آگاهی و درک آنچه مشمول کمکهای اولیه روانشناختی نیست هم حائز اهمیت است. این کمکها، «مشاوره تخصصی» نیست. کسب اطلاعات روانشناختی منظورِ «کمکهای اولیه روانشناختی» نیست که الزاما شامل بحث مفصلی از رویدادی باشد که موجب پریشانی شده است. هر چند کمکهای اولیه روانشناختی شامل شنیدن، گوش دادن به حرفها و درد دلهای مردم نیز میشود اما شامل وادار کردن و اعمال فشار به آنها برای بیان احساسات و واکنشها به یک رویداد نمیشود.
بایدها و نبایدهای اخلاقی در جهت جلوگیری از آسیب های بیشتر به افراد
بایدها: صادق و قابل اعتماد باشید. به حقوق مردم احترام بگذارید تا خودشان تصمیم بگیرند. از تعصبات و پیش داوریهای خود آگاه باشید و از آنها بپرهیزید. برای مردم روشن کنید که حتی اگر الان کمکهای شما را رد کنند، باز هم در آینده میتوانند برای کمک رسانی به شما دسترسی داشته باشند. حریم خصوصی افراد را رعایت کنید و در صورت نیاز، سرگذشت افراد را محرمانه نگاه دارید و در نهایت با در نظر گرفتن فرهنگ، سن و جنس فرد، رفتار مناسبی داشته باشید.
نبایدها: از ارتباطات خود به عنوان کمک کننده، سوء استفاده نکنید. در مقابل کمکی به افراد میکنید، تقاضای پول یا مساعدت نکنید. وعدهها یا اطلاعات نادرست ندهید. در مهارتهای خود مبالغه نکنید. کمکها را به مردم تحمیل نکنید و در کار کسانی که کمک نمیخواهند، مداخله نکنید. افراد را مجبور به بازگو کردن سرگذشت شان نکنید. سرگذشت افراد را با یکدیگر در میان نگذارید و درباره رفتار افراد از روی اعمال یا احساسات شان قضاوت نکنید.
ارتباطات کلامی و غیرکلامی، گوش دادن فعال، درک همدلانه و کمک مسئولانه در ارائه کمکهای اولیه روانشناختی، عوامل کلیدی محسوب میشوند از آنها غفلت نکنید. هر گاه یک رویداد بحرانی اتفاق میافتد، معمولا افراد با زمینههای مختلف فرهنگی از جمله اقلیتها یا اشخاص به حاشیه رانده شده در بین جمعیت آسیب دیده وجود دارند. چگونگی ارتباط ما با این افراد و آنچه که برای گفتن و انجام دادن درست است (بایدها) و آنچه درست نیست(نبایدها) را فرهنگ آنها تعیین میکند. برای مثال در برخی فرهنگها مرسوم نیست که شخصی احساساتش را با فردی خارج از خانواده در میان بگذارد یا ممکن است فقط صحبت کردن زنان با زنان مناسب باشد. برای کنار گذاشتن تعصبات خویش به عنوان فرد یاری کننده، بسیار مهم است که از زمینه های فرهنگی و اعتقادی خود آگاهی داشته باشیم.
متخصص روانشناسی سلامت و معاون اسبق دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت
نظر شما