حمایت صندوق نوآوری از دانش‌بنیان‌ها در رفع ناترازی انرژی 

به گزارش گروه علمی ایرنا، سیاوش ملکی‌فر امروز چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه در بیستمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی صنایع که با حضور اساتید برجسته دانشگاهی، پژوهشگران و فعالان صنعت به منظور بررسی موضوعات کلیدی کشور را در حوزه‌هایی مانند ناترازی پولی-مالی، انرژی، آینده مهندسی صنایع، هوش مصنوعی در قالب پنل‌ها و میزگردهای تخصصی همراه بود، در سخنانی با اشاره به حمایت صندوق نوآوری از شرکت‌های دانش‌بنیان و خصوصی در حوزه‌های مختلف مانند توسعه و تجاری‌سازی فناوری گفت: با کمک بخش خصوصی می‌توان در جهت غلبه بر ناترازی‌های انرژی گام‌های اساسی برداشت.

وی با بیان اینکه استفاده از فناوری در رفع مسائل مربوط به ناترازی انرژی افزایش بهره‌وری را به دنبال خواهد داشت، اعلام کرد: صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری از شرکت‌های دانش‌بنیانی که در جهت غلبه بر ناترازی انرژی، مدل‌های اقتصادی پایداری را توسعه دهند، حمایت می‌کند.

معاون توسعه صندوق نوآوری همچنین خاطرنشان کرد: این صندوق سال گذشته به منظور فراگیری کولرهای کم‌مصرف با کمک وزارت نیرو، طرحی جهت تولید موتورهای کم‌مصرف، طراحی و تدوین کرد و با شناسایی و ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در این حوزه، در مجموع مبلغی افزون بر ۷۸۰ میلیارد تومان در قالب ۱۷ طرح به ۹ شرکت دانش‌بنیان، تسهیلات و خدمات ارائه شد.

به گفته وی، موتورهای کم‌مصرف BlDC و براشلس به عنوان یک پدیده فناورانه که از کنترل‌پذیری بالا، استهلاک و آلودگی صوتی کمتر و طول عمر بیشتر برخوردارند، در مجموع می‌توانند صرفه‌جویی ۵۰ درصدی در مصرف برق را ایجاد کنند.

ملکی‌فر در خصوص نتایج اعطای تسهیلات صندوق نوآوری به شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در تولید کولرهای کم‌مصرف خاطرنشان کرد: اعطای خدمات صندوق به دانش‌بنیان‌های فعال در حوزه تولید این موتورها، علاوه بر ایجاد ظرفیت سالانه ۷۰۰ هزار و تولید ۲۰۰ هزار دستگاه موتور BLDC در کشور، باعث اشتغال‌زایی هم می‌شوند.

به گفته وی، طبق برآورده‌های وزارت نیرو با تجهیز ۲۰ میلیون کولر آبی با موتورهای قدیمی به موتورهای کم‌مصرف، می‌توان شاهد کاهش مصرف انرژی تا ۵ هزار مگاوات برق باشیم.

معاون توسعه صندوق نوآوری با اعلام اینکه این صندوق در سال سرمایه‌گذاری برای تولید، در یک پدیده فناورانه برای کاهش ناترازی انرژی به مردم تسهیلات می‌دهد، تصریح کرد: صندوق نوآوری با همراهی وزارت نیرو در سال جدید ۸ هزار میلیارد تومان منابع در جهت لیزینگ موتورهای کم‌مصرف کولرهای آبی اختصاص داده است.

وی با اشاره به حمایت صندوق نوآوری از مدل‌های اقتصادی پایدار با توجیه اقتصادی سودآور و اشتغال‌زا برای حل مساله ناترازی انرژی، بیان کرد: صندوق نوآوری امیدوار است که با کمک فناوری، بخش خصوصی و با دستیابی به رویای ایران دانش‌بنیان، گام‌های مثبتی در راستای حل ناترازی‌های مختلف در کشور بردارد.

فرصت محدود برای حل ناترازی انرژی؛ مهندسان در خط مقدم حل ناترازی‌ها

استاد تمام دانشگاه علم و صنعت و دبیر کنفرانس گفت: بیستمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی صنایع بر رفع ناترازی‌ها به‌عنوان چالش اصلی کشور تمرکز داشت. ما سه محور کلیدی را در این کنفرانس مطرح کردیم: ناترازی در حوزه انرژی، ناترازی در حوزه پولی-مالی و ناترازی تجاری. دلیل اصلی انتخاب این محورها ارتباط مستقیم آنها با رشد اقتصادی و معیشت عمومی مردم بود.

میرسامان پیشوایی توضیح داد: ناترازی در ساده‌ترین تعریف، به معنای عدم تطابق یا عدم هماهنگی میان منابع و نیازها در یک سیستم است. برای مثال، در حوزه انرژی، مساله ما این است که میزان تولید انرژی با میزان مصرف در بازه‌های زمانی خاص همخوانی ندارد. یا مثلاً در حوزه پولی-مالی، ناترازی شامل بدهی‌های انباشته یا تورم مزمن است که باعث ایجاد مشکلات اقتصاد کلان می‌شود.

وی تاکید کرد: ریشه این مشکلات در بسیاری موارد به مدیریت یا همان سوءتدبیر در سیستم‌ها برمی‌گردد. برداشت من این است که گاهی مسئله، نبود منابع نیست، بلکه نحوه مدیریت منابع است.

پیشوایی خاطرنشان کرد: اگر مصرف انرژی با همین روال ادامه یابد، مطابق محاسیات صورت گرفته، در سال ۱۴۱۲ ما حتی نمی‌توانیم دو میلیون بشکه‌ای که هم‌اکنون صادر می‌کنیم را صادر کنیم؛ اگر این رخ دهد، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها به‌سختی ممکن و تولید ناخالص داخلی کاهش خواهد یافت. بنابراین، تنها یک «پنجره فرصت محدود» داریم که باید از آن بهینه استفاده کنیم.

حل ناترازی هیچ راهی جز مشارکت مردم ندارد

شهردار تهران در سخنانی، ضمن تقدیر از توجه این کنفرانس به مسائل واقعی کشور، بیان کرد: حل مسئله ناترازی تنها از طریق مشارکت مردم قابل حل است. زاکانی با بیان اینکه هزینه مسکن اکنون ۶۶ درصد از سبد هزینه خانوار را به خود اختصاص داده است تاکید کرد به راحتی می‌توان با ایجاد انگیزه برای مشارکت مردم بافت فرسوده در تهران را اصلاح کرد و از این طریق حتی به درآمد پایدار شهری، افزایش ایمنی و تاب‌آوری در مقابل بحران‌هایی مانند زلزله هم دست یافت.

شهردار تهران ضمن تجلیل از منش شهید رئیسی در اتخاذ تصمیمات تحول‌آفرینی مانند حذف ارز ترجیحی، جسارت اخذ تصمیمات مهم و جاری‌سازی آن‌ها را از جمله شرایط لازم برای رفع ناترازی در حوزه‌های مختلف دانست. زاکانی ضمن تاکید بر لزوم بازنگری در نحوه تخصیص یارانه در حوزه انرژی به خصوص بنزین، گفت: ۴۷ درصد از خانوارهای ایرانی از وسیله بنزین‌سوز استفاده نمی‌کنند و لذا منافع یارانه به بخشی از جامعه نمی‌رسد، به علاوه اینکه بخشی از بنزین یارانه‌ هم از طریق قاچاق از کشور خارج می‌شود. این در حالی است که به راحتی می‌توان از طریق مشارکت مردم هم مصرف را کاهش داد و هم منافع اقتصادی برای کشور و مردم خلق کرد.

ناترازی، نتیجه عدم هماهنگی سیستم‌ها

مهدی غضنفری، رئیس صندوق توسعه ملی در این کنفرانس، مساله «ناترازی» را به عنوان یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که کشور در حوزه‌های مختلف با آن مواجه است، ذکر کرد. وی افزود: ناترازی فقط یک عدد یا شاخص نیست، بلکه نتیجه عدم هماهنگی در سیستم‌های مختلف کشور است. مهندسی صنایع، با تفکر سیستمی و توانایی بهینه‌سازی، می‌تواند نقش کلیدی در رفع این ناترازی‌ها ایفا کند.

این عضو هیات علمی دانشگاه ادامه داد: تعریف ساده ناترازی این است که چیزی، در مکان و زمان مشخص، به میزان لازم وجود نداشته باشد. ناترازی می‌تواند در منابع انرژی، نظام مالی، یا حتی دانش دیده شود. این مساله باعث ایجاد مشکلات پیچیده‌ای می‌شود که اگر برای رفع آن‌ها فکری نکنیم، در بلندمدت به نابودی منجر خواهد شد.

رئیس صندوق توسعه ملی توضیح داد: به‌عنوان مثال، اگر در سیستم مالی کشور ناترازی داشته باشیم، بانک‌ها نمی‌توانند تولید را حمایت کنند و این موضوع در نهایت به فروپاشی اقتصاد منجر خواهد شد. در کنفرانس امسال، به مسائل مختلفی همچون ناترازی انرژی، مالی، و دانش پرداخته شد. هدف ما این بود که با ایجاد اجماع روی تعریف ناترازی، بتوانیم راه‌حل‌های مناسبی ارائه دهیم.

ناترازی، تهدیدی جدی کشور

سید فرید موسوی، عضو کمیسیون اقتصاد مجلس شورای اسلامی نیز در کنفرانس گفت: کشور ما امروز به مهندسانی نیاز دارد که ناترازی را نه فقط یک عدد، بلکه یک سیستم ببیند که با تعاملات و تمام اجزای سیستم در ارتباط است.

وی ادامه داد: تداوم ناترازی منجر به نابودی می‌شود. بی‌تعارف این را به همدیگر بگوییم. اگر بدن در گلبول‌های سفید دچار ناترازی شود، نابود می‌شود. در حوزه انرژی، مالی، تولید، اقتصاد و جامعه نیز همینطور است.

این اقتصاددان توضیح داد: ته خط ناترازی، نابودی است. اگر الان فرصت داریم و راجع به آن صحبت می‌کنیم، برای این است که می‌خواهیم از این فرصت استفاده کرده و راهکارهایی پیشنهاد دهیم. به ویژه که ناترازی‌های ما در دورانی اتفاق می‌افتد که دوران انقلاب صنعتی چهارم و پنجم است و فرصت‌های تحولی زیادی وجود دارد. غفلت از این ناترازی‌ها می‌تواند باعث شود که درگیر مسائل روزمره شده و از آنچه دنیا به سمتش می‌رود، غافل بمانیم.

لزوم بومی‌سازی فناوری‌ها

محمود شکریه، رئیس دانشگاه علم و صنعت ایران نیز گفت: آینده مهندسی صنایع به نظر من توسط پیشرفت‌های تکنولوژیک، نوآوری و مفاهیمی مثل پایداری و بهره‌وری شکل می‌گیرد.

وی ادامه داد: اقتصاد ما اقتصاد دولتی است. در سیستم اقتصاد دولتی و در شرایط فعلی، مثلاً خودروسازی‌های ما خودرو تولید می‌کنند با هر کیفیتی، چرا که بازار نیازی به تغییر، تحقیق، بهینه‌سازی و ایجاد سیستم‌های نرم در تولید و استفاده از مفاهیم پیشرفته برای صادرات ندارد؛ البته استانداردهای بین‌المللی را ندارند که بتوانند خودرو بخرند. اما خروجی‌های دانشگاه‌ها، پروژه‌های دانشگاهی و انسان‌هایی که تربیت می‌شوند، در خارج از کشور موفق هستند. چرا؟ به نظر می‌رسد که دانشگاه‌ها در سطحی هستند که می‌توانند در رقابت بین‌المللی به طور جدی حضور داشته باشند.

وی با توجه به تحریم‌های یک‌طرفه و محدودیت‌های دسترسی ما به منابع علمی جهان افزود: اگر برخی کشورها به خاطر تحریم‌ها از همکاری علمی با ما محدودیت‌هایی دارند اما همواره از حضور فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های ما استقبال می‌کنند.  او با بیان اینکه دانشگاه‌های ما از استانداردهای جهانی و با کیفیتی برخوردارند گفت: معتقدم مرجعیت علمی ما در جهان اتفاق افتاده است به‌همین خاطر فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها که همان خروجی‌های علمی ما  هستند را می‌خرند. ما نیز باید به تولیدات علمی غرب دست پیدا کنیم و آن را بومی‌سازی کنیم.

ریشه ناترازی؛ تنبلی فکری سیاست‌گذاران

سید فرهنگ فصیحی؛ رئیس انجمن مهندسی صنایع ایران اظهار داشت: «ناترازی» ماهیتی مشابه «مساله» دارد و نیازمند تحلیل و ارائه راهکارهای تخصصی است. این پدیده در حوزه‌های تخصصی مختلفی مانند انرژی، پول، مالی و تجارت نمود پیدا می‌کند و باید با رویکردی جامع به آن نگریست.

این مقام مسئول توضیح داد: باید گفت تداوم ناترازی منجر به نابودی می‌گردد. این پدیده تنها محدود به یک حوزه خاص نیست. در حوزه سلامت، ناترازی می‌تواند منجر به بیماری و آسیب جدی به بدن شود. در حوزه انرژی، عدم توازن در عرضه و تقاضا می‌تواند به فروپاشی زیرساخت‌ها و نهایتاً نابودی بخش انرژی کشور بینجامد. در حوزه مالی نیز ناترازی‌ها می‌توانند منجر به ورشکستگی و پیامدهای مخرب اقتصادی شوند. بنابراین، پرداختن به ناترازی نه تنها مهم، بلکه حیاتی است و باید پیش از آنکه به نقطه غیرقابل بازگشت برسیم، راهکارهای موثری ارائه و اجرا نماییم. فرصت کنونی برای بحث و تبادل نظر پیرامون این موضوع، دقیقاً با هدف جلوگیری از این پیامدهای مخرب است.

وی تاکید کرد: یکی از ریشه‌های اصلی بسیاری از ناترازی‌ها، نوعی تنبلی فکری در میان برخی از سیاست‌گذاران ماست. این تنبلی فکری ریشه در عواملی نظیر اتکا به درآمدهای نفتی و عدم ضرورت برای برنامه‌ریزی‌های دقیق و جامع دارد.

این کنفرانس با هدف ارائه راهکارهای جامع و سیستمی برای حل چالش ناترازی در سه حوزه انرژی، پولی-مالی و تجاری برگزار شده و اساتید، متخصصان و دانشجویان مهندسی صنایع در قالب مسابقه ملی «سیسکاپ» برای ارائه مدل‌های سیاست‌گذاری برای حل مسئله ناترازی انرژی رقابت کردند. همچنین یکی از برنامه‌های مهم این کنفرانس «جشنواره برگزیدگان مهندسی صنایع» در چهار محور پایان‌نامه، رساله، کتاب و مقالات برتر بود که ضمن ایجاد انگیزه برای پژوهشگران برتر، الگونمایی مناسبی برای اساتید و دانشجویان در حوزه‌های چهارگانه مذکور انجام داد.

در برنامه دو روزه کنفرانس بیش از ۷۰۰ پژوهشگر حوزه مهندسی سیستم و صنایع در قالب ۱۸ پنل ارائه مقالات و ۱۰ میزگرد تخصصی به ارائه راهکار برای چالش‌ ناترازی در حوزه انرژی، تجاری و پولی-مالی پرداختند.