به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، در تاریخ 19 آوریل 2025، دومین دور مذاکرات هسته‌ای غیرمستقیم میان ایران و ایالات متحده در رم برگزار شد. این مذاکرات با میانجیگری عمان، که به عنوان یک کانال دیپلماتیک مهم در مسائل منطقه‌ای شناخته می‌شود، در سفارت این کشور در ایتالیا انجام گرفت. در طرف ایرانی عباس عراقچی-وزیر امور خارجه ایران- و طرف آمریکایی استیو ویتکاف -نماینده ویژه رئیس‌جمهور ترامپ- در این مذاکرات حضور داشتند. هدف اصلی این مذاکرات، احیای توافق هسته‌ای و حل و فصل موضوعات مربوط به برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود.

پس از پایان مذاکرات نیز عباس عراقچی مذاکرات را «سازنده» توصیف کرد و بر لزوم واقع‌بینی آمریکا در مذاکرات تأکید و اعلام کرد که مذاکرات فنی در دور بعدی، در عمان، ادامه خواهد یافت. مقامات آمریکایی نیز از پیشرفت‌های «بسیار خوب» در این مذاکرات خبر دادند.

بیشتر بخوانید:

ایران، روسیه و چین منافع مشترک زیادی دارند / تهران نباید به ترامپ اعتماد کند

میانجی‌های عمانی نیز پس از این مذاکرات بیانیه‌ای منتشر کردند و گفتند طرف‌ها با هدف امضای «توافق عادلانه، پایدار و الزام‌آوری که ایران را کاملا از سلاح‌های هسته‌ای و تحریم‌ها عاری می‌کند و توانایی‌اش برای توسعه انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای را تضمین می‌کند، توافق کرده‌اند وارد مرحله بعدی مذاکرات شوند».

واکنش ها به مذاکرات رم

خبرگزاری فرانسه 24 با الیوت آبرامز -کارشناس ارشد مطالعات خاورمیانه در شورای روابط خارجی در واشنگتن- صحبت کرد. آبرامز که از سال 2020 تا 2021 به عنوان نماینده ویژه برای ایران در اولین دولت ترامپ فعالیت می‌کرد، در مورد مذاکرات جاری بین مقامات آمریکایی و ایرانی در مورد برنامه هسته‌ای ایران گفتگو کرد. وی گفت: این دیدارها «نباید غافلگیرکننده باشد»، وی گفت: دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا «مسلما نمی خواهد وارد جنگ» با ایران شود.

همچنین منابع خبری از جمله روزنامه تایمز در گزارش خود از نگرانی‌های اروپاییان در خصوص مذاکرات ایران و آمریکا نوشتند. با وجود آنکه مقامات اروپا راه حل دیپلماتیک را مورد حمایت قرار داده‌اند اما به نظر می رسد دیپلمات‌های اروپایی از کنار گذاشته شدن خود از روند مذاکرات ابراز نگرانی می‌کنند. کشورهای اروپایی، به ویژه بریتانیا، فرانسه و آلمان که نقش کلیدی در توافق هسته‌ای 2015 داشتند، معتقدند باید به‌عنوان شریک اصلی در مذاکرات حضور داشته باشند. به گفته این دیپلمات‌ها، حذف اروپا از این روند ممکن است منجر به تکرار اشتباهات گذشته شود و از تجربیات ارزشمند آنها در مذاکرات استفاده نشود. این موضوع به خصوص در واکنش به این است که ترامپ از ویتکاف که تجربه‌ای در اینگونه از مذاکرات نداشته به جای آنها بهره برده است.

گفتنی است همزمان با حضور مقامات ایران و آمریکا گروسی-رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی – نیز در ایتالیا به سر می برد. رافائل گروسی که به دعوت وزیر خارجه ایتالیا در رم حضور داشت، گفت که «فرصت و گشایشی جدید» ایجاد شده، اما مسیر پیش‌ رو آسان نخواهد بود.

عراقچی نیز حضور او در رم را مفید توصیف کرد و اعلام کرد طبیعی است که آژانس نقش مهمی در توافق احتمالی ایفا کند، زیرا مسئولیت راستی‌آزمایی و نظارت بر تعهدات هسته‌ای ایران بر عهده آژانس است و ما هیچ نهاد دیگری را برای راستی‌آزمایی نمیپدیریم.

او همچنین افزود هنوز در موقعیتی نیستیم که احتیاجی به حضور آژانس باشد. البته گاهی اوقات در حین مذاکرات هم دیدگاه‌های آژانس می تواند کمک کند. ما در گذشته هم در زمان مذاکرات بعضا از کارشناسان آژانس دعوت کرده‌ایم یا با خود آژانس مشورت‌هایی را انجام داده‌ایم.

نگرانی اسرائیل:

به گفته رسانه‌های اسرائیلی ران درمر -وزیر امور استراتژیک اسرائیل- نیز روز شنبه در رم بود و در همان هتلی که ویتکاف در آن اقامت دارد، مشاهده شد. همچنین درمر و دیوید بارنیا -رئیس موساد - روز جمعه با ویتکاف در پاریس گفتگو کردند. این موضوع را شاید بتوان تلاشی از سوی اسرائیل با لابی گری در روند مذاکرات و تأثیر بر مقامات آمریکایی دانست. به خصوص که درمر از سال 2013 تا 2021 به عنوان سفیر اسرائیل در ایالات متحده خدمت کرده است.

این نکته نیز مهم است که اسرائیل ادعا می‌کنند که همچنان به دنبال گزینه‌های نظامی برای مقابله با تهدیدات هسته‌ای ایران است. به‌خصوص که بنیامین نتانیاهو، همواره بر لزوم «برچیدن کامل» برنامه هسته‌ای ایران تأکید کرده است. مقامات اسرائیلی نسبت به روند مذاکرات هسته‌ای و به‌ویژه هرگونه توافقی که به ایران اجازه دهد بخش‌هایی از برنامه هسته‌ای خود را حفظ کند، نگران هستند. آنها بر این باورند که هرگونه توافقی که ایران را به سمت دستیابی به توانمندی هسته‌ای نزدیک کند، برای امنیت ملی اسرائیل تهدیدی جدی است.

بنابراین آنها با دقت روند مذاکرات را مورد بررسی قرار می‌دهند تا مطمئن شوند آمریکا خواسته آنها را نیز مورد توجه قرار می‌دهد. به خصوص که روزنامه تایمز روز چهارشنبه گزارش داد که ترامپ پیشنهادات اسرائیل برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران را مسدود کرده و در عوض تلاش برای راه‌حل دیپلماتیک کرده است.

در این گزارش به نقل از مقامات دولت اسرائیل آمده بود: به دلیل اختلافات داخلی در دولت ترامپ طرح اسرائیل برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران که قرار بود با جلب موافقت ترامپ در ماه می صورت گیرد، رد شد.

این موضوع واکنش های بسیاری را در محافل داخلی اسرائیل به وجود آورده است. لاپید -رئیس اپوزیسیون- نیز در روزهای گذشته در ایکس نوشت که او پیشنهاد حمله به میادین نفتی ایران در ماه اکتبر را داده است. لاپید ضمن انتقاد از روش نتانیاهو نوشت: «تخریب صنعت نفت ایران باعث سقوط اقتصاد آن و در نهایت سقوط رژیم می‌شد. نتانیاهو می‌ترسید، بنابراین از این حرکت جلوگیری کرد.

گفتنی است بنیامین نتانیاهو در واکنش به دور دوم مذاکرات تهران و واشینگتن گفت: «من متعهد هستم که نگذارم ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند. از این تعهد حتی یک قدم عقب‌نشینی نمی‌کنم و لحظه‌ای آن را رها نخواهم کرد».

مذاکرات رم نیز نشان‌دهنده تمایل هر دو کشور ایران و ایالات متحده به احیای توافق هسته‌ای است، اما چالش‌های بسیاری در مسیر رسیدن به یک توافق جامع و پایدار وجود دارد. نگرانی‌های کشورهای اروپایی و اسرائیل نشان‌دهنده این است که همچنان مشکلات عمده‌ای در زمینه امنیت منطقه‌ای، حفظ ثبات توافق‌ها و تضمین پایداری آن‌ها وجود دارد. علاوه بر این، ایران نیز خواستار تضمین‌های بیشتری از طرف آمریکا است تا در صورت تغییر دولت در آینده، توافق جدید نقض نشود.

خبرنگار: ماری ملکی

انتهای پیام/