بررسی سرفیس لپ تاپ ۷؛ بازگشت امید به اردوی ویندوز آرم

بیش‌از چهار سال از رونمایی مک‌بوک‌های M1 می‌گذرد؛ برای افرادی مثل من که دریچه‌ی ورودشان به دنیای دیجیتال، ویندوز بود، با ویندوز زندگی کردند و با ویندوز بزرگ شدند، دیدن بهینگی فوق‌العاده‌ی تراشه‌های M1 بسیار حسادت‌برانگیز بود؛ زیرا مک‌بوک‌ها به‌کمک این تراشه همچون گوشی‌ هوشمند رفتار می‌کردند، شارژدهی طولانی داشتند، همیشه آماد‌ه‌به‌کار بودند، داغ نمی‌کردند، در استفاده‌های روزمره تند و تیز بودند و زیر بار پردازشی سنگین هم زوزه نمی‌کشیدند!

ما کاربران ویندوز با ویژگی‌های جذاب مک‌بوک M1 بیگانه بودیم؛ زیرا نه پردازنده‌های AMD و اینتل هرگز به آن اندازه بهینه بودند و نه تولیدکننده‌ها در طراحی لپ‌تاپ‌هایشان وسواس به‌خرج می‌دادند؛ اما مایکروسافت و کوالکام آمده‌اند تا وضعیت را برای همیشه تغییر داده و پاسخ شایسته‌ای هم به اپل دهند و حتی تراشه‌سازهای کهنه‌کار x86 را به تکاپو بیندازند؛ چراکه کوالکام وعده‌های بسیاری راجع‌به بهینگی و عملکرد تراشه‌های اسنپدراگون ایکس سر می‌دهد.

در میان تمام لپ‌تاپ‌های به‌اصطلاح Copilot+ PC که با تراشه‌ی اسنپدراگون ایکس الیت یا ایکس پلاس روانه‌ی بازار شده‌اند، سرفیس لپ‌تاپ ۷ بیش‌از همه خودنمایی می‌کند؛ چراکه هم از بُعد سخت‌افزار، هم نرم‌افزار، به‌ نامِ ۳ تریلیون دلاری مایکروسافت تکیه دارد و به‌گفته‌ی ردموندی‌ها، رقیبی شایسته برای مک‌بوک ایر، پرفروش‌ترین لپ‌تاپ دنیا، است؛ اما ادعاهای مایکروسافت تا چه اندازه با واقعیت هم‌خوانی دارد؟ برای یافتن پاسخ، در بررسی سرفیس لپ تاپ ۷ همراه من باشید.

اجازه دهید تا پیش‌از رفتن سراغ عملکرد سرفیس لپ‌تاپ ۷، کمی درباره‌ی طراحی و کیفیت ساخت آن صحبت کنیم؛ چراکه طراحان مایکروسافت برای نسل هفتم لپ‌تاپ‌های سرفیس سنگ تمام گذاشته‌اند.

همه‌چیز درباره‌ی سرفیس لپ‌تاپ ۷ جذاب و چشم‌نواز است؛ از جعبه‌اش گرفته که رنگ یکسانی با خود دستگاه دارد تا جنس بدنه و دقت ساخت مثال‌زدنی‌اش که نگاه‌ها را به خود خیره می‌کند. مایکروسافت سرفیس لپ‌تاپ جدید را در چهار رنگ نقره‌ای، مشکی، آبی کمرنگ و کِرِم می‌فروشد؛ ما رنگ کِرِم را برای بررسی دراختیار داشتیم که ردموندی‌ها آن را Dune یا تلماسه‌ای می‌نامند.

رنگ تلماسه‌ای بسیار خیره‌کننده است؛ تقریبا هرکسی در زومیت که دستگاه را با این رنگ دید، مجذوبش شد؛ اما تصور می‌کنم که رنگ آبی هم بسیار هیجان‌انگیز باشد؛ البته دقت کنید که رنگ آبی و کِرِم را فقط می‌توان در نسخه‌ی ۱۳٫۸ اینچی تجربه کرد؛ مدل ۱۵ اینچی سرفیس لپ‌تاپ ۷ تنها در رنگ‌های مشکی و نقره‌ای به‌فروش می‌رسد. توجه داشته باشید که حداقل در رنگ تلماسه‌ای، لکه و اثرانگشت روی دستگاه نمایان می‌شود.

مایکروسافت از بلوک آلومینیوم آنودیزه و ماشین‌کاری‌شده در ساخت سرفیس لپ‌تاپ ۷ استفاده کرده؛ بنابراین بدنه‌ی دستگاه فوق‌العاده باکیفیت، محکم و متراکم است؛ در نسخه‌ی ۱۳٫۸ و ۱۵ اینچی، وزن لپ‌تاپ به ۱٫۳۴ و ۱٫۶۶ کیلوگرم می‌رسد؛ اما در عمل وزن سرفیس لپ‌تاپ بیش‌تر از این عدد حس می‌شود. روی بدنه هم هیچ دریچه و روزنه‌ای نمی‌بینید و در حالت بسته هم هیچ درزی میان دو تکه‌ی لپ‌تاپ مشاهده نمی‌شود؛ با طراحی یکپارچه، مینیمال و تمیزی سروکار داریم.

به‌لطف توزیع وزن یکنواخت و مکانیزم کارآمد لولا، درِ سرفیس لپ‌تاپ با یک دست باز می‌شود؛ هرچند که برخلاف دستگاه‌هایی همچون مک‌بوک، در قسمت لبه، زائده‌ای برای گیر انداختن انگشت و باز کردنِ آسانِ دَر وجود ندارد و این یکی از ضعف‌های انگشت‌شمار در طراحی سرفیس لپ‌تاپ ۷ به‌شمار می‌آید.

تعداد و تنوع درگاه‌های سرفیس لپ‌تاپ ۷ برای اولترابوکی در سال ۲۰۲۴ و البته ۲۰۲۵ کافی به‌نظر می‌رسد؛ سمت چپ دستگاه، جک هدفون به‌همراه یک پورت USB-A 3.1 و دو پورت USB4 به‌چشم می‌خورد؛ دو پورت یادشده قابلیت شارژ دستگاه با توان حداکثر ۶۵ وات، خروجی تصویر با استاندارد DisplayPort 1.4a و انتقال اطلاعات با پهنای باند بالغ‌بر ۴۰ گیگابیت‌برثانیه را دراختیارتان می‌گذارند؛ اما از سازگاری با گرافیک‌های اکسترنال خبری نیست.

سمت راست سرفیس لپ‌تاپ ۷ درگاه مغناطیسی اختصاصی مایکروسافت موسوم به سرفیس‌کانکت جا خوش کرده است که آداپتور ۳۹واتی دستگاه به آن متصل می‌شود؛ البته این درگاه از شارژ ۶۵ وات هم پشتیبانی می‌کند و برای دسترسی به درگاه‌های بیشتر هم می‌توانید هاب گران‌قیمت ردموندی‌ها را بدان متصل کنید.

با گشودن درِ لپ‌تاپ، چشمتان به جمال کیبورد و ترک‌پد سرفیس لپ‌تاپ ۷ روشن می‌شود که رنگی غلیظ‌تر از بدنه دارند و کنتراست جالبی به‌وجود آورده‌اند؛ چینش کلیدها و جای‌گیری و ابعاد وسیع ترک‌پد سرفیس، به مک‌بوک‌های اپل؛ به‌ویژه مدل‌های قدیمی‌تر بی‌شباهت نیست.

کیبوردهای سرفیس همواره جزو بهترین‌ها بوده‌اند و سرفیس لپ‌تاپ ۷ هم از همین قاعده پیروی می‌کند؛ کلیدها فاصله‌ی مناسبی از هم دارند، کلاهک‌شان بسیار باکیفیت و سوئیچ‌شان پایدار است، کلیدها چینش عجیب‌وغریبی ندارند؛ شاید بازخوردشان کمی از مک‌بوک‌ها سفت‌تر باشد؛ اما به‌مرور به تایپ‌کردن با آن عادت می‌کنید. من ضعف اصلی کیبورد سرفیس را فقدان کلیدهای کنترل مدیا می‌دانم.

مایکروسافت در ادامه‌ی تلاش‌های ‌بیش‌از حدش برای جا انداختن برند کوپایلت، دکمه‌ی Copilot را هم جایگزین کلید منوی Context در سمت راست کلید Space کرده است؛ البته کماکان به‌کمک کلید Fn می‌توانید به کارکرد قدیمی آن دسترسی داشته باشید.

دکمه‌ی کوپایلت هوش مصنوعی ردموندی‌ها را فراخوانی می‌کند، این اپلیکیشن تا مدت‌ها زیر پوستین خود، نسخه‌ی وب کوپایلت به آدرس copilot.microsoft.com را داشت؛ اما اخیرا مایکروسافت آن را به اپلیکیشن بومی و مستقل بدل کرده [بیش باد!]؛ ناگفته نماند که سفارشی‌سازی کلید کوپایلت برای فراخوانی اپ‌های دیگر نیز ممکن است.

خبر خوشحال‌کننده اینکه مایکروسافت بالأخره ترک‌پک هپتیکی سرفیس لپ‌تاپ استودیو را به سرفیس لپ‌تاپ هم آورد؛ بدین‌ترتیب اولترابوک جدید ردموندی‌ها از ترک‌پد مکانیکی استفاده نمی‌کند و درست‌مانند مک‌بوک‌ها می‌توان روی کُل سطح ترک‌پد کلیک کرد؛ دقت ترک‌پد در تعقیب حرکت انگشت و اجرای ژست‌های حرکتی ویندوز بسیار عالی است و انگشت نیز روی سطح وسیعش به‌راحتی سُر می‌خورد.

زیبایی سرفیس لپ‌تاپ ۷ به بدنه‌ی خوش‌ساخت و مجموعه‌ی کیبورد و ترک‌پد جذابش ختم نمی‌شود؛ نمایشگر دستگاه نیز با حاشیه‌های باریک و گوشه‌های گِردَش به‌شدت خودنمایی می‌کند. صفحه‌نمایش سرفیس لپ‌تاپ جدید، امضای همیشگی مایکروسافت را دارد؛ بدین‌مفهوم که کماکان با پنل لمسی با نسبت تصویر مرتفعِ ۳:۲ طرف هستیم که برای کار تولید محتوا و برنامه‌نویسی انتخابی عالی است. اگر بخواهیم متّه به خشخاش بگذاریم، باید بگویم که قوس گوشه‌های نمایشگر با قوس بدنه‌ی لپ‌تاپ هم‌خوانی ندارد.

سرفیس لپ‌تاپ ۷ از پنل IPS بسیار باکیفیتی استفاده می‌کند؛ پنل نسخه‌ی ۱۳٫۸ و ۱۵ اینچی سرفیس به‌ترتیب از وضوح ۱۵۳۶ × ۲۳۰۴ و ۱۶۶۴ × ۲۴۹۶ پیکسل بهره می‌برند که تراکم بسیار خوب ۲۰۱ پیکسل‌براینچ را برای نمایش شفاف متون و تصاویر برایشان به‌ارمغان می‌آورد. پنل از عمق ۱۰بیتی برای نمایش یک میلیارد رنگ (احتمالا با فناوری FRC و پنل ۸بیتی) حین پخش محتوای HDR بهره می‌برد و از استاندارد دالبی‌ویژن هم پشتیبانی می‌کند. نرخ نوسازی دستگاه ۱۲۰ هرتزی و از نوع پویا است؛ بنابراین انیمیشن‌های ویندوز را بسیار نرم اجرا می‌کند.

مایکروسافت روشنایی نمایشگر سرفیس لپ‌تاپ ۷ را حین نمایش محتوای HDR معادل ۶۰۰ نیت اعلام می‌کند؛ ما در اندازه‌گیری‌های زومیت با معیار ۱۰ درصد برای محتوای HDR (بدین‌مفهوم که ۱۰ درصد از به‌رنگ سفید و باقی بخش‌ها به‌رنگ مشکی درمی‌آید) به روشنایی ۴۸۸ نیت دست پیدا کردیم و حین پخش محتوای عادی (SDR) با معیار ۵۰ درصد هم روشنایی ۴۹۵ نیت را به‌دست آوردیم.

روشنایی ۴۹۵‌نیتی به خودیِ خود عدد بدی به‌حساب نمی‌آید و بسیاری از دستگاه‌های رده‌بالای بازار، از جمله مک‌بوک‌ها (غیر از مک‌بوک پرو M4) هم حین نمایش محتوای SDR حداکثر به عدد مشابهی دست پیدا می‌کنند؛ اما براق‌بودن پوشش Gorilla Glass 5 به‌کاررفته برای محافظت از پنل سرفیس لپ‌تاپ ۷ باعث می‌شود تا در محیط‌های روشن، انعکاس اجسام پیرامون روی صفحه‌ی دستگاه بیفتد؛ بهتر بود که مایکروسافت درست‌مانند سرفیس لپ‌تاپ ۶ اینتلی، از لایه‌ی ضدانعکاس استفاده می‌کرد.

سرفیس لپ‌تاپ ۷ دو پروفایل رنگی sRGB و Vivid را به‌ترتیب برای پوشش فضاهای رنگی sRGB و DCI P3 دراختیار کاربر می‌گذارد و دقت بسیار بالایی در نمایش رنگ‌ها دارد؛ درواقع سرفیس لپ‌تاپ با خطای میانگین ۰٫۹ و ۰٫۸ در پروفایل‌های رنگی sRGB و Vivid دقیق‌ترین نمایشگر را در میان لپ‌تاپ‌هایی دارد که تاکنون در زومیت بررسی شده‌اند. دمای رنگ‌ها هم با حدود ۶۷۰۰ کلوین با اندکی تمایل به سردی، به دمای خنثی و ایدئال ۶۵۰۰ کلوین بسیار نزدیک است.

نمایشگر چشم‌نواز سرفیس لپ‌تاپ ۷ را اسپیکرهای استریوی Omnisonic دستگاه تکمیل می‌کنند. اسپیکرهای دوتایی سرفیس در دو سمت لپ‌تاپ قرار گرفته‌اند و با صدای دالبی‌اتموس هم سازگار هستند. این اسپیکرها حجم صدای زیاد و شفافی دارند؛ اما اندکی ضعیف‌تر از اسپیکرهای مک‌بوک عمل می‌کنند.

نمایشگر باکیفیت، کیبورد و ترک‌پد کارآمد، بدنه‌ی بسیار خو‌ش‌ساخت؛ تا به‌اینجای کار، سرفیس لپ‌تاپ ۷ بسیاری از پارامترهای یک اولترابوک عالی را دارد، حال باید دید که عملکرد و شاژدهی دستگاه چگونه است؛ به‌ویژه که با محصولی مبتنی‌بر معماری آرم طرف هستیم و خاطره‌ی خوشی هم از تلاش‌های قبلی با لپ‌تاپ‌های ویندوز آرم نداریم!

مایکروسافت به لپ‌تاپ‌هایی مثل سرفیس لپ‌تاپ ۷ با حداقل ۱۶ گیگابایت رم، ۲۵۶ گیگابایت SSD و واحد پردازش عصبی با توان محاسباتی بیش‌از ۴۰ تریلیون عملیات‌برثانیه نام عجیب Copilot+ PC را انتخاب کرده است؛ چراکه به اعتقاد غول دنیای فناوری، این دستگاه‌ها قرار است با مددگرفتن از کوپایلت، آغازگر نسل جدید کامپیوترها در عصر هوش مصنوعی باشند.

ردموندی‌ها تمام تلاششان را به‌کار گرفته‌اند تا ماهیت کل شرکت، محصولات و خدماتشان را پیرامون هوش مصنوعی و کوپایلت بازتعریف کنند و اساسا نام‌گذاری شتر-گاو-پلنگ Copilot+ PC هم از همین تلاش‌ها نشأت می‌‌گیرند؛ اما حداقل در حال‌حاضر، قابلیت‌های هوش مصنوعی ویندوز، به محبوبیت چندانی نزد کاربران دست نیافته است.

در ابتدای عرضه‌ی کامپیوترهای کوپایلت‌پلاس، مهم‌ترین قابلیت‌های هوش مصنوعی ویندوز به مواردی همچون Cocreator (ابزار دستیار نقاشی)، Live Caption (ایجاد خودکار زیرنویس برای زبان‌های مختلف)، Windows Studio Effects (برای مواردی همچون محو کردن پس‌زمینه یا حفظ ارتباط چشمی در تماس‌های ویدیویی) و Image Creator (تولید آفلاین عکس با هوش مصنوعی) محدود می‌شد.

مایکروسافت در زمان رونمایی Copilot+ PC-ها از Recall هم پرده برداشت؛ ابزاری که با ثبت اسنپ‌شات‌های متوالی و بهره‌گیری از قابلیت درک متن و تصویر هوش مصنوعی، به‌عنوان حافظه‌ی تصویری کامپیوتر عمل می‌کند؛ اما ضعف‌های امنیتی و نگرانی‌ها درباره‌ی حریم خصوصی، Recall را به کابوس کاربران ویندوز بدل کرد و مایکروسافت در نهایت تصمیم گرفت با حذف این ابزار و برگرداندن آن به نسخه‌ی اینسایدر ویندوز، روی رفع مشکلات امنیتی‌اش کار کند.

ردموندی‌ها همین اواخر و بعد از یک‌سال تأخیر، بالأخره ریکال را به‌صورت عمومی منتشر کردند؛ برای پیش‌گیری از سوءاستفاده‌های احتمالی و محافظت از حریم خصوصی کاربر، تدابیر امنیتی متعددی اندیشه شده است؛ به‌عنوان مثال برای مشاهده‌ی محتوای ریکال باید به‌صورت جداگانه احراز هویت کنید، اسکرین‌شات‌ها به‌صورت Local و رمزگذاری‌شده در خود دستگاه ذخیره می‌شوند، امکان ایجاد محدودیت نیز برای جلوگیری از ثبت اسکرین‌شات از اطلاعات حساس، اپ‌ها و وب‌سایت‌های دلخواه نیز وجود دارد.

بنفشه کمالی

وقتی ویندوز همه‌چیز را به خاطر می‌سپارد؛ بررسی قابلیت هوش مصنوعی ریکال

مطالعه '18

با ریکال می‌توانید محتوای تصاویر و متن‌های به‌نمایش درآمده روی نمایشگر دستگاه در گذشته را جست‌وجو کنید، از دل اسکرین‌شات‌ها، متن و تصویر را کپی کنید، تصویری را در اینترنت جست‌وجو کنید (Visual Search) یا پس‌زمینه‌ی تصویر دلخواه را با سرعت بالایی حذف کنید. ریکال متوجه ماهیت اسکرین‌شات ثبت‌شده نیز می‌شود و مثلا اگر وب‌سایت زومیت باشد، زیر اسکرین‌شات، گزینه‌ای را برای مراجعه به آن در مرورگر را ارائه می‌دهد.

قابلیت کاربردی دیگری که به‌همراه ریکال به کامپیوترهای کوپایلت‌پلاس اضافه شده، Click to Do است که ماهیتی شبیه به Circle to Search گوگل دارد؛ بدین‌ترتیب که با فشردن کلیدهای ترکیبی ویندوز + Q یا ویندوز + کلیک ماوس، هوش مصنوعی محتوای صفحه‌نمایش را می‌بیند و قابلیت‌هایی همچون بازنویسی، خلاصه‌نویسی یا کپی متون، جست‌وجوی متنی یا تصویری در اینترنت، حذف سوژه‌ی دلخواه از تصاویر یا محو کردن پس‌زمینه‌ی عکس‌ها را فراهم می‌آورد.

قابلیت بسیار کاربردی دیگر که ردموندی‌ها اخیرا به کامپیوترهای کوپایلت‌پلاس اضافه کرده‌اند، سیستم جست‌وجوی ارتقایافته‌ی ویندوز با بهره‌گیری از هوش مصنوعی است؛ بدین‌ترتیب که اکنون کاربران چنین کامپیوترهایی به‌جای جست‌وجوی نام دقیق فایل‌ها یا تنظیمات ویندوز، می‌توانند با زبان طبیعی، مورد مدنظرشان را در فایل‌اکسپلورر، منوی تنظیمات یا سیستم جست‌وجوی ویندوز توصیف کنند. مایکروسافت می‌گوید با سیستم جدید، فرآیند جست‌وجو و کپی تصاویر ۷۰ درصد سریع‌تر از ویندوز ۱۰ صورت می‌گیرد.

حتی اگر قابلیت‌های پرحاشیه‌ی هوش مصنوعی در کامپیوترهای Copilot+ به مذاق‌تان خوش نیاید، احتمالا پیش‌نیازهای مدنظر مایکروسافت برای چنین دستگاه‌هایی، برای‌تان خوشایند باشد؛ مواردی مثل رم ۱۶ گیگابایتی، SSD پرسرعت، شارژدهی طولانی‌مدت، قابلیت‌های امنیتی مثل Secure Boot و NPU با قدرت محاسباتی حداقل ۴۰ تریلیون عملیات‌برثانیه از جمله‌ی این پیش‌نیازها هستند.

ردموندی‌ها مدل ۱۳٫۸ اینچی سرفیس لپ‌تاپ ۷ را در دو نسخه با تراشه‌ی Snapdragon X Plus یا Snapdragon X Elite به‌فروش می‌رسانند؛ درحالی‌که مدل ۱۵ اینچی صرفا با تراشه‌ی پرقدرت‌تر X Elite در دسترس قرار دارد.

دقت داشته باشید که کوالکام تراشه‌های ایکس الیت و ایکس پلاس را در چند نسخه به‌فروش می‌رساند که تفاوت‌هایشان به تعداد هسته‌ها، فرکانس پایه و توربو پردازنده و قدرت پردازش گرافیکی بازمی‌گردد؛ مایکروسافت نسخه‌ی میانی ایکس پلاس و ایکس الیت به‌ترتیب با شماره‌مدل‌های X1P-64-100 و X1E-80-100 را در سرفیس لپ‌تاپ ۷ به‌کار می‌گیرد که در جدول بالا، مشخصاتشان را مشاهده می‌کنید.

ما سرفیس لپ‌تاپ ۷ را با تراشه‌ی اسنپدراگون X الیت، ۱۶ گیگابایت رم و ۵۱۲ گیگابایت SSD در اختیار داشتیم؛ بررسی‌های زومیت نشان می‌دهد که حداقل نسخه‌ی در دسترس ما، از تراشه‌های حافظه‌ی مایکرون و SSD شرکت سن‌دیسک استفاده می‌کند؛ فضای ذخیره‌سازی سرفیس لپ‌تاپ ۷ در بنچمارک‌های زومیت به سرعت خواندن و نوشتن بسیار خوب، اما نه‌چندان شگفت‌انگیز ۴٫۰ و ۳٫۵ گیگابایت‌برثانیه دست یافت.

برای پی‌بردن به قدرت خام اسنپدراگون X الیت در سرفیس لپ‌تاپ ۷ باید بگویم که حداقل از نقطه‌نظر بنچمارک و در پردازش‌های چندهسته‌ای، سرفیس ۱۰-۱۵ درصد سریع‌تر از مک‌بوک ایر M3 عمل می‌کند و هم‌پای مک‌بوک پرو M3 Pro ظاهر می‌شود؛ اما در پردازش‌های تک‌هسته‌ای که نمودی از عملکرد روزمره و چابک‌بودن دستگاه است، سرفیس جایی بین مک‌بوک ایر M2 و M3 قرار می‌گیرد؛ کوپرتینونشین‌ها هنوز در بحث معماری و پردازش تک‌هسته‌ای، حکمران بازار هستند.

یکی دیگر از معیارهای مناسب برای ارزیابی چابکیِ کامپیوترها، ارزیابی عملکردشان در بنچمارک Speedometer است؛ سرفیس لپ‌تاپ ۷ در این بنچمارک که قدرت دستگاه در دنیای وب را می‌سنجد، سریع‌تر از مک‌بوک ایر M2 و در مجموع، بسیار مطلوب ظاهر می‌شود؛ اما مقابل مک‌بوک ایر M3 با اختلاف ۳۱ درصدی عاجز می‌ماند.

اسنپدراگون ایکس الیت هرچقدر در پردازش‌های CPU-محور پُرقدرت و امیدوارکننده ظاهر می‌شود، در پردازش‌های گرافیکی مأیوسمان می‌کند؛ سرفیس لپ‌تاپ ۷ در محاسبات GPU-محور با اختلاف ۲۳ درصدی عرصه را به مک‌بوک ایر M3 می‌بازد و مقابل M3 Pro نیز با اختلاف ۵۲ درصدی، به‌معنای واقعی کلمه، ناتوان ظاهر می‌شود؛ انتظار داشتیم کوالکام برتری‌اش در دنیای موبایل را به دنیای PC هم بیاورد؛ اما حداقل در نسل نخست اسنپدراگون X چنین نشد.

فراموش نکنید که قدرت پردازشی خام تنها بخشی از داستان را به تصویر می‌کشد، باید دید سرفیس لپ‌تاپ در دنیای واقعی چه نمایشی دارد؛ به‌ویژه که بخش عمده‌ای از اپلیکیشن‌های ویندوز برای معماری X86 توسعه یافته‌اند و برای آنکه روی سرفیس لپ‌تاپ ۷ با تراشه‌ی آرم اجرا شوند، باید از لایه‌ی شبیه‌ساز جدید مایکروسافت موسوم به Prism کمک بگیرند.

ویندوز آرم چند سال اخیر را با وضعیت فاجعه‌بار و کابوس‌واری سپری کرد؛ نه پردازنده‌های آرم آن‌قدرها قوی بودند، نه سیستم شبیه‌ساز مایکروسافت کارکرد صحیحی داشت، نه اپ‌های زیادی برای آرم بهینه شده بودند؛ اما اکنون همه‌چیز تغییر کرده، هم اسنپدراگون X هم‌پای تراشه‌های پرقدرت اپل، اینتل و AMD ظاهر می‌شود، هم شبیه‌ساز ویندوز متحول شده، هم نسخه‌ی بومی بسیاری از اپ‌ها منتشر شده است؛ به‌طوری که مایکروسافت می‌گوید ۹۰ درصد از مدت‌زمانی که افراد از کامپیوتر استفاده می‌کنند، در محیط اپ‌های بومی آرم سپری می‌شود.

اگر از لپ‌تاپ برای کاربری‌های روزمره مثل وب‌گردی، کار با مجموعه‌ی آفیس، مطالعه یا تماشای فیلم استفاده می‌کنید، با سرفیس به هیچ‌وجه دچار مشکل نخواهید شد؛ اج، کروم، فایرفاکس، ورد، اکسل، اسپاتیفای و VLC Media Player همگی برای آرم بهینه شده‌اند و بسیار نرم و سریع کار می‌کنند؛ اوایل عرضه‌ی سرفیس لپ‌تاپ ۷ تعدادی از وی‌پی‌ان‌ها یا گوگل‌درایو برای سیستم‌های آرم در دسترس نبود که اکنون این مشکل نیز مرتفع شده است.

در جدول بالا وضعیت اجرای تعدادی از نرم‌افزارهای مهم، کاربردی و حرفه‌ای روی سرفیس لپ‌تاپ ۷ را مشاهده می‌کنید؛ اما شما می‌توانید از این وب‌سایت، فهرست کامل‌تری از بازی‌ها و نرم‌افزارها را نیز مشاهده کنید.

خطاب به کاربران برنامه‌نویس هم باید بگویم که نسخه‌ی آرم VS Code، پایتون، WSL، داکر، NodeJS و IntelliJ در دسترس قرار دارد و این ابزارها بی‌دردسر اجرا می‌شوند؛ اما هنوز از اندروید استودیو برای آرم خبری نیست و هنگام نصب نسخه‌ی X86 نیز همان ابتدای کار، پیغام خطایی به‌نمایش درمی‌آید که دستگاه شما از شبیه‌ساز گوشی پشتیبانی نمی‌کند.

برای ارزیابی عملکرد سرفیس لپ‌تاپ ۷ پرو در کاربری‌های برنامه‌نویسی، کُد پایتون برای محاسبه‌ی نقاط مجموعه‌ی فراکتال‌های مندلبرو را در PowerShell ویندوز اجرا کردم، سرفیس لپ‌تاپ ۷ این کُد را ظرف ۳۸٫۸ ثانیه اجرا کرد که ۱۵ درصد سریع‌تر از مک‌بوک ایر M3 و ۱۷ درصد کُندتر از مک‌بوک پرو M3 Pro است؛ البته که با اجرای کُد به‌کمک ساب‌سیستم لینوکسی (WSL) مدت‌زمان موردنیاز از ۳۸٫۸ به ۲۹٫۳ ثانیه کاهش می‌یابد که برتری ۱۰ درصدی سرفیس به مک M3 Pro را به‌ارمغان می‌آورد.

برای مهندسانی که به نرم‌افزار متلب اتکا دارند، باید بگویم که متأسفانه در حال حاضر، نسخه‌ی بومی این نرم‌افزار برای ویندوز آرم منتشر نشده است و با شبیه‌ساز PRISM اجرا می‌شود؛ بنابراین مایه‌ی تعجب نیست که سرفیس لپ‌تاپ ۷ حین اجرای کُدهای متلب تا ۴۰ درصد کُندتر از مک‌بوک پرو M3 Pro باشد.

برای طراحان گرافیک و تدوین‌گرهای ویدیو هم خبر خوب داریم، هم خبر بد؛ خبر خوب اینکه نسخه‌ی آرم فتوشاپ، لایت‌روم و Illustrator منتشر شده و بسیار نرم و روان اجرا می‌شوند؛ اما هنوز از نسخه‌ی بومی پریمیر پرو و Media Encoder ادوبی خبری نیست و کاربران این نرم‌افزار یا باید سراغ شبیه‌ساز PRISM بروند یا از نسخه‌ی بومی Davinci Resolve استفاده کنند.

عملکرد فتوشاپ در سرفیس لپ‌تاپ ۷ تقریبا هم‌پای مک‌بوک ایر M3 است؛ اما با اختلاف حدود ۳۰ درصدی از مک‌بوک پرو M3 Pro جا می‌ماند.

از آنجا که پریمیر پرو برای اجرا به لایه‌ی شبیه‌ساز PRISM اتکا دارد، مایه‌ی تعجب نیست که عملکرد آن روی سرفیس لپ‌تاپ ۷ حدود ۴۰ درصد ضعیف‌تر از مک‌بوک ایر M3 و ۶۰ درصد ضعیف‌تر از مک‌بوک پرو M3 Pro باشد. برای تدوین ویدیوهای 1080p بدون افکت‌های سنگین می‌توانید روی سرفیس حساب کنید، نه فراتر.

خبر بد اینکه متأسفانه در حال حاضر نمی‌توان از روش‌های مرسوم و غیراخلاقی X86، اپ‌های ادوبی را نصب کرد؛ اما شاید به‌مرور زمان با همه‌گیر شدن لپ‌تاپ‌های آرم، راهکاری توسعه یابد؛ من برای اجرای اپ‌ها، به‌ناچار حساب کاربری پولی Creative Cloud را تهیه کردم.

نرم‌افزار مدل‌سازی سه‌بعدی Blender به‌صورت بومی برای ویندوز آرم منتشر شده و عملکرد آن در رندر CPU-محور مدل‌ها روی سرفیس لپ‌تاپ ۷ تقریبا هم‌پای مک‌بوک پرو M3 Pro است؛ اما در رندر GPU-محور شاهد برتری قاطعانه و ۳۸۰ درصدی مک‌بوک هستیم و این موضوع بار دیگر ضعف گرافیکی تراشه‌ی اسنپدراگون X الیت را به تصویر می‌کشد.

یک برداشت اشتباه و استاندارد دوگانه‌ای نیز درباره‌ی لپ‌تاپ‌های کنونی آرم وجود دارد که همگی انتظار دارند بتوان روی چنین لپ‌تاپ‌هایی بازی نصب کرد؛ اما خب در سال ۲۰۲۰، هنگامی‌که مک‌بوک M1 از راه رسید، چنین صحبتی درباره‌ی لپ‌تاپ‌های اپل مطرح نمی‌شد.

اولترابوک‌هایی نظیر سرفیس لپ‌تاپ برای بازی مناسب نیستند، شاید بتوان برخی از بازی‌های سبک را اجرا کرد؛ اما نباید انتظار زیادی از آن داشت؛ اولا اینکه تمام بازی‌ها X86 هستند و باید بر بستر شبیه‌ساز اجرا شوند، ثانیا که تعدادی از بازی‌ها به ابزار آنتی‌چیت نیاز دارند که با شبیه‌ساز اجرا نمی‌شوند.

چند بازی را با سرفیس لپ‌تاپ امتحان کردم؛ به‌عنوان مثال FarCry 6 و Returnal اجرا نشدند؛ اما Red Dead Redemption 2 و Cyberpunk 2077 اجرا شدند و با وضوح 1080p و تنظیمات گرافیکی مدیوم، به نرخ میانگین حدود ۳۰ فریم‌برثانیه می‌رسند که نتیجه‌ی بدی نیست.

همان‌طور که در ابتدای بررسی نیز اشاره کردم، یکی از ضعف‌های اساسی لپ‌تاپ‌های ویندوزی در برابر مک‌بوک‌های مجهز به اپل‌سیلیکون، به بهره‌وری تراشه‌هایشان بازمی‌گردد، مصرف پایین تراشه‌های سری M به مک‌بوک‌ها اجازه می‌دهد تا شارژدهی فوق‌العاده‌ای داشته باشند، در سطوح مختلف شارژ باتری، با یا بدون اتصال برق، عملکرد یکسانی ارائه دهند و همواره نیز در دسترس باشند.

برای آنکه بتوانم توان مصرفی تراشه‌ی اسنپدراگون X الیت در سرفیس لپ‌تاپ ۷ را اندازه‌گیری کنم و به‌شکل نمودار دربیاورم، راه دشواری را طی کردم؛ چرا که متأسفانه کوالکام امکان پایش توان مصرفی به‌کمک ابزارهایی همچون HWiNFO را مسدود کرده است؛ بنابراین به‌ناچار، حین اجرای بنچمارک CineBench 2024، دستگاه را به وات‌متر متصل کرده و از این فرآیند فیلم‌برداری کردم تا در نهایت با استخراج اعداد از ویدیو، توان مصرفی حدودی تراشه را محاسبه کنم.

با هدف مقایسه‌ی توان مصرفی سرفیس لپ‌تاپ ۷ با مک‌بوک، فرآیند اندازه‌گیری با وات‌متر را برای مک‌بوک پرو M3 Pro نیز تکرار کردم؛ دقت کنید که در این روش، توان مصرفی سیستم در حالت Idle از توان مصرفی حین اجرای بنچمارک کم می‌شود تا توان مصرفی حدودی تراشه به‌دست بیاید. مصرف Idle مک‌بوک و سرفیس حدود ۱-۱٫۵ وات بود.

همان‌طور که در جدول بالا نیز مشاهده می‌کنید، سرفیس لپ‌تاپ ۷ در بنچمارک چندهسته‌ای کم‌وبیش عملکرد و توان مصرفی مشابهی با مک‌بوک پرو M3 Pro دارد؛ اما در بنچمارک تک‌هسته‌ای کماکان اپل برتری خود را به رقبا دیکته می‌کند؛ نسبت عملکرد به توان مصرفی در اسنپدراگون X الیت حدود ۶۰ درصد ضعیف‌تر از M3 Pro است؛ هرچند که کوالکام با همین نتیجه نیز حداقل به خانواده‌ی Core Ultra 100H اینتل برتری دارد؛ امیدوارم در نسل بعدی اسنپدراگون X الیت، شکاف بهره‌وری کم‌عمق‌تر شود.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های لپ‌تاپ خوب، عملکرد یکسان آن در وضعیت متصل به پریز و جدا از پریز برق (پلاگد و آنپلاگد) است؛ برای ارزیابی وضعیت سرفیس لپ‌تاپ ۷ در این زمینه، چند تست مهم را در دو شرایط پلاگد و آنپلاگد اجرا کردم.

همان‌طور که مشاهده می‌کنید، فرکانس میانگین هسته‌ها در آزمون استرس CineBench در هر دو وضعیت پلاگد و آنپلاگد یکسان است که نشان از عملکرد هم‌سطح لپ‌تاپ در دو وضعیت یادشده دارد.

دمای داغ‌ترین نقطه‌ی تراشه‌ی اسنپدراگون X الیت در هیچ‌یک از دو وضعیت پلاگد و آنپلاگد به ۱۰۰ درجه‌ی سانتی‌گراد نزدیک نمی‌شود؛ دمای بدنه نیز در هیچ‌یک از دو حالت به سطح آزاردهنده‌ای نمی‌رسد و صدای فن هم به‌گونه‌ای نیست که به‌اصطلاح دستگاه زوزه بکشد!

سرفیس لپ‌تاپ ۷ در تنظیمات مربوط به باتری، سه پروفایل عملکردی Best Power Efficiency و Recommended و Best Performance را در اختیار کاربر می‌گذارد و به‌صورت پیش‌فرض نیز روی حالت Recommended قرار دارد؛ بدیهی است که بهترین عملکرد دستگاه در حالت Best Performance به‌دست می‌آید و همان‌طور که در جدول بالا مشاهده می‌کنید، خوشبختانه دستگاه با این پروفایل عملکردی، چه در حالت متکی به باتری، چه متصل به پریز برق عملکرد کم‌وبیش یکسانی را در اختیارتان می‌گذارد.

ردموندی‌های نسخه‌ی ۱۳٫۸ و ۱۵ اینچی سرفیس لپ‌تاپ ۷ را به‌ترتیب با باتری ۵۴ و ۶۶ وات‌ساعتی روانه‌ی بازار می‌کنند و مدعی هستند که سرفیس لپ‌تاپ با این باتری‌ها به‌ترتیب می‌تواند به‌مدت ۱۳ و ۱۵ ساعت وب‌گردی یا ۲۰ و ۲۲ ساعت پخش آفلاین ویدیو، کاربر را همراهی کند؛ ما با پروفایل عملکردی Best Performance (قوی‌ترین پروفایل) و نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتز، توانستیم ۱۴ ساعت و ۴۴ دقیقه با سرفیس لپ‌تاپ ۷ ویدیو پخش کنیم که به‌خودی خود نتیجه‌ی چشم‌گیری برای یک لپ‌تاپ ویندوزی به‌شمار می‌آید؛ اما با انتخاب پروفایل Recommended مدت‌زمان شارژدهی در پخش فیلم به ۲۰ ساعت و ۱۶ دقیقه رسید که با ادعای سازنده هم‌خوانی دارد.

در کاربری روزمره شاید بتوانید حدود ۱۰ ساعت از سرفیس لپ‌تاپ ۷ کار بکشید؛ به‌عنوان مثال در یکی از جلسات زومیت که لپ‌تاپ را به‌صورت بی‌سیم به تلویزیون متصل کرده بودم، حدود یک ساعت و ۴۵ دقیقه با دستگاه کار کردم و در این مدت، حدود ۱۵ درصد از شارژ باتری کم شد؛ درحالی‌که احتمالا با لپ‌تاپ‌های ویندوزی X86 به‌ویژه نسل‌های پیش‌از لونارلیک اینتل و Ryzen AI ای‌ام‌دی، نیمی از شارژ کم می‌شد.

به‌لطف مصرف بهینه‌ی اسنپدراگون X الیت، به‌ویژه در حالت Idle، سرفیس لپ‌تاپ ۷ همیشه سرحال و تندوتیز است، به‌ندرت داغ می‌کند و صدای فن آن را نیز عموما نمی‌شنویم؛ به‌عنوان مثال در تست‌های من، ساعت ۲۳ شب قبل، درِ سرفیس لپ‌تاپ را با شارژ ۶۶ درصد بستم و ۷ ساعت بعد، با باز کردن درِ دستگاه، با باتری ۶۵ درصد مواجه شدم و این یکی از تحسین‌برانگیزترین ویژگی‌های سرفیس لپ‌تاپ جدید به‌شمار می‌آید.

سرفیس لپ‌تاپ ۷ با آداپتور سرفیس‌کانکت ۳۹واتی به‌فروش می‌رسد که در مدت حدود ۲ ساعت تا ۲ ساعت و ۳۰ دقیقه، باتری دستگاه را به‌طور کامل شارژ می‌کند؛ البته دستگاه از آداپتورهای سریع‌تر ۶۵ واتی نیز پشتیبانی می‌کند که می‌توان آن‌ها را هم از طریق درگاه مغناطیسی سرفیس‌کانکت، هم درگاه USB-C به لپ‌تاپ متصل کرد.

سرفیس لپ‌تاپ ۷ را می‌توان جذاب‌ترین و کم‌نقص‌ترین محصول ۱۰ سال اخیر مایکروسافت دانست؛ دستگاهی فوق‌العاده خوش‌ساختی که با شارژدهی عالی، نمایشگر بسیار باکیفیت و مجموعه‌ی کارآمد کیبورد و ترک‌پدش تنه به تنه‌ی مک‌بوک‌های اپل می‌زند.

تراشه‌ی کوالکام با اینکه بی‌نقص نیست؛ اما واقعا تحسین‌برانگیز است و در ۹۵ درصد کاربری‌ها، به هیچ‌وجه حس نمی‌کنید که با دستگاه ویندوز آرم طرف هستید؛ چراکه همه‌چیز یا حیلی سریع و نرم و به‌صورت بومی اجرا می‌شود یا در شبیه‌سازی، افت عملکرد محسوسی را تجربه نمی‌کنید؛ اما خب درست‌مانند روزهای نخست مک‌بوک اپل‌سیلیکون (خانواده‌ی M1) در برخی بخش‌ها با محدودیت مواجه می‌شویم؛ تعدادی از نرم‌افزارهای پولی را نمی‌توان با راهکارهای مرسوم نصب کرد، تعدادی از نرم‌افزارهای حرفه‌ای و سنگین نیز به‌درستی اجرا نمی‌شوند.

مایکروسافت نسخه‌ی اسنپدراگون X الیت سرفیس لپ‌تاپ ۷ با رم ۱۶ گیگابایتی و فضای ذخیره‌سازی ۵۱۲ گیگابایتی را هم‌اکنون با برچسب قیمتی ۱۳۹۹ دلاری به‌فروش می‌رساند؛ بدین‌ترتیب قیمت دلاری سرفیس لپ‌تاپ ۷ بین مک‌بوک ایر M4 (مدل ۵۱۲ گیگابایتی و ۱۱۹۹ دلاری) و مک‌بوک پرو M4 (مدل ۵۱۲ گیگابایتی و ۱۵۹۹ دلاری) قرار می‌گیرد؛ درحالی‌که در پردازش‌های چندهسته‌ای هم‌پای رقیب ظاهر می‌شود؛ اما در پردازش‌های تک‌هسته‌ای و گرافیکی، با اختلاف ۲۰ تا ۴۰ درصدی از رقابت جا می‌ماند.

قیمت ریالی لپ‌تاپ‌ها در بازار ایران اندکی متفاوت است؛ شما می‌توانید مک‌بوک پرو M4 (مدل پایه) و سرفیس لپ‌تاپ ۷ (مدل پایه‌ی اسنپدراگون X الیت) را با قیمت مشابه حدود ۱۴۰ میلیون تومان بیابید و بنابراین چنانچه به سیستم‌عامل ویندوز وابستگی نداشته باشید، مک‌بوک گزینه‌ی معقول‌تری برای‌تان خواهد بود.

در هر صورت مایکروسافت و کوالکام گامی بلند در مسیری درست برداشته‌اند و امیدوارم که این مسیر ادامه‌دار باشد و تعهد مایکروسافت به ویندوز آرم از بین نرود؛ اگر توسعه‌دهنده‌ها و صدالبته خود مایکروسافت بی‌مهری نکنند، بالأخره می‌توانیم لپ‌تاپ‌هایی را ببینیم که در برچسب‌های قیمتی مختلف، رقابت نزدیکی با مک‌بوک‌ها دارند، از سوی دیگر، حضور جدی کوالکام یا رقبای جدید دیگری همچون انویدیا/مدیاتک در بازار لپ‌تاپ‌های ویندوزی، به بازیگران x86 نیز تلنگری می‌زند؛ کما اینکه با لونارلیک و Ryzen AI تحرکاتی را از آن‌ها دیده‌ایم.

شما چه دیدگاهی درباره‌ی سرفیس لپ‌تاپ ۷ و آینده‌ی ویندوز آرم دارید؟