بازدید از بهشت سبز سیاتل؛ دفتر مرکزی آمازون با ۴۰,۰۰۰ گیاه زنده

شهری که باران و نوآوری در آن به یک اندازه جریان دارند، میزبان یکی از سبزترین دستاوردهای معماری و فناوری دنیا است: دفتر مرکزی آمازون. «کره‌های آمازون» با گنبدهای شیشه‌ای پر از گیاهان سرسبز که انگار از دل یک رمان علمی-تخیلی بیرون آمده‌اند، نه‌تنها فضایی برای کار، بلکه نمادی از آینده‌ی پایدار و هم‌زیستی انسان با طبیعت را خلق می‌کنند.

شرکت آمازون که از دل یک ایده‌ی ساده در سال ۱۹۹۴ رشد کرد، امروز به بخشی جدایی‌ناپذیر از هویت سیاتل تبدیل شده است. در مقاله‌ی پیش‌رو، شما را به سفری در تاریخچه، طراحی خلاقانه و تأثیرات عمیق این شاهکار بر جامعه و محیط زیست سیاتل دعوت می‌کنیم.

تا سال ۲۰۱۰، رشد آمازون از ظرفیتش برای مدیریت مؤثر دفترهای پراکنده و اجاره‌ای در سراسر سیاتل پیشی گرفت. این چالش، شرکت را به طراحی مقری اختصاصی سوق داد که هم دفترهای پراکنده را در یک مکان متمرکز کند و هم روحیه‌ی نوآورانه‌ی کارمندان را افزایش دهد. نتیجه‌ی این تصمیم، ساخت پردیس جدیدی در محله‌ی Denny Triangle بود که در نهایت، «کره‌های آمازون» (Amazon Spheres) به‌عنوان نماد اصلی این پروژه‌ی بلندپروازانه در مرکز آن قرار گرفت.

پردیس جدید، ترکیبی از برج‌های اداری مدرن، میدان‌های عمومی و فضاهای تجاری را ارائه می‌دهد که همگی برای ادغام با بافت شهری اطراف طراحی شده‌اند. توسعه‌ی این مقر، تأثیری عمیق بر محله گذاشته و بخشی از سیاتل را که زمانی نادیده گرفته می‌شد، احیا کرده است.

کره‌های آمازون که پس از سه سال ساخت از ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ تکمیل شدند، سه کره‌ی شیشه‌ای متصل به هم در قلب مرکز شهر سیاتل هستند. این سازه‌ها با مساحت چشمگیر ۶,۰۷۰ متر مربع و میزبانی بیش از ۴۰٬۰۰۰ گیاه از ۳۰ کشور مختلف، فضایی سرسبز را در میان بافت شهری خلق کرده‌اند.

آمازون، کره‌ها را به‌عنوان فضای کاری جایگزین برای کارمندان طراحی کرد تا محیطی متفاوت از دفاتر سنتی ارائه دهند. در این فضا، کارمندان می‌توانند در میان گیاهان کار کنند، همکاری داشته باشند یا به استراحت بپردازند و مرز بین طبیعت و محیط کار را محو کنند. این ایده‌ی نوآورانه، تعهد آمازون به بازتعریف تعامل کارمندان با محیط اطرافشان را نشان می‌دهد و فضایی منحصربه‌فرد برای الهام‌بخشی و احیای ذهن ایجاد کرده است.

در قلب طراحی کره‌ها، ایده‌ی ادغام طبیعت با چشم‌انداز شهری نهفته است. این ایده از علاقه‌ی ذاتی انسان به محیط‌های طبیعی، که اغلب با عنوان «زیست‌دوستی» شناخته می‌شود، الهام می‌گیرد تا فضایی شبیه به یک پارک، ایجاد کند. در داخل کره‌ها، سیستم هوشمند آب‌وهوایی، شرایطی گرمسیری را با حفظ دما و رطوبت بهینه برای گیاهان و کارمندان، فراهم می‌کند.

تلفیق طبیعت و معماری، کارمندان را به تجربه‌ای متفاوت دعوت می‌کند تا از شتاب زندگی شهری فاصله بگیرند. کره‌ها فراتر از یک جاذبه‌ی بصری، تلاشی آگاهانه برای اولویت‌دهی به سلامت و بهره‌وری کارمندان از طریق پیوند با طبیعت هستند.

حضور پررنگ آمازون، رشد کسب‌وکارهای جدید، رستوران‌ها و واحدهای مسکونی را به همراه داشته و هم کارمندان و هم ساکنان محلی را به این منطقه کشانده است. کره‌ها با ظاهر آینده‌نگرانه و فضای سرسبز داخلی، به نمادی از این دگرگونی بدل شده‌اند؛ نمادی که همگرایی فناوری، طبیعت و نوسازی شهری را در گوشه‌ی پررونق سیاتل ترسیم می‌کند.

طراحی معماری «کره‌های آمازون» توسط شرکت محلی سیاتلی «NBBJ»، ترکیبی از خلاقیت و دقت مهندسی را به نمایش می‌گذارد. این سازه‌ی متمایز که در مرکز شهر قرار دارد، حاصل فرایندی طراحی‌محور بوده و چالش‌های فنی پیچیده‌ای را پشت سر گذاشته است تا با رعایت مقررات شهری، به‌عنوان نمادی مدرن در خط افق معماری سیاتل بایستد.

اخذ تأییدیه‌ی هیئت بررسی طراحی سیاتل، گامی حیاتی بود. این هیئت نگرانی‌هایی درباره‌ی تعامل سازه با عموم و ادغام آن در محیط شهری مطرح کرد. در پاسخ، آمازون و NBBJ طرح‌های خود را اصلاح کردند و ویژگی‌هایی مانند فضاهای خرده‌فروشی و نمایشگاهی را با نام «نمایشگاه لایه‌ی زیرین» افزودند.

تغییرات انجام‌شده، کره‌ها را به مکانی پذیراتر برای شهروندان تبدیل و ارتباط آن را با جامعه‌ی محلی تقویت کردند. پس از بازبینی اصلاحات لازم، هیئت مذکور به اتفاق آرا، طرح را تأیید کرد و آن را پروژه‌ای بالقوه برای غنی‌سازی هویت شهر دانست. دِیل آلبرتا، طراح ارشد این سازه در NBBJ درباره‌ی فلسفه‌ی این کره‌ها، می‌گوید:

ما می‌خواستیم طبیعت را به قلب شهر بیاوریم، جایی که کارمندان بتوانند نفس بکشند و خلاق باشند.

- دِیل آلبرتا، طراح ارشد NBBJ

شرکت NBBJ در مراحل اولیه، مفاهیم متنوعی از جمله برج‌های مستطیلی و طاق‌های گوتیک را بررسی کرد. به‌تدریج، این ایده‌ها جای خود را به فرمی ارگانیک دادند که الهام‌گرفته از گلخانه‌های سنتی با پروفیل‌های منحنی و گنبدی بود. این روند به طراحی نهایی سه گنبد شیشه‌ای متصل به هم با ارتفاع حدود ۲۴ تا ۲۹ متر انجامید.

ساخت کره‌ها نیازمند راه‌حل‌های نوآورانه‌ای برای غلبه بر چالش‌های فنی پیچیده بود. یکی از عناصر کلیدی، استفاده از هندسه‌ی کاتالان بود تا با رویکردی ریاضیاتی، قاب‌های پنج‌ضلعی تکرارشونده‌ی سازه را شکل دهند.

برخلاف الگوی مثلثی گنبدهای ژئودزیک کلاسیک، چارچوب پنج‌ضلعی سازه، محاسبات دقیقی را برای حفظ همزمان فرم و پایداری نیاز دارد. نمای خارجی کره‌ها ترکیبی از شیشه برای شفافیت، فولاد برای استحکام و بتن برای پی‌ریزی مستحکم است که تعادلی هماهنگ از مواد مختلف ایجاد می‌کند.

شرکت NBBJ با شرکت مهندسی سازه «Magnusson Klemencic Associates» همکاری کرد که با شبیه‌سازی‌ها و تخصص خود، اطمینان حاصل کرد این طراحی علاوه بر تحمل آب‌وهوای سیاتل، به اهداف زیبایی‌شناختی بلندپروازانه‌ی خود نیز دست یابد.

در تاریخ معماری سیاتل، کره‌ها را می‌توان با نمادهایی مانند برج «سوزن فضایی» (Space Needle) مقایسه کرد. اگرچه سوزن فضایی بیانگر جاه‌طلبی‌های سیاتل در میانه‌ی قرن بیستم است، کره‌ها تلفیقی معاصر از فناوری و طبیعت را تجسم می‌بخشند.

کره‌های شیشه‌ای که خانه‌ی انواع گیاهان هستند، در تضاد با نمای آینده‌نگرانه‌ی سوزن فضایی قرار می‌گیرند، اما هر دو نماد روحیه‌ی پیشرو سیاتل هستند. این سازه فراتر از یک دفتر کار شرکتی معمولی، نشان می‌دهد که چگونه معماری می‌تواند با طبیعت هماهنگ شود.

فضای داخلی کره‌های آمازون، کارمندان را به بهشتی سرسبز و گرمسیری می‌برد که دنیایی دور از فضای اداری معمولی را تداعی می‌کند.

طراحی دفتر کار، جنبه‌ای فراتر از کاربرد تزئینی دارد، زیرا اکوسیستم حساب‌شده‌ای دارد که کنترل آب‌وهوا و تنوع چشمگیر گیاهی، تعریف جدیدی از فضای کار ارائه می‌دهد. شرایط داخل کره‌ها شبیه‌ به جنگل‌های گرمسیری است. دمای روزانه بین ۲۱ تا ۲۴ درجه‌ی سانتی‌گراد و رطوبت حدود ۶۰ درصد حفظ می‌شود تا حال‌وهوای جنگل‌های مرتفعی مانند کاستاریکا یا اندونزی را تداعی کند.

پس از ساعات کاری، زمانی که ساختمان خالی می‌شود، رطوبت به ۸۰ درصد افزایش می‌یابد تا رشد گیاهان تقویت شود. تغییرات ظریف در کیفیت هوا و رطوبت، فضای پویایی را خلق می‌کند که در تضاد با هوای خشک و کنترل‌شده‌ی دفاتر معمولی است.

ورود به این فضا، حواس را به شیوه‌ای خاص درگیر می‌کند. عطر خاک و رایحه‌ی تازه‌ی گیاهان در هوا پیچیده است و با حرکت در محیط، به‌آرامی احساس می‌شود. صداها نیز به این تجربه، عمق می‌بخشند: در کنار نجوای گفت‌وگوهای آرام یا هیجان بازدیدکنندگان جدید، صدای ملایم آب‌نماها و خش‌خش برگ‌ها شنیده می‌شود.

در کنار هم قرار گرفتن عناصر طبیعی، فضایی آرامش‌بخش و زنده خلق می‌کنند که فرصتی برای تجدید قوا در میان شلوغی شهر است. طراحی کره‌ها شامل ریزاقلیم‌ها نیز می‌شود؛ مکان‌هایی کوچک با تفاوت‌های جزئی دما و رطوبت که هم نیازهای خاص گیاهان را تأمین می‌کنند و هم به کارمندان اجازه می‌دهند فضای دلخواه خود را برای استراحت پیدا کنند.

قلب تپنده‌ی آمازون در سیاتل، بیش از ۴۰٬۰۰۰ گیاه از ۳۰ کشور دنیا را دل خود جای می‌دهد. این تنوع، کره‌ها را به گالری زنده‌ای از گیاهان سراسر دنیا تبدیل می‌کند. یکی از ستاره‌های این مجموعه، درخت ۱۷ متری فیکوس روبیگینوزا (Ficus rubiginosa) با نام مستعار «روبی» است که از کالیفرنیا به سیاتل منتقل شد تا با شاخه‌های گسترده و عمر ۴۸ ساله‌اش، نماد مقاومت و رشد باشد.

مجموعه‌ی کاری آمازون در سیاتل، فراتر از زیبایی، نقش حفاظتی نیز ایفا می‌کند و گونه‌های کمیاب و در معرض خطر، مانند یک رودودندرون (Rhododendron taxifolium) نادر از فیلیپین را در خود جای داده است.

PlantsOf amazon

مسیرهای پیچ‌درپیچ، کارمندان را به کشف گوشه‌وکنارهای این فضای سبز دعوت می‌کند. نیمکت‌های چوبی، میزهای فلزی و حتی یک آلاچیق معلق به شکل لانه‌ی پرنده، فرصت استراحت با چشم‌اندازهای متفاوت را فراهم می‌کنند.

دیوار زنده‌ی ۳۷۰ مترمربعی با ۲۵٬۰۰۰ گیاه آویزان، نمایی چهار طبقه و خیره‌کننده ایجاد می‌کند که علاوه‌بر زیبایی، تأثیر مستقیمی در تنظیم کیفیت هوا و رطوبت دارد. این طراحی هوشمندانه، کارمندان را ترغیب می‌کند تا به شیوه‌ی خود با محیط ارتباط برقرار کنند.

رنه اریکسون (Renee Erickson)، سرآشپز معروف سیاتلی، گزینه‌های غذایی مجموعه‌ی دفاتر آمازون را طراحی کرده است. کارمندان می‌توانند قهوه یا دونات تازه از کافه‌ی جنرال پورپویز (General Porpoise) تهیه کنند یا از پیشخوان ناهار در طبقه‌ی همکف، غذای سریع و خوشمزه دریافت کنند. این امکانات، کره‌ها را به فضایی خودکفا تبدیل می‌کند که نیاز به خروج از محیط را کاهش می‌دهد.

در نهایت، طراحی داخلی کره‌های آمازون، چشم‌انداز جسورانه‌ی این شرکت را نشان می‌دهد: فضایی که به نظر می‌رسد ادامه‌ای از طبیعت باشد. جایی که مرز بین داخل و خارج محو می‌شود و ایده‌های نو و ارتباط عمیق‌تر با زمین را، برگ به برگ، جرعه به جرعه و لحظه به لحظه، به نمایش می‌گذارد.

کره‌های آمازون در سیاتل فراتر از یک فضای اداری شرکتی عمل می‌کنند و از طریق ویژگی‌های قابل دسترس و جذاب، امکان تعامل با عموم را فراهم می‌سازند. در کنار این سازه، فضاهای خرده‌فروشی مانند یک رستوران و یک شیرینی‌فروشی، توجه شهروندان و گردشگران را جلب و فضایی پذیرا ایجاد می‌کنند.

کره‌های آمازون با تلفیق بی‌وقفه در چشم‌انداز شهری سیاتل، به تحول هویت این شهر کمک می‌کنند. طرح باز و امکانات عمومی آن‌ها، پیوندی با محله‌ی میزبان ایجاد می‌کند، بدون آنکه حس یک دژ شرکتی انزواگرایانه را القا کند.

سازه‌ی کره‌های آمازون، تصویری قدرتمند از دگرگونی سیاتل تحت‌تأثیر فناوری را نشان می‌دهند. جایی که اگرچه با توسعه‌ی چشمگیر فناوری همراه است، مشکلاتی مانند افزایش نابرابری درآمد و بحران مسکن را نیز دل خود جای می‌دهد. در این بین، کره‌ها با طراحی خیره‌کننده‌ و متفاوت خود، تنش‌های ناشی از تسلط آمازون بر سیاتل را کمرنگ می‌کنند.

در آینده، کره‌ها می‌توانند با برنامه‌های آموزشی پیشنهادی و افزایش دسترسی عمومی، پیوندهای خود با جامعه را تقویت کنند. با میزبانی از مدارس برای کاوش در اکوسیستم این مجموعه، آمازون ممکن است بخشی از نگرانی‌های محلی را کاهش دهد و کره‌ها را به دارایی مشترکی تبدیل کند که الهام‌بخش و آموزش‌دهنده‌ی مردم سیاتل باشد.

دفتر مرکزی آمازون در سیاتل، بیش از یک ساختمان، یک بیانیه است؛ بیانیه‌ای که نشان می‌دهد آینده‌ی کار می‌تواند با طبیعت گره بخورد و شهرها می‌توانند سبزتر، هوشمندتر و انسانی‌تر باشند. این کره‌ها، که در میان آسمان‌خراش‌های سیاتل می‌درخشند، یادآوری می‌کنند که نوآوری واقعی نه تنها در سودآوری، بلکه در خلق دنیایی بهتر نهفته است. آمازون با این پروژه نشان داد که می‌توان هم غول فناوری بود و هم نگهبان محیط‌زیست؛ الگویی که شاید روزی در سراسر دنیا طنین‌انداز شود.