به گزارش واشنگتن پست، دهها نفر از مجروحان و خانواده قربانیان حملات تروریستی در خاورمیانه، روز چهارشنبه ۹ آوریل با ثبت شکایتی علیه جمهوری اسلامی ایران و کره شمالی در دادگاه فدرال آمریکا ادعا کردند که تهران و پیونگ یانگ از گروههای شبه نظامی برای هدف قرار دادن شهروندان آمریکایی حمایت کردهاند.
براساس قانون مصونیت دولتهای خارجی ایالات متحده (Foreign Sovereign Immunities Act)، دولتهای خارجی به طور کلی در برابر پیگرد حقوقی در آمریکا مصونیت دارند، اما در این قانون استثناهایی نیز پیشبینی شده است.
بر اساس این قانون، قربانیان و خانوادههای قربانیانی که در نتیجه حملات تروریستی با حمایت دولتهای خارجی آسیب دیدهاند، میتوانند از دولتهای حامی تروریسم شکایت کرده و درخواست غرامت مالی کنند.
به گزارش واشنگتن پست، چنین شکایاتی هرچند نادر هستند، اما گاه منجر به صدور احکام غرامت چند میلیارد دلاری به سود قربانیان شدهاند.
۴۸ شاکی این پرونده به گزارشهایی از نهادهای دولتی آمریکا استناد کردهاند که نشان میدهد جمهوری اسلامی ایران و کره شمالی از مدتها پیش در تجهیز و آموزش چند گروه شبه نظامی همکاری داشتهاند.
این گروهها که از سوی ایالات متحده به عنوان سازمانهای تروریستی شناخته شدهاند، هفت حمله جداگانه، از حمله موشکی سال ۲۰۱۹ به یک پایگاه هوایی در عراق گرفته تا حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ توسط حماس در اسرائیل، علیه نیروهای ارتش، مشاوران نظامی و غیرنظامیان آمریکایی انجام دادهاند.
در شکایتی که در دادگاه فدرال ناحیه شرقی ویرجینیا ثبت شده، از «القاعده»، «حماس»، «حزبالله» و دیگر گروههای شبه نظامی به عنوان نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی ایران و کره شمالی یاد شده است. طبق این شکایت، این گروهها با هدف بیرون راندن آمریکا از خاورمیانه، شهروندان آمریکایی را هدف قرار دادهاند.
جوسلین تروئل، همسر استفان تروئل که به گفته وزارت دادگستری آمریکا در بغداد توسط یک گروه تروریستی وابسته به سپاه پاسداران کشته شد، یکی از شاکیان پرونده است.
مقامات آمریکایی گفتهاند عوامل جمهوری اسلامی گمان میکردند استفان تروئل ۴۵ ساله جاسوس آمریکا یا اسرائیل بوده است. او و همسرش در ۷ نوامبر ۲۰۲۲ در راه بازگشت از موسسه آموزش زبان انگلیسی که در آن کار میکردند، در کمین یک گروه مسلح افتادند. براساس اسناد دادگاه، محمدرضا نوری، یکی از فرماندهان سپاه متهم به طراحی این ترور است. او و چهار نفر دیگر در عراق به حبس ابد محکوم شدهاند.
به گفته جوسلین تروئل، همسرش با انگیزه مذهبی برای کمک به بازسازی عراق جنگزده تلاش میکرد. او همچنین یک سازمان غیرانتفاعی برای ارسال بخاری، پوشک و شیر خشک به نیازمندان در سوریه راهاندازی کرده بود.
خانم تروئل گفت: «استیون تلاش میکرد همان نیروی خیری باشد که در برابر شر ایستادگی میکند.»
او همچنین گفت که خودش و همسرش پس از تصمیم برای مهاجرت به عراق، دوره آموزش امنیتی دهروزه دیده بودند، اما در نهایت «هدف آسانی» بودند.
وزارت دادگستری اعلام کرد این زوج آمریکایی توسط افراد مسلح سوار بر دو خودرو هدف قرار گرفتند؛ حملهای که به تلافی ترور قاسم سلیمانی در سال ۲۰۲۰ صورت گرفته بود.
رایان اسپاراسینو، وکیل جوسلین تروئل و دیگر شاکیان، در بیانیهای گفت: «ایران و کره شمالی در تأمین مالی و تجهیز گروههایی که به محور مقاومت معروفند، همکاری داشتهاند و این گروهها مرتکب جنایات بیرحمانهای شدهاند.»
در گذشته نیز شکایتهایی علیه جمهوری اسلامی ایران مطرح شده که به صدور احکام غرامت چند میلیارد دلاری انجامیده است.
برای نمونه، قاضی دادگاه فدرال در واشنگتن دیسی جمهوری اسلامی را مسئول بمبگذاری در ناوشکن یواساس کول در یمن دانست؛ حملهای که در سال ۲۰۰۰ توسط القاعده انجام شد و ۱۷ ملوان آمریکایی را به کشتن داد. این دادگاه در سال گذشته حکم به پرداخت دو میلیارد دلار غرامت داد.
همچنین در سال ۲۰۱۶، دادگاه فدرال منهتن ایران را به پرداخت ۷.۵ میلیارد دلار به خانوادههای قربانیان حملات ۱۱ سپتامبر و سه میلیارد دلار به شرکتهای بیمهای که در پی این حملات خسارت پرداخت کرده بودند، محکوم کرد.
شکایت مشابهی برای دریافت بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار از عربستان سعودی نیز در جریان است، اما ریاض هرگونه دخالت در حملات ۱۱ سپتامبر را رد کرده و سال گذشته خواستار رد این شکایت شد.
اگر ایران و کره شمالی به شکایت جدید در دادگاه ویرجینیا پاسخ ندهند و قاضی شکایت را معتبر بداند، شاکیان ممکن است از محل وجوه توقیفشده حاصل از تحریمها و جریمههای وضعشده بر شرکتهایی که با دولتهای حامی تروریسم همکاری داشتهاند، غرامت دریافت کنند.
«صندوق قربانیان تروریسم دولتی ایالات متحده» که در سال ۲۰۱۵ ایجاد شده، تاکنون بیش از هفت میلیارد دلار غرامت به قربانیان پرداخت کرده است.
هفت عضو ارتش و یک مشاور غیرنظامی آمریکایی که در حمله موشکی جمهوری اسلامی ایران در ژانویه ۲۰۲۰ به پایگاه «عینالاسد» در عراق دچار ضربه مغزی شدند، از جمله شاکیان پرونده اخیر در دادگاه ویرجینیا هستند.