تمرین هوایی موسوم به «پرچم رامشتاین» در پایگاه هوایی شهر لیوواردن هلند و سایر پایگاههای ناتو به روز پایانی خود رسید. از ۳۱ مارس تا یازدهم آوریل (۱۱ تا ۲۲ فروردین ۱۴۰۴)، نزدیک به ۱۰۰۰ شرکتکننده از ۱۴ کشور عضو ناتو در این تمرین مشارکت داشتند و تعهد خود به دفاع هوایی جمعی را نشان دادند.
همزمان با آغاز این تمرین که بزرگترین تمرین هوایی ناتو در سال جاری میلادی به حساب میآید، جنگندههای آمریکا، فرانسه، فنلاند و آلمان از پایگاهی در هلند به آسمان بلند شدند. هدف از این تمرین، آمادگی برای متوقف کردن و در مرحله بعدی شکست دادن حمله احتمالی دشمن علیه اعضای این ائتلاف نظامی بود و این در حالی است که جنگ روسیه در اوکراین نگرانیهای زیادی در اروپا ایجاد کرده است.
اما در حالی که ناتو بر تهدیدات از ناحیه شرق متمرکز است، تهدید دیگری از درون این اتحاد در حال ظهور است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا از زمان بازگشت به کاخ سفید در بیستم ژانویه (یکم بهمن ۱۴۰۳)، تردیدهایی در مورد تعهد واشنگتن به تأمین امنیت اروپا ایجاد کرده و دولت او هشدار داده که ممکن است نیروهای آمریکایی را از این قاره به منظور مقابله با چالشهای دیگر مانند چین، نقل مکان کند.
فرماندهان ناتو تا اینجای کار تأکید میکنند که هیچ تغییری در وضعیت نیروهای موجود ایجاد نشده و گواه آن نیز همین تمرینهای مشترک نظامی اخیر است.
ژنرال جیمز هکر، فرمانده ارشد نیروهای هوایی آمریکا و ناتو در اروپا، در حین این تمرینها به خبرنگاران گفت: «ما تازه یک رئیس جمهوری جدید انتخاب کردیم و هنوز در حال بررسی سیاستهایی هستیم که قرار است اعلام کنند.»
او افزود: «فکر میکنم حالا حالاها کنار اروپاییها خواهیم بود.»
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
اما اگر ترامپ تصمیم بگیرد نیروهای آمریکایی را از اروپا خارج کند، نگرانیهایی وجود دارد که این اقدام نیروهای نظامی اروپا را در پوشش خلاها در زمینههای کلیدی با چالشهای جدی روبهرو کند، چرا که آنها در تلاش برای مقابله با یک مسکو جسورتر هستند.
اگرچه که عمده توجهات معطوف به حدود ۱۰۰ هزار سرباز آمریکایی مستقر در اروپا است، اما فرماندهان و کارشناسان به حوزههای دیگری اشاره میکنند که در صورت کاهش حضور واشنگتن، اروپا با چالش روبهرو خواهد شد.
این حوزهها شامل دفاع هوایی، هواپیماهای جاسوسی و ماهوارهها، سیستمهای الکترونیکی که میتوانند رادارها را مختل کنند، تانکرهایی برای سوختگیری جنگندهها در حین پرواز و هواپیماهای عظیم برای حمل و نقل نیروها میشود.
داگلاس بری، از موسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک (IISS) به خبرگزاری فرانسه گفت: «به طور فرضی، اگر وضعیت در تایوان بدتر شود، آمریکا به دنبال انتقال داراییهای کلیدی خود از اروپا خواهد بود.»
افزایش هزینههای دفاعی اروپا و چالشهای تأمین تجهیزات مدرن
کشورهای اروپایی پس از حمله تمامعیار روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، هزینههای دفاعی خود را افزایش دادهاند و تحت فشار ترامپ قصد دارند حتی بیشتر از این هزینه کنند.
اما در حالی که خرید جنگندههای پیشرفته اف-۳۵ آمریکایی در سالهای اخیر افزایش یافته است، اما خرید سیستمهایی که اروپا در آنها عقب مانده، هزینهبر و زمانبر خواهد بود.
آقای بری گفت: «برای برخی از سیستمها، سه تا پنج سال زمان میبرد، برای سایر تجهیزات نیز پنج تا ده سال، بسته به اینکه بخواهید پول خود را کجا صرف کنید.»
به علاوه، داراییهایی مانند سیستمهای ماهوارهای و بمبافکنهای استراتژیک هستهای وجود دارند که جایگزینی آنها ممکن است دههها زمان ببرد - اگر اصلاً بتوان آنها را جایگزین کرد.
شک و تردیدها درباره قابلیت اعتماد به ترامپ همچنین باعث شده است که سوالاتی مطرح شود که آیا اروپا باید همچنان از ایالات متحده تجهیزات نظامی خریداری کند یا نه.
نگرانیها از اینکه ترامپ ممکن است با امتناع از ارائه بروزرسانیهای نرمافزاری یا قطعات یدکی، قابلیتهای اف-۳۵ را محدود کند، باعث شده است چندین کشور خرید این جنگندهها را مورد بازبینی قرار دهند و درخواستهای جدیدی از سوی کشورهایی مانند فرانسه برای کاهش وابستگی به واشنگتن مطرح شود.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
ژنرال لوران راتو، فرمانده نیروی هوایی فرانسه گفت: «این یک فرصت واقعی برای اروپا است تا شاید وابستگیهای خود را بازبینی کند.»
اگرچه معادلهایی برای بسیاری از تجهیزات نظامی در اروپا وجود دارد، اما زمانهای تولید آنها اغلب طولانی است و قاره اروپا هنوز جنگندههای رادارگریز نسل پنجمی مانند اف-۳۵ تولید نمیکند.
ژنرال آندره استور، فرمانده نیروی هوایی هلند گفت: «بیشترین اهمیت این است که زنان و مردان من بهترین تجهیزات را داشته باشند، حالا اینکه کجا ساخته میشود برای من کمتر اهمیتی دارد.»
توانایی نیروهای هوایی اروپا در مقابله با روسیه چقدر دوام میآورد؟
کشورهای اروپایی عضو ناتو با وجود خلاها در موجودی داراییهای نظامی خود، اصرار دارند که حتی بدون ایالات متحده نیز قادر خواهند بود برای کنترل آسمانها در برابر روسیه مبارزه کنند.
سرهنگ دوم مارتین فریس، افسر دانمارکی در فرماندهی هوایی ناتو، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در واقع، ما نیروی هوایی نسبتاً قدرتمندی داریم.»
او افزود: «شاید برخی از قوا کوچکتر شده باشند، اما فناوری، تسلیحات و آموزشها، نسبت به چیزی که از حداقل یکی از رقبای بالقوهمان میبینیم، اصلا قابل مقایسه نیست.»
در دوران جنگ سرد، ائتلاف ناتو بر این باور بود که با توجه به برتری فناوری خود، قادر خواهد بود بر اتحاد جماهیر شوروی در آسمانها تسلط پیدا کند.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
با کاهش تهدید پس از فروپاشی کمونیسم، نیروی هوایی کشورها اغلب کوچکتر شده و خود را به ماموریتهای جدیدی زمینی مانند جنگ در افغانستان سازگار کردند.
ناتو به خوبی دید که مسکو نتوانست در برابر نیروی بسیار کوچکتر اوکراین به برتری هوایی دست یابد و از این تجربیات درسهایی گرفته است.
مارسل فناگموند، فرمانده رزم هوایی هلند گفت که او اطمینان دارد که کشورهای اروپایی در صورت وقوع هرگونه درگیری، برتری خود را حداقل در روزهای اولیه بر روسیه خواهند داشت.
او به خبرگزاری فرانسه گفت: «اما برای جنگ طولانیتر، شاید به کمک ایالات متحده نیاز داشته باشیم.»
او افزود: «پایداری درازمدت، از نظر ظرفیتهایی که داریم، ممکن است چالشی باشد.»