به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز؛ پس از اعلام پاسخ رسمی جمهوری اسلامی ایران به پیشنهاد هستهای آمریکا از سوی رهبر انقلاب حال باید دید، تیم آمریکایی در برابر این موضوع گیری قاطع چه واکنشی نشان میدهد و مذاکرات به چه سمت و سویی میرود.
بیشتر بخوانید؛
اصل غنیسازی در خاک ایران، قابل مذاکره نیست/ آمریکا میخواهد ایران را در تله مذاکراتی بیندازد
رهبر انقلاب در بخشی از سخنرانی سی و ششمین سالگرد ارتحال امام خمینی (ره) ضمن رد پیشنهاد توقف چرخه هستهای خاطرنشان کردند: «طرح هستهای ارائه شده آمریکا را در ضدیت کامل با اصل «ما میتوانیم» است» و تاکید کردند: «صنعت عظیم هستهای بدون غنیسازی عملا بیفایده است. آمریکا و رژیم صهیونیستی بدانند برای تحقق هدف اصلی خود یعنی جمع کردن صنعت هستهای در ایران هیچ غلطی نمیتوانند بکنند.»
هر چند دونالد ترامپ روز گذشته مدعی شده است: «آنها (ایرانیها) غنیسازی نخواهند کرد. اگر این کار را انجام دهند، مجبور خواهیم شد راه دیگر را در پیش بگیریم و من واقعا نمیخواهم از آن روش استفاده کنم» با این حال باید دید پس از ارسال پاسخ از طریق واسطه، باز هم وی به اظهاراتی از این دست ادامه میدهد یا راه دیگری را در پیش خواهد گرفت؟
بسیاری از تحلیلگران دلیل پافشاری ترامپ بر تعلیق صنعت هستهای ایران یا خروج آن از خاک ایران را دلگرمی وی به فشارهای بینالمللی از جمله تروئیکایی اروپایی میدانند اما با این حال این یک قمار پرخطر است که از سوی رئیسجمهور آمریکا آغاز شده است اما با پاسخ شفاف رهبر انقلاب حال دیگر کار رئیسجمهور آمریکا برای رسیدن به توافقی بر اساس شروط زیاده خواهانهاش به بنبست رسیده است.
با آغاز اولین دور از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در ۲۳ فروردین ماه ۱۴۰۴ برخی گمانیزنیها درباره عدم اطمینان کافی به تیم آمریکایی برای رعایت شروط جمهوری اسلامی رقم خورد. هرچند تیم ایرانی با حفظ خط قرمز حق «غنیسازی در خاک ایران» تاکنون پنج دور از مذاکرات را به پیش برده است و به گفته سیدعباس عراقچی رئیس تیم مذاکرهکننده، زمان و مکان دور ششم مذاکرات نیز پس از پاسخ ایران به پیشنهاد آمریکا -در قالب بخشی از مذاکرات- تعیین خواهد شد.
البته هنوز پیشنهاد تیم آمریکایی تاکنون به طور شفاف در رسانهها مطرح نشده اما در روزهای اخیر شبکه العربی به نقل از یک مقام ایرانی فاش کرده است: «آمریکا در چارچوب یک بازی پیچیده، بهطور موقت و در سطحی بسیار محدود با غنیسازی کمتر از سطح برجام آن هم برای اهداف تحقیقاتی موافقت کرده، اما با تعیین شروط و مطالبات غیرواقعبینانه، این موافقت را عملاً بیاثر ساخته است. هدف اصلی آمریکا از ارائه چنین پیشنهاداتی، در واقع توقف کامل چرخه غنیسازی اورانیوم در ایران است.»
این مقام آگاه همچنین در این گفتگو طرح ایجاد یک اتحاد منطقهای برای غنیسازی اورانیوم را بخشی از تلاشهای واشنگتن برای محرومسازی ایران از حقوق هستهای مشروع خود اعلام کرده است. پیشتر نیز اخباری با همین مضمون از سوی برخی رسانههای آمریکایی مانند نیویورکتایمز و آکسیوس مطرح شده بود.
شایان ذکر است که تمام ادوار مذاکرات در سایه پافشاری ایران بر لزوم رفع تحریمها و جلوگیری از اقدامات محدودکننده علیه اقتصاد کشور انجام شده است. جمهوری اسلامی ایران بارها از زبان وزیر امور خارجه اعلام کرده است که انتفاع اقتصادی از هر توافقی یک ضرورت است و هر اقدامی که مانع این انتفاع شود، غیرقابل قبول خواهد بود. در همین چارچوب حفظ توانمندیها و چرخه غنیسازی، یک اصل غیرقابل مذاکره برای مذاکراه کننده گان ایرانی بهشمار میرود.
مواجهه ایران با تشکیل کنسرسیوم هستهای چگونه است؟
شنبه ۱۰ خرداد ماه ۱۴۰۴، بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان در سفری کوتاه پیشنهادهای جدید ایالات متحده آمریکا برای حل و فصل اختلافات دو طرف در مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا را به تهران آورد. این اولین بار از زمان آغاز مذاکرات است که دولت ترامپ پیشنهادی مکتوب به ایران ارسال میکند.
بر اساس افشای منابع رسانهای آمریکایی، این نامه حاوی پیشنهاد تشکیل یک کنسرسیوم هستهای در خارج از خاک ایران است. پیشنهادی که مغایر با خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات است. ایران در دهههای گذشته نیز هر بار پای چنین پیشنهادی به میان آمده است، تاکید کرده است اگر کنسرسیوم بینالمللی برای تولید سوخت هستهای تاسیس شود، محل قرار گرفتن تاسیسات آن باید در خاک ایران باشد.
اسماعیل بقای، سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری خود با خبرنگاران در باره پیشنهاد تاسیس کنسرسیوم گفته است: «باید این موضوع را در نظر بگیریم که این (کنسرسیوم هستهای) نمیتواند جایگزینی برای غنیسازی در داخل ایران باشد و اگر نیت از طرح این موضوع این باشد که غنیسازی در ایران انجام نشود و ما از آن منصرف شویم چنین اتفاقی نخواهد افتاد.» وی همچنین تاکید کرده است: «هیچ متنی که متضمن خواستههای رادیکال باشد و حقوق مردم ایران را نادیده بگیرد با واکنش مثبت ما مواجه نخواهد شد.»
دلیل مخالفت دولتمردان جمهوری اسلامی با ایده تشکیل کنسرسیوم این است که آنها بر این باورند که بر اساس پیمان عدم اشاعه سلاحهای هستهای (NPT) کشورمان این حق را دارد که چرخه کامل تولید سوخت هستهای از جمله غنیسازی اورانیوم را در اختیار داشتهباشد و تا زمانیکه از مواد غنیشده برای مصارف صلحآمیز استفاده میکند، هیچ کشوری حق ممانعت از استمرار فعالیتهای غنیسازی ایران را ندارد.
اگر ایران پیشنهاد آمریکا را نپذیرد، جنگ میشود؟
به موازات جوسازیهای رسانهای درباره پیشنهاد اخیر ایران، رسانههای اسرائیلی نیز بیش از گذشته طرح حمله این رژیم به تاسیسات هستهای ایران را در صورت شکست مذاکرات در دستور کار قرار دادهاند. اما آیا واقعا تهدیدهای اسرائیلیها امکان تحقق عینی دارد؟
نشریه انگلیسی فایننشال تایمز به نقل از رافائل گروسی، مدیرکل سازمان بین الملی انرژی اتمی نوشته است: «تأسیسات هستهای حساس ایران در عمق زمین قرار دارند و دسترسی به آنها بسیار دشوار است. قابلیتهای هستهای ایران را نمیتوان با یک حمله نظامی نابود کرد. حساسترین بخشها نیم مایل (۸۰۰ متر) زیر زمین هستند. من بارها آنجا بودهام. برای رسیدن به آنجا باید از تونلی مارپیچ پایین بروید، پایین، پایین و پایین.»
فریدون عباسی، رئیس اسبق سازمان انرژی اتمی نیز پیشتر در همین زمینه به خبرنگار ایسکانیوز گفته بود: «تاسیسات هستهای کشورمان قابل برچیدن نیست زیرا در کشور توزیع شدهاند و اطلاعات آن نیز همواره نزد آژانس بینالمللی انرژی اتمی بوده و هست. جمهوری اسلامی ایران مواد هستهای را روی زمین یا مثلا در سوله نگهداری نمیکند بلکه این مواد در زیر کوههای مرتفع نگهداری میشوند و آژانس نیز هم خودش و هم از طریق جاسوسها آدرس این انبارها را دارد.»
وی همچنین در واکنش به هدف اسرائیل از لفاظی درباه حمله به تاسیسات هسته ایران نیز تصریح کرده بود: «انبارهای مواد هستهای حتی با سلاح هستهای نیز از بین نمیروند زیرا استحکامات طبیعی با سلاح هستهای نابود نمیشوند. بنابراین صحبت درباره برچیده شدن تاسیسات هستهای ایران «جنگ رسانهای» برای تاثیر روی اذهان مردم ما است.»
در ادامه گفتگوی تفصیلی ایسکانیوز با عباس سلیمی نمین مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران و علی مطهری، نائب رئیس دوم مجلس دهم را در زمینه بررسی دلایل پاسخ قاطع رهبر انقلاب به پیشنهادات تیم آمریکایی میخوانید:
اظهارات متناقض آمریکاییها نشان میدهد حساسیتهای رهبری و دلسوزان به جا است
سلیمی نمین با اشاره به عهد شکنی دولت آمریکا در خلال مذاکرات به خبرنگار سیاسی ایسکانیوز گفت: این دوره از مذاکرات تجربه بسیار ارزشمندی برای کسانی که رفتار آمریکاییها را از نزدیک درک نکردهاند، فراهم کرد. مروری بر اظهارات بسیار متناقض مقامات آمریکایی دلالتی بر حقانیت موضع جمهوری اسلامی ایران است و نشان میدهد حساسیتهای رهبری و همه دلسوزان جامعه در این زمینه به جا است. در این مدت به قدری از طرف آمریکا پیامهای ضد و نقیض دریافت کردهایم که تاسفبار است.
وی در ادامه افزود: مقامات آمریکایی در ابتدا به صراحت گفتند حق «غنیسازی» ملت ما را به رسمیت میشناسند و مسئله آنها فقط دور شدن ایران از ساخت سلاح هستهای و اطمینان حاصل کردن در این زمینه است. سپس در برخی اظهارات غیررسمی خلاف این موضوع را ادعا کردند اما در عین حال اعلام کردند که به اظهارات غیررسمی مسئولان ما توجه نکنید زیرا آنچه در مذاکرات بیان میشود موضع رسمی دولت ایالات متحده آمریکا است. آقای عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان نیز اعلام کرد این مواضع غیررسمی فقط «مصرف داخلی» برای آمریکاییها دارد و جمهوری اسلامی ایران بر اساس موضعگیریهای مکتوب در مذاکرات، تصمیمگیری میکند.
مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران با تاکید بر تناقض میان موضعگیری رسمی و غیررسمی آمریکاییها، تصریح کرد: خوشبختانه جمهوری اسلامی ایران با توجه به تجربیات گذشته، راه مذاکرات غیرمستقیم را در پیش گرفت تا مطالب رد و بدل شده مکتوب و سپس امضاء شود. این شیوه از گفتگو برای همه ناظرانی که درصدد هستند تا صداقت یا عدم صداقت طرف آمریکایی را ارزیابی کنند، حائز اهمیت است. بر این اساس ما میتوانیم اثبات کنیم که مذاکرات با پذیرش حق غنیسازی کشورمان آغاز شده است و به هیچ وجه بنا نداریم از این حق بگذریم.
آمریکاییها نمیخواهند هیچ تزلزلی در تسلطشان ایجاد شود
این فعال سیاسی اصولگرا با بیان اینکه مردم باید بدانند با افرادی (آمریکاییها) مواجه هستیم که اساسا نمیخواهند هیچ تزلزلی در تسلطشان ایجاد شود، گفـت: اگر ملتهایی که در مقاطعی از تاریخ تحت تسلط انگلستان و آمریکا بودند، بدانند که میتوانند به دانش و علم دست یابند و از سلطه بیگاننگان خارج شوند، هیمنه غرب بر آنها خواهد شکست و دولتمردان غربی نمیتواند زیادهخواهی خود را ادامه دهند. از این زاویه این دوره از مذاکرات فرصت مغتنمی برای شناخت مواضع آمریکاییها در برابر سایر کشورها است تا نسل جدید بدانند ما در چه جهانی زیست میکنیم و چگونه میتوانیم شعار «ما میتوانیم» را محقق کنیم.
اگر شعار «ما میتوانیم» معارض داشته باشد، استقلال کشور نقض خواهد شد
سلیمی نمین افزود: اگر شعار «ما میتوانیم» معارض داشته باشد و بتواند ما را مجبور کند که «نتوانیم» یا به این باور برسیم که «نمیتوانیم»، استقلال کشور نقض خواهد شد، کما این که در دوران پهلوی و در جریان ملی شدن صنعت نفت شاهد این مسئله بودیم. در آن دوره ابتدا انگلیسیها و نیروهای غربگرا مرتب مرتب تاکید میکردند که ایران باید سهم ناچیزی که انگلیسیها از نفت برای مردم در نظر گرفته را بپذیرد، زیرا اگر بیگانگان از صحنه نفت ایران خارج شوند، کارشناسان داخلی قادر نخواهند بود تکنولوژی پیچیده استخراج و پالایش نفت را دنبال کنند اما بعد از خلعیت از انگلیسیها، ملت ایران نشان دادند که میتوانند.
این مورخ تاریخ معاصر ایران در ادامه تصریح کرد: انگلیسیها در نهایت با مشت آهنین از تحقق اراداه ملت ایران جلوگیری کردند و این گونه نبود که مردم ما نتوانند امورات خود را اداره کنند. اما امروز خوشبختانه همه آحاد ملت معتقدند که پس از انقلاب اسلامی مردم به قدرتی دست پیدا کردهاند که دیگر به بیگانگان اجازه کودتاهایی مانند ۱۲۹۹ یا ۱۳۳۲ را نمیدهند تا افراد خودشان را در کشور ما به قدرت بنشانند و مردم نیز ناچار به پذیرش معادله ظالمانه شوند.
مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران با بیان اینکه آمریکاییها در مذاکرات فعلی نیز در حال تکرار همان شیوههای گذشته هستند، تصریح کرد: دولت ترامپ ما را به میز مذاکره کشانده است اما در میانه مذاکرات اظهارات خود را تغییر میدهند و تصور میکنند با نقض عهد میتوانند، جهتگیری ایرانیها را به سمت دیگری ببرند در حالیکه این تصور، باطل است.
آمریکاییها نمیتوانند حق قانونی مردم ایران را بگیرند
سلیمی نمین با اشاره عضویت ایران در پیمان NPT گفت: هر کشوری که به این پیمان ملحق شود و بپذیرد که به سمت ساخت سلاح هستهای نمیرود، میتواند از حق غنیسازی هستهای و مزایای صلحآمیز آن بهرهمند شود و این یک «حق قانونی» است و آمریکاییها هرگز نمیتوانند این حق قانونی مردم ایران را بگیرند. ما تعهد دادیم که به سمت تولید سلاح هستهای نمیرویم البته میتوانیم از NPT خارج شده و به سمت سلاح هستهای نیز برویم زیرا برخی کشورها سلاح هستهای دارند.
این فعال سیاسی اصولگرا با اشاره به هدف مذاکره بر سر مسائل هستهای بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران اعلام آمادگی کرده است که اگر دیگران شبههای بر سر فعالیتهای هستهای ما دارند میتواند با مذاکره این شبهات را که صهیونیستها و منافقین بوجود آوردهاند، از بین ببرد.
رهبری و نسلهای کنونی و آتی محرومیت از حق قانونی را نمیپذیرند
وی در پاسخ به ادعای انتقال فعالیتهای هستهای به خارج از کشور یا توقف کامل آن و استفاده از تکنولوژی دیگران گفت: آیا ذهن ما از تجربیاتمان پاک شده است که چنین پیشنهاداتی را بپذیریم؟ ما در این زمینه با فرانسویها قرارداد بستیم و سهم خریدیم و چه در دوران پهلوی و چه پس از انقلاب اسلامی هرگز حتی در زمینه امور آزمایشگاهی دانشگاه تهران نیز بیگانگان کمکی به ما نکردند. چرا باید ابتدا حقمان را نادیده بگیریم و سپس آن را از دیگران تکدی کنیم؟ محرومیت از این حق قانونی برای ملت ما ننگ است و طبیعی است که رهبری و نسلهای کنونی و آتی آن را نمیپذیرند.
مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران با بیان این که آمریکاییها برای تداوم مذاکرات باید بپذیرند که از قانون تخطی نکنند، تاکید کرد: اگر طرف مقابل حق قانونی ما را به رسمیت بشناسد ما نیز احتمالا همکاری با آژانس را در قالب افزایش دوربینها، بازرسان و مسائلی از این دست، گسترش میدهیم تا شبهات از بین برود. البته در حال حاضر نیز بیش از سایر کشورها بازرسیهای آژانس را پذیرفتهایم.
سلیمی نمین در پاسخ به پرسشی درباره نحوه موضعگیری تیم آمریکایی به سخنان اخیر رهبر انقلاب گفت: امیدواریم عقلانیت را در کاخ سفید حاکم ببینیم اما در حال حاضر افرادی تصمیمگیر شدهاند که حضور آنها در راس قدرت بسیار فاجعهآمیز است و چندان قابل پیشبینی نیستند. این افراد نژادپرست از جنایتهایی حمایت میکنند که نشان میدهند بویی از انسانیت نبردهاند و امیدواریم رفتار متفاوتی از آنها شاهد باشیم. البته اگر این اتفاق نیفتد نیز به هرحال جمهوری اسلامی ایران از طریق مذاکرات، برخی واقعیتها را تبیین کرده است.
استدلال رهبر انقلاب در پاسخ به آمریکاییها محکم بود
علی مطهری با اشاره به بیانات هستهای رهبر انقلاب در روز ۱۴ خرداد به خبرنگار سیاسی ایسکانیوز گفت: پاسخ رهبر انقلاب به آمریکاییها استدلال محکمی بود. زیرا اگر از حق غنیسازی اورانیوم بگذریم به آمریکا و غربیها محتاج خواهیم شد و برای برای تهیه سوخت هستهای رآکتورها باید به سوی آمریکا، اروپا و غیره دست دراز کنیم و آنها نیز با توجه به مخالفت با اصل انقلاب، قطعا مشکلاتی برای ما ایجاد خواهند کرد. بنابراین پافشاری ایران بر حق غنیسازی اورانیوم کار درستی است.
وی در ادامه افزود: ایران هرگز فناوری که با تلاش و فداکاری جوانان و دانشمندان خود بدست آورده است، به آسانی از دست نمیدهد. در این راستا بخشی از دانشمندان ما به شهادت رسیدند و بخشی از تاسیسات هستهای کشور نیز آسیب دید، پس بیگانگانان نباید انتظار عقبنشینی داشته باشند. اکثریت مردم کشور نیز این موضعگیری را میپذیرند.
نائب رئیس دوم مجلس دهم در پاسخ به این پرسش که آیا اختلاف میان ایران و آمریکا بر سر اصل تشکیل کنسرسیوم است یا تشکیل آن در خارج از خاک ایران محل اختلاف شده است؟ گفت: مقامات وزارت خارجه هنوز در این زمینه توضیح ندادهاند البته طبیعی است که تشکیل کنسرسیوم در خارج از ایران پذیرفته نخواهد شد. هر چند باید بینیم تشکیل کنسرسیومی در داخل کشور که بیشترین سهم آن برای ایران باشد با چه موضعگیری رسمی مواجه میشود.
آمریکا و اسرائیل در صورت حمله به ایران آسیب جدی میبینند
وی در واکنش به تهدیدهای اسرائیل مبنی بر نابودی تاسیسات هستهای در صورت عدم توافق تاکید کرد: به نظر من ترامپ حقیقتاً دنبال چنین هدفی نیست و فکر میکنم میخواهد اسرائیل را راضی نگه دارد زیرا از طرف لابیهای اسرائیل به شدت تحت فشار است. اسرائیل نیز هرگز نمیتواند به ایران حمله کند زیرا این تصمیم به ضرر آمریکا و اسرائیل است و آسیب جدی خواهند دید و منطقه نیز به هم میریزد.
مطهری در ادامه افزود: آنها بر سر موضوع غزه در باتلاق گرفتار شدهاند و بعید است بخواهند وارد جبهه جدیدی بشوند حتی هنوز نتوانستهاند در جنگ یمن پیروز شوند. این تهدیدها بیشتر برای این است که ایران بالاخره زیر بار یک به اصطلاح توافق نادرست برود و از حق غنیسازی در کشور دست بکشد که هرگز چنین اتفاقی نخواهد افتاد.
انتهای پیام/
نظر شما