استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران روز شنبه برای گفت‌وگوهای سرنوشت‌ساز درباره برنامه هسته‌ای تهران در عمان خواهند بود. در این گزارش مروری به شخصیت، پیشینه و سوابقه کاری و خانوادگی این دو مرد تاثیرگذار بر آینده تعاملات و یا تقابلات ایران و آمریکا خواهیم داشت.
ویتکاف؛ سیاستمداری بدون سابقه دیپلماسی
آگهیاستیو ویتکاف بدون هیچ تجربه‌ای در سیاست خارجی، یکی از بزرگ‌ترین سمت‌های دیپلماتیک جهان را به‌عنوان فرستاده ویژه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در امور خاورمیانه به‌دست آورد و از آن زمان، رهبری مذاکرات حساس درباره غزه و اوکراین را بر عهده داشته است.
این سرمایه‌دار حوزه املاک، نخستین بار زمانی مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت که آقای ترامپ، تاکید کرد که این دوست نزدیک رئيس جمهوری ایالات متحده در رسیدن به آتش‌بس میان اسرائیل و حماس نقش کلیدی ایفا کرده است.
گرچه این آتش‌بس چند هفته بعد فروپاشید، اما باعث آزادی ۲۵ گروگان زنده و بازگرداندن اجساد هشت نفر دیگر شد.
آقای ویتکاف ۶۸ ساله، میلیاردر آمریکایی و از همراهان دائمی دونالد ترامپ در بازی گلف، بعدها به‌عنوان نخستین مقام رسمی آمریکا به غزه سفر کرد؛ سفری که از زمان آغاز جنگ در پی حمله حماس به اسرائیل در سال ۲۰۲۳، بی‌سابقه بود.
او از اظهارنظر جنجالی ترامپ دفاع کرد که گفته بود قصد دارد «غزه را تصرف» کند و دو میلیون ساکن آن را منتقل کند. ویتکاف در کاخ سفید به خبرنگاران گفت: «وقتی رئیس‌جمهور از پاکسازی حرف می‌زند، منظورش قابل سکونت کردن این منطقه است، و این بخشی از یک برنامه بلندمدت است.»
آقای ویتکاف همچنین رهبری مذاکرات درباره اوکراین را بر عهده داشته، جایی که ترامپ سیاست دولت قبلی یعنی جو بایدن را در قبال روسیه تغییر داده است.
او زمانی که در مسکو با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، دیدار می‌کرد، با بحران «سیگنال گیت» رو به رو شد که در آن مکالمه محرمانه مقام‌های ارشد دولت ترامپ درباره حمله به یمن سر از رسانه‌ها در آورد.
ویتکاف به‌خاطر تمجید از آقای پوتین و نیز به‌خاطر اقداماتی که به نظر می‌رسد به الحاق بخش‌هایی از اوکراین به روسیه مشروعیت می‌بخشید، مورد انتقاد ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین قرار گرفته است. او در ماه مارس به نمایندگی از آقای ترامپ برای مذاکرات درباره اوکراین به عربستان سعودی سفر و ابراز امیدواری کرد که هرگونه توافقی بتواند زمینه‌ساز برقراری آتش‌بس کامل شود.
آقای ترامپ گفته است که پایان دادن به جنگ‌هایی که جو بایدن نتوانسته متوقف کند، یکی از اهداف اصلی سیاست خارجی‌اش است؛ به همین دلیل، وظایف ویتکاف در این زمینه بسیار حساس و حیاتی تلقی می‌شود. با وجود این، دستاورد ویتکاف در غزه دیری نپایید، چرا که اسرائیل، متحد آمریکا، در ۱۸ مارس بار دیگر حملات سنگین خود را از سر گرفت.
در مورد اوکراین هم، آقای پوتین هنوز با برقراری آتش‌بس طولانی‌مدت موافقت نکرده است.
استیو ویتکاف در ۱۵ مارس ۱۹۵۷ در منطقه برانکس شهر نیویورک متولد شد. او ثروت خود را ابتدا به‌عنوان وکیل شرکتی و سپس به‌عنوان رئیس چند شرکت بزرگ فعال در حوزه املاک به‌دست آورد.
او در سال ۱۹۹۷ گروه «ویتکاف» را تأسیس کرد؛ شرکتی که خودش آن را «ترکیبی از توسعه‌دهنده، سرمایه‌گذار و تغییر‌دهنده چشم‌انداز» توصیف می‌کند. همسر و یکی از پسرانش نیز در این شرکت فعالیت دارند.
دیپلماتی با سابقه خانوادگی تجاری
از سوی دیگر، عباس عراقچی، دیپلمات باسابقه و یکی از طراحان اصلی توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، در این مذاکرات تلاش خواهد کرد تا آمریکا را برای لغو تحریم‌های سخت علیه ایران تحت فشار بگذارد.
این دیپلمات ۶۲ ساله، که از خانواده‌ای فرش‌فروش اهل ایران است، به زبان انگلیسی کاملاً مسلط است و سابقه‌ای طولانی در وزارت خارجه ایران در سمت‌های مختلف دارد.
آقای عراقچی با ریش مرتب و موهای جوگندمی، به آرامش و متانت در رفتار معروف است. او معمولاً کت به‌تن دارد و پیراهن سفید یقه دیپلمات بدون کراوات می‌پوشد؛ استایلی رایج میان دیپلمات‌های ایرانی. او مدرک کارشناسی خود را از دانشکده روابط بین‌الملل وزارت خارجه، کارشناسی ارشد را در رشته علوم سیاسی از دانشگاه آزاد اسلامی، و دکترای اندیشه سیاسی را از دانشگاه کِنت انگلستان دریافت کرده است.
آگهیآقای عراقچی پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ به عضویت سپاه پاسداران درآمد. او در دهه ۱۳۶۰ در جبهه‌های جنگ ایران و عراق حضور داشت و پس از آن به‌عنوان کارشناس امور بین‌الملل وارد وزارت خارجه شد.
پس از به قدرت رسیدن مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران که خواهان احیای گفت‌وگوها با غرب است، در تیرماه گذشته عراقچی به سمت وزیر خارجه منصوب شد.
او مذاکره‌کننده ارشد در توافق تاریخی برجام بود؛ توافقی که برنامه هسته‌ای ایران را محدود کرد و در ازای آن بخشی از تحریم‌ها لغو شد.
اما این توافق با خروج یک‌جانبه آمریکا در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ و بازگشت تحریم‌های گسترده فروپاشید.
آگهیآقای عراقچی همچنان از حامیان جدی برجام است، اما اخیراً در گفت‌وگویی با خبرآنلاین گفته بود که «برجام به شکل فعلی و با متن فعلی قابل احیا نیست.»
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
او در ادامه افزوده بود: «برنامه هسته‌ای ایران به‌طور قابل‌توجهی پیشرفته‌تر شده و ما دیگر نمی‌توانیم به شرایط اولیه برجام بازگردیم»، اما تأکید کرد که این توافق همچنان می‌تواند «مبنایی برای مذاکرات» باشد.