عباس عراقچی روز شنبه، یک روز مانده به دور چهارم مذاکرات هسته‌ای با آمریکا در واکنش به سخنان استیو ویتکاف، مسئول هیات آمریکایی در این گفتگو‌ها مبنی بر این که ایران باید تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم خود را برچیند، گفت که تهران «بر حق خود برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای به شمول غنی‌سازی اصرار دارد.
آگهیاستیو ویتکاف، مشاور ارشد و فرستاده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه در گفتگو با رسانه محافظه‌کار «بریتبارت نیوز» که روز جمعه منتشر شد، گفت که اگر جمهوری اسلامی ایران خواستار برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای است، باید غنی‌سازی اورانیوم را به طور کامل متوقف کند.
آقای ویتکاف گفت: ««غنی‌سازی دیگر هرگز نباید در ایران انجام شود. این خط قرمز ماست. یعنی برچیدن کامل، یعنی بدون توان تسلیحاتی، و یعنی اینکه نطنز، فردو و اصفهان، سه تاسیسات اصلی غنی‌سازی اورانیوم باید برچیده شوند.»
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران که سرپرستی هیات ایرانی را در مذاکرات هسته‌ای با آمریکا برعهده دارد، روز شنبه طی سخنرانی در چهارمین دوره «نشست گفتگوهای ایرانی-عربی» در دوحه قطر، تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای نیست و بر حق خود برای غنی‌سازی اورانیوم اصرار دارد.
آقای عراقچی گفت: «جمهوری اسلامی ایران دستیابی و استفاده از سلاح‌های هسته‌ای را حرام دانسته و همواره یک عضو متعهد به نظام عدم اشاعه بین‌المللی بوده است. اما همزمان بر حق خود برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای به شمول غنی‌سازی اصرار دارد.»
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران افزود: «ما به دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم و اصولا سلاح‌های کشتار جمعی هیچ جایگاهی در دکترین امنیتی ایران ندارند. به همین جهت ما از مبتکرین ایجاد منطقه عاری از سلاح‌های هسته‌ای در غرب آسیا بوده‌ایم.»
آقای عراقچی با اشاره به سیاست ابهام‌آفرینی تعمدی اسرائیل درباره برنامه هسته‌ای خود و حمایت آمریکا و دیگر قدرت‌های غربی از این کشور، غرب را به اتخاذ استانداردهای دوگانه درقبال برنامه هسته‌ای کشورهای منطقه متهم کرد.
عباس عراقچی گفت: «ما به گفتگوهای خود با دولت آمریکا و البته همزمان با اروپا، روسیه و چین با حسن نیت ادامه می‌دهیم.»
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران افزود: «اگر هدف از این مذاکرات ابراز اطمینان از عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای باشد، این تحصیل حاصل است و لذا رسیدن به یک توافق کاملا در دسترس است.»
او افزود که اگر هدف از این گفتگو‌ها «محروم کردن ایران از حقوق هسته‌ای خود و دیگر درخواست‌های غیرواقعی و غیرمنطقی باشد»، ایران از حقوق خود عقب نخواهد نشست.
وال‌استریت ژورنال شامگاه جمعه در گزارشی اعلام کرد که آقای ویتکاف پیشنهاد داده است که اگر جمهوری اسلامی ایران با برچیدن برنامه غنی‌سازی خود موافقت کند و اورانیوم غنی‌شده مورد نیاز خود را از ایالات متحده خریداری نماید، آمریکا تحریم‌ها را لغو کرده و گزینه اقدام نظامی را کنار بگذارد.
آقای ویتکاف در گفتگو با «بریتبارت نیوز» گفت: «معتقدم که آن‌ها چاره دیگری ندارند. البته که می‌توانند نه بگویند و دونالد ترامپ را بیازمایند، اما به نظرم این کار اقدام نابخردانه‌‌ای خواهد بود. نمی‌خواهم تهدیدشان کنم، منظورم این است که این واقعیت است. آن‌ها نمی‌توانند بمب هسته‌ای داشته باشند. خودشان هم تاکید کردند که فقط خواهان برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز هستند. بسیاری از کشورها بدون نیاز به غنی‌سازی اورانیوم برنامه صلح‌آمیز دارند. آن‌ها هم برای برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای نیازی به غنی‌سازی اورانیوم ندارند.»
مایک هاکابی، سفیر آمریکا در اسرائیل روز شنبه در گفتگو با کانال ۱۲ تلویزیون این کشور بار دیگر بر موضع آمریکا در مذاکرات با جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد و گفت: «سلاح هسته‌ای در ایران وجود نخواهد داشت.»
آقای هاکابی درباره احتمال حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای ایران، گفت: «اقدام نظامی بستگی به خود آن‌ها دارد، به اینکه آیا تصمیم دارند دونالد ترامپ را جدی بگیرند یا نه. توافقی به ایران امکان داشتن ظرفیت هسته‌ای وجود نخواهد داشت.»
ترامپ چطور می‌تواند با جمهوری اسلامی ایران توافق کند؟
اگرچه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائيل و حامیانش در آمریکا خواستار استفاده از گزینه نظامی برای برچیدن کامل برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی هستند، دونالد ترامپ تاکنون بارها بر ترجیح خود به حصول توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران تاکید کرده است.
فیلیپ گوردون، مشاور امنیت ملی کامالا هریس، معاون جو بایدن، رئيس‌جمهوری پیشین آمریکا طی مقاله‌ای در نیویورک‌تایمز می‌گوید که با توجه به شرایط کنونی جمهوری اسلامی ایران و تضعیف نیروهای نیابتی آن در پی حملات اسرائيل، جمهوری اسلامی در شکننده‌ترین موقعیت خود از انقلاب ۱۳۵۷ تا کنون قرار دارد، اما رهبران ایران همچنان از موضع خود درقبال برنامه هسته‌ای و موشکی عقب‌نشینی نمی‌کنند.
به گفته آقای گوردون، دونالد ترامپ به جای توافقی شبیه برجام و پیشنهاد‌هایی شبیه آن، می‌تواند برای رسیدن به توافق از گزینه «بیشتر در برابر بیشتر» استفاده کند. یعنی در ازای محدودیت‌های بیشتر و ماندگارتر بر برنامه هسته‌ای ایران، کاهش بیشتر تحریم‌ها را در نظر بگیرد.
آقای گوردون نوشت: «آمریکا می‌تواند در ازای توافقی بلندمدت یا دائمی با محدودیت‌های قابل‌توجه‌تر بر برنامه هسته‌ای و دیگر فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران، رفع تحریم‌های گسترده‌تری از جمله برداشتن تحریم‌های ثانویه فروش نفت را بپذیرد. آمریکا باید واقعیت وجود برنامه غنی‌سازی ایران را بپذیرد، اما در عین حال بر محدودیت‌های شدیدتر بر سانتریفیوژهای پیشرفته، میزان و سطح ذخایر اورانیوم، غنی‌سازی زیرزمینی و نیز نظارت‌های گسترده‌تر پافشاری کند.»
فیلیپ گوردون افزود: «اگر کاهش تحریم‌ها به اندازه کافی چشمگیر باشد، ممکن است محدودیت‌هایی بر برنامه موشک‌های بالستیک دوربرد ایران و حمایت نظامی آن از دشمنان آمریکا مانند روسیه یا حوثی‌های یمن نیز دربر گیرد.»
به گفته آقای گوردون چنین توافقی با توجه به اقتصاد رو به احتضار ایران برای جمهوری اسلامی ایران «جذاب» خواهد بود. در عین حال برای آقای ترامپ پیروزی سیاسی محسوب می‌شود. زیرا او می‌تواند ادعا کند که با وضع محدودیت‌های شدیدتر بر برنامه هسته‌ای ایران، به توافقی «بهتر» از برجام رسیده است.
آقای گوردون نوشت: «برای مقابله با برنامه هسته‌ای ایران هیچ‌گاه گزینه کاملا مطلوب وجود نداشته و انتخاب تنها میان گزینه‌های نامطلوب است. توافق هسته‌ای بیشتر در برابر بیشتر از این لحاظ که توافقی بهتر از توافق باراک اوباما، با منافع اقتصادی برای آمریکا است و همچنین از جنگی پرهزینه در خاورمیانه جلوگیری می‌کند، می‌تواند برای آقای ترامپ جذاب باشد. اما، از همه مهم‌تر این که چنین توافقی می‌تواند تصمیمی درست باشد.»