برگزاری نخستین تمرین راهبردی شبیه‌سازی پاندمی ناشناخته

به گزارش پایگاه خبری پایداری ملی، نخستین تمرین راهبردی شبیه سازی یک رخداد زیستی در ایران با عنوان «پاندمی ناشناخته» با راهبری سازمان پدافند غیرعامل کشور به میزبانی این سازمان پدافند غیرعامل کشور برگزار شد.

در این تمرین راهبردی که با حضور فرمانده دانشگاه عالی دفاع ملی، نمایندگان کلیه دستگاه‌های ذیربط کشور، نیرو‌های نظامی و انتظامی، وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و ارگان‌های مرتبط، صدا وسیما و سازمان‌های پژوهشی و تحقیقاتی و تسهیل‌گر برگزار گردید، سردار غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در ابتدا به بیان تاریخچه تهدیدات زیستی در جهان و کشور پرداخت.

وی در ادامه با اشاره به غفلت‌های بشری در حوزه بهداشت، متذکر شد که این غفلت‌ها سبب بروز تلفات جانی تهدیدات زیستی به جامعه جهانی شده است.

سردار جلالی با اشاره به طراحی و اجرای اولین تمرین راهبردی شبیه‌سازی رخداد زیستی توسط سازمان پدافند غیرعامل کشور و دانشگاه عالی دفاع ملی، از سردار اسماعیل احمدی مقدم و همکارانشان در دانشگاه عالی دفاع ملی تقدیر کرد.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور، در ادامه بر اهمیت ارتقای آمادگی کشور در مواجهه با تهدیدات زیستی، بیوتروریسم و پاندمی‌های آینده تأکید و اعلام کرد که باید با بازنگری و به‌روزرسانی پروتکل‌ها و همکاری دستگاه‌ها، تهدیدات زیستی به‌طور مؤثرتر شناسایی و مدیریت شوند.

سردار جلالی با اشاره به تحولات مهم در دهه اخیر در حوزه بیوتروریسم و تهدیدات بیولوژیک، به تهدیدات ناشی از آزمایشگاه‌های بیولوژیک فعال در منطقه اشاره و بر ضرورت رصد و پایش تهدیدات زیستی تاکید کرد.

لزوم شبیه‌سازی و ارزیابی نقاط ضعف و قوت کشور

سردار جلالی ادامه داد: سازمان پدافند غیرعامل در تلاش است با همکاری دانشگاه عالی دفاع ملی، برنامه‌ای شبیه‌سازی برای بررسی نقاط ضعف و قوت کشور در مقابله با تهدیدات زیستی تدوین کند.

وی تصریح کرد: این برنامه در قالب تمرین‌های جنگی و شبیه‌سازی طراحی شده است تا ارزیابی دقیقی از عملکرد دستگاه‌ها و ارتباطات میان آنها صورت گیرد.

بازنگری و ارتقای همکاری دستگاه‌ها در مرزبانی زیستی

سردار جلالی در مورد اهمیت همکاری دستگاه‌ها در مرزبانی زیستی گفت: باید بر ضرورت بازنگری و ارتقای هم‌افزایی دستگاه‌های ذی‌ربط تأکید کنیم. در دوران کرونا، ضعف‌هایی در این حوزه مشاهده شد که باید در آینده جبران شوند. همچنین دستورالعمل‌های سال ۹۶ که در این زمینه تهیه شده، نیاز به به‌روزرسانی دارد.

پیشنهاداتی برای مقابله با تهدیدات زیستی

در ادامه، رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور به ضرورت پایش دقیق‌تر مهاجرت پرندگان از کشور‌های مختلف و همکاری وزارت خارجه در این زمینه اشاره کرد و گفت: بیماری‌ها اغلب از طریق مهاجرت‌های فصلی انتقال می‌یابند، بنابراین باید پروتکل‌های بین‌المللی با همکاری سازمان محیط زیست و دامپزشکی بازنگری و به‌روز رسانی شود.

ضرورت دقت بیشتر در شواهد و قرائن بیماری

سردار جلالی همچنین بر اهمیت دقت بیشتر در بررسی شواهد و قرائن بیماری و توجه به دیده‌بانی زیستی در کشور تأکید کرده و گفت: در این راستا، نظارت مستمر بر بیماران مشکوک، شناسایی علائم اولیه بیماری و به‌طور کلی توجه به دیده‌بانی زیستی و انجام اقدامات به‌موقع در مواجهه با همه‌گیری‌ها، نقش بسیار مهمی در مدیریت بحران‌های زیستی دارد.

ارتقای آمادگی رسانه‌ها و آموزش عمومی

وی در بخش دیگری از سخنان خود بر لزوم ارتقای آمادگی رسانه‌ها و آموزش عمومی تأکید کرد و افزود: رسانه‌ها باید آموزش‌های عمومی را به‌طور گسترده به مردم ارائه دهند. وزارت بهداشت و دامپزشکی باید محتوا را تهیه کرده و رسانه‌ها آن را به مردم آموزش دهند.

اسماعیل احمدی مقدم، رئیس دانشگاه عالی دفاع ملی نیز در ادامه در سخنان خود به اهمیت تمرین‌های راهبردی برای مدیریت بحران اشاره و تاکید کرد که برای غافلگیر نشدن در بحران‌ها، باید توانایی‌های خود را در ابعاد مختلف افزایش دهیم. وی افزود که آینده‌پژوهی، استفاده از هوش مصنوعی و کلان‌داده‌ها در تصمیم‌گیری‌ها مهم است، اما تصمیمات عملی هنوز به عهده انسان‌ها است. 

در جهان امروز، تهدید‌های زیستی دیگر تنها به شیوع طبیعی بیماری‌ها محدود نیستند. از آزمایشگاه‌های بیوتروریستی گرفته تا خطا‌های ژنتیکی ناخواسته، مخاطرات زیستی می‌توانند در کسری از زمان، سلامت عمومی، امنیت ملی و ثبات اجتماعی کشور‌ها را با چالش جدی مواجه کنند. تاریخ، از طاعون و آنفلوآنزای اسپانیایی تا کووید-۱۹، نشان داده است که بحران‌های زیستی توان تخریب بی‌سابقه‌ای دارند. با این حال، آمادگی، تنها سلاح مؤثر ما در برابر این تهدیدات است. یکی از مؤثرترین ابزار‌های آمادگی، تمرین‌های شبیه‌سازی زیستی (Simulation Exercises) هستند؛ تمرین‌هایی که بدون ایجاد بحران واقعی، امکان بررسی هماهنگی بین دستگاه‌ها، شناسایی ضعف‌ها، و آموزش نیرو‌ها را فراهم می‌کنند. در این میان، سازمان پدافند غیرعامل کشور و قرارگاه پدافند زیستی نقشی راهبردی در طراحی، هدایت و نهادینه‌سازی این تمرین‌ها ایفا می‌کنند؛ از تدوین سناریو‌های واقعی، تا هماهنگی نهاد‌ها و تبدیل تجربه‌ها به دانش بومی. نمونه‌های موفق جهانی، از تمرین Event ۲۰۱ در آمریکا تا Global Tempest در کالج جنگ نیروی دریایی، همگی نشان داده‌اند که کشور‌هایی که می‌آموزند، تمرین می‌کنند و آماده‌اند، قادر به عبور کم‌هزینه‌تر از بحران‌ها هستند. این تمرین، تنها یک مانور ساده نیست؛ بلکه گامی راهبردی برای حفاظت از زیرساخت‌های زیستی، جان شهروندان و تاب‌آوری ملی در برابر تهدیدات بیولوژیک است.

انتهای پیام/