً توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ابلاغ شده‌اند، تحولی مهم در ساماندهی معاملات ملکی به شمار می‌روند.

۱. ثبت قراردادهای خصوصی در دفاتر اسناد رسمی (مبتنی بر ماده ۲ قانون)

این روش با هدف اعتباربخشی به توافقات خصوصی از طریق ثبت رسمی و پیشگیری از اختلافات حقوقی آینده طراحی شده است. از تیرماه ۱۴۰۳، تمامی دفاتر اسناد رسمی کشور موظف به اجرای این سازوکار هستند. شهروندان می‌توانند با مراجعه به دفاتر، قراردادهای خود را با شرایطی که مغایر قوانین آمره نباشد، ثبت کنند. این اقدام نه تنها شفافیت بیشتری ایجاد می‌کند، بلکه مستندسازی الکترونیک را نیز تسهیل می‌نماید.

۲. نقش جدید مشاوران املاک (مبتنی بر ماده ۳ قانون)

بر اساس این ماده، وظایف مشاوران املاک دستخوش تغییرات اساسی شده است:

تنظیم قراردادهای عادی برای اسناد مالکیت سبز رنگ ممنوع شده است.

مشاوران موظفند پیش‌نویس قراردادها را تهیه کرده و مستقیماً به دفاتر اسناد رسمی ارسال کنند.

آمار نشان می‌دهد تاکنون بیش از ۴۱۱ هزار پیش‌نویس تنظیم شده است؛ اما اجرای کامل این روش نیازمند آموزش گسترده به اصناف مرتبط است تا از بروز اشتباهات حقوقی جلوگیری شود.

۳. قراردادهای استاندارد یکپارچه (مبتنی بر تبصره ۲ ماده ۳)

این نوآوری حقوقی با هدف تسهیل معاملات و کاهش خطاهای حقوقی ارائه شده است. مزایای اصلی این روش عبارتند از:

حذف واسطه‌ها در تنظیم قراردادهای ساده

استفاده از الگوهای تاییدشده توسط قوه قضائیه

پیش‌بینی ۱۴ نوع قرارداد استاندارد که نیازهای متعارف معاملاتی را پوشش می‌دهد

چالش‌ها و الزامات اجرایی

اگرچه این اصلاحات گامی رو به جلو هستند، اما برای تحقق کامل اهداف قانونگذار نیازمند اقدامات زیر هستیم:

برگزاری دوره‌های آموزشی برای مشاوران املاک

رفع نواقص سامانه "کاتب" در فاز آزمایشی

تسهیل دسترسی عمومی به قراردادهای استاندارد

به گفته مجید قاسم‌کردی، این تغییرات در صورت اجرای صحیح می‌توانند امنیت حقوقی معاملات ملکی را ارتقا دهند و از حجم پرونده‌های قضایی بکاهند. پلتفرم‌های جدید و قوانین اصلاح‌شده، زمینه‌ای برای ایجاد شفافیت بیشتر در فرآیند نقل و انتقال اسناد مالکیت سبز رنگ فراهم کرده‌اند که باید با نظارت دقیق و آموزش مستمر همراه شوند.