یکی از اصلی‌ترین دلایل کاهش تمایل به شرکت در کنکور، تضعیف امید به اشتغال پس از فارغ‌التحصیلی است. بررسی‌های آماری نشان می‌دهد که نرخ بیکاری در میان فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از میانگین کل جامعه بالاتر است. در حالی که بسیاری از جوانان در گذشته دانشگاه را پلی برای رسیدن به شغل و موقعیت اجتماعی بهتر می‌دانستند، امروز این تصور تا حد زیادی تضعیف شده است. بسیاری از فارغ‌التحصیلان، پس از گذراندن سال‌ها آموزش دانشگاهی، نه‌تنها موفق به یافتن شغل متناسب با رشته خود نمی‌شوند، بلکه گاه ناگزیرند در مشاغلی فعالیت کنند که هیچ ارتباطی با تحصیلاتشان ندارد یا درآمدی بسیار پایین‌تر از سطح توقع آنها دارد. این موضوع، موجب شده تا نسل جدید به دنبال مسیر‌های جایگزینی همچون مهاجرت، یادگیری مهارت‌های فنی یا ورود مستقیم به بازار کار باشد و دیگر تحصیل دانشگاهی را ضرورتی قطعی تلقی نکند.
علاوه بر این، هزینه‌های بالای تحصیل در دانشگاه‌های شهریه‌پرداز، نبود تناسب میان آموزش‌های دانشگاهی و نیاز بازار و ضعف در نظام هدایت تحصیلی از دیگر عواملی هستند که به این روند دامن زده‌اند. از سوی دیگر، رشد پلتفرم‌های مهارت‌آموزی، دوره‌های تخصصی آنلاین و مراکز آموزش فنی‌وحرفه‌ای موجب شده بسیاری از جوانان، مسیر‌های سریع‌تر و کاربردی‌تری را برای ورود به بازار کار انتخاب کنند.
در این میان، نقش دولت به عنوان سیاست‌گذار اصلی در عرصه آموزش و اشتغال، نقشی کلیدی و غیرقابل چشم‌پوشی است. کاهش علاقه به شرکت در کنکور و افت جایگاه دانشگاه در نگاه جوانان، زنگ خطری است که مستقیماً به ضعف سیاست‌های اشتغال‌زایی و نبود برنامه‌ریزی بلندمدت برای جذب نیروی تحصیل‌کرده در بازار کار برمی‌گردد. دولت باید با تدوین یک راهبرد جامع برای پیوند میان آموزش و اشتغال، زمینه‌های بروز و بهره‌گیری از استعداد نسل جوان را فراهم کند. یکی از مهم‌ترین اقدامات در این مسیر، اصلاح ساختار آموزش عالی به گونه‌ای است که فارغ‌التحصیلان به جای حفظ تئوری‌های انتزاعی، با مهارت‌ها و قابلیت‌های عملی و بازارمحور وارد جامعه شوند.
همچنین دولت باید با حمایت از استارتاپ‌ها، تسهیل قوانین مربوط به کسب‌وکار‌های نوپا و اختصاص تسهیلات مالی و مالیاتی برای جوانانی که قصد راه‌اندازی کسب‌وکار دارند، بستر‌های واقعی کارآفرینی را گسترش دهد. در شرایط فعلی که اقتصاد ایران با چالش‌های متعددی مواجه است، اتکا صرف به استخدام دولتی یا مشاغل سنتی دیگر پاسخ‌گوی نیاز بازار کار نیست. در عوض، اگر دولت زمینه‌ساز رشد اکوسیستم نوآوری و فناوری شود و از ظرفیت‌های داخلی در حوزه دیجیتال، کشاورزی نوین، صنایع خلاق و خدمات دانش‌بنیان استفاده کند، می‌تواند مسیر جدیدی برای اشتغال‌زایی مولد و پایدار در میان جوانان باز کند. بدون چنین سیاست‌هایی، کاهش شرکت در کنکور تنها آغاز یک روند نگران‌کننده‌تر خواهد بود یعنی شکاف عمیق‌تر میان جوانان و ساختار‌های رسمی آموزشی و اقتصادی کشور.
انتهای پیام/381
