میدل ایست نیوز: امریکا در روند دستیابی به توافق هسته‌ای جدید با ایران، اروپا را به حاشیه رانده و کشورهای عربی و شورای همکاری مانند عربستان، امارات، عمان و قطر را به بازیگران اصلی در این فرآیند تبدیل کرده است.
به گزارش ایسنا، رسانه انگلیسی در مطلبی با اشاره به تلاش کاخ سفید برای حصول توافقی دوجانبه با ایران، گزارش داد امریکا در این مذاکرات اروپا را کنار گذاشته و به کشورهای شورای همکاری روی آورده است.
به گزارش نشریه «فایننشال تایمز»، کشورهای شورای همکاری، جای اروپا را در تلاش‌های امریکا برای دستیابی به توافق هسته‌ای جدید با ایران گرفته‌اند.
این تغییر تا حدی بازتاب‌دهنده آن است که چگونه سیاست «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور امریکا برای اولویت بخشیدن به کشورش و به حاشیه راندن متحدان سنتی اروپایی، فضای بیشتری برای قدرت‌های میانی مانند کشورهای شورای همکاری ایجاد کرده تا در سیاست خارجی امریکا اثرگذار باشند.
در حالی‌که دولت «باراک اوباما» در توافق برجام با مشارکت بریتانیا، آلمان، فرانسه، روسیه و چین یک روند چندجانبه را دنبال کرد، ترامپ عملاً به دنبال توافقی دوجانبه و سریع با جمهوری اسلامی است.
به گزارش رسانه انگلیسی، این تحول همچنین نشانگر یک تنش‌زدایی آشکار میان بازیگران حوزه شورای با ایران است. عربستان و امارات که دهه‌ها با ایران درگیر بودند، اکنون در تلاش هستند تنش‌ها با تهران را کاهش داده و از وقوع جنگی دیگر در منطقه جلوگیری کنند.
در نتیجه، ریاض و ابوظبی که زمانی از حامیان پرشور تصمیم ترامپ برای خروج از برجام در سال ۲۰۱۸ و اعمال سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران بودند، اکنون به‌صورت علنی از تلاش‌های دیپلماتیک برای حل بحران هسته‌ای میان تهران و غرب حمایت می‌کنند.
به این ترتیب، کشورهای شورای همکاری با استفاده از روابط خود با ترامپ، به عنوان وزنه‌ای متعادل‌کننده در برابر «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی عمل می‌کنند؛ کسی که خواهان اقدام نظامی است.
در همین ارتباط یکی از کارشناسان مسائل ایران در گروه بین‌المللی بحران تصریح کرد: حمایت کشورهای شورای بازی را تغییر می‌دهد، چرا که این کشورها در واشنگتن نفوذ بالایی دارند.
علی واعظ، تاکید کرد: ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش تحت تأثیر نتانیاهو و محمد بن سلمان قرار داشت که مخالف توافق با ایران بودند. اما اکنون عربستان سعودی ترامپ را به سمت توافق با ایران سوق می‌دهد و محمد بن سلمان نفوذ بیشتری نسبت به نتانیاهو دارد. این موضوع بسیار مهم است.»
گفتنی است مذاکرات غیرمستقیم میان دولت ترامپ و ایران توسط عمان تسهیل می‌شود؛ کشوری که از دیرباز روابط خوبی با تهران داشته و سعی دارد خود را به‌عنوان قدرتی بی‌طرف در خاورمیانه مطرح کند. این مذاکرات توسط قطر نیز حمایت می‌شود؛ کشوری کوچک که میزبان بزرگ‌ترین پایگاه نظامی امریکا در منطقه است و همچنان روابط خوبی با ایران دارد.
نشریه انگلیسی سفر وزیر دفاع عربستان سعودی به ایران را تلاشی برای کاهش تنش‌ها توصیف کرد و پیام این سفر را اطمینان خاطر به مقامات ایرانی دانست؛ این اطمینان که ریاض خواهان حفظ گفت‌وگو با جمهوری اسلامی ایران است و در هیچ اقدام خصمانه‌ای مشارکت نخواهد کرد.
به گزارش فایننشال تایمز، این کشورها نگران هستند که در صورت شکست مذاکرات و آغاز درگیری میان ایران با امریکا و اسرائیل، تاسیسات نفتی و زیرساخت‌های این کشورها آسیب ببیند؛ بنابراین آن‌ها خواستار اجتناب از وقوع هرگونه درگیری میان آمریکا و ایران هستند.
برخلاف کشورهای شورای همکاری، دولت‌های اروپایی که نقش کلیدی در مذاکرات برجام داشتند، اکنون به حاشیه رانده شده‌اند. مقامات اروپایی از ماه سپتامبر تاکنون چندین دور گفت‌وگو در سطح پایین با همتایان ایرانی خود داشته‌اند، اما دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرده‌اند نقش آن‌ها در مذاکرات میان امریکا و ایران محدود بوده است.
همچنین در سال‌های اخیر، تنش‌ها میان کشورهای اروپایی و ایران رو به افزایش بوده است؛ زیرا پس از خروج یک‌جانبه امریکا از برجام، اروپایی‌ها نتوانستند منافع اقتصادی ایران را حفظ کنند.
«صنم وکیل» مدیر برنامه غرب آسیا در اندیشکده «چتم هاوس» می‌گوید: اروپایی‌ها به‌شدت به حاشیه رانده شده‌اند. آن‌ها دقیقاً در نقطه‌ای قرار گرفته‌اند که نمی‌خواستند باشند: نه در اتاق مذاکرات حضور دارند، نه امکان طرح مسائلشان را دارند و نه از مکانیسم ماشه گریزی دارند. این برای آن‌ها بدترین سناریوی ممکن است.»
