دونالد ترامپ و ایلان ماسک، دو چهره بانفوذ و میلیاردر که رابطه‌ای نزدیک آن‌ها تأثیر چشمگیری بر سیاست واشنگتن گذاشت، حالا در میانه یک شکاف آشکار و پرحاشیه قرار گرفته‌اند.
آگهیدونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا روز شنبه هفتم ژوئن (۱۷ خرداد ۱۴۰۴) اعلام کرد که «آن‌قدر درگیر کارهای دیگر است» که فرصت فکر کردن به آشتی با متحد و حامی سابق کارزار انتخاباتی خود را ندارد.
آقای ترامپ در مصاحبه تازه خود اعلام کرد که رابطه‌اش با این میلیاردر حوزه فناوری به پایان رسیده و به آقای ماسک هشدار داد که بهتر است به فکر تأمین مالی دموکرات‌ها نباشد. این در حالی است که ماسک در سال ۲۰۲۴ حدود ۳۰۰ میلیون دلار برای حمایت از کارزار انتخاباتی آقای ترامپ جمهوری‌خواه خرج کرده بود.
آقای ترامپ به شبکه ان‌بی‌سی نیوز گفت: «اگر [از دموکرات‌ها حمایت] کند، باید منتظر عواقب بسیار جدی آن باشد.»
وقتی از رئیس جمهوری آمریکا پرسیدند که آیا تمایلی به ترمیم رابطه‌اش با ماسک دارد، پاسخ داد: «نه.» و در پاسخ به اینکه آیا فکر می‌کند رابطه‌شان تمام شده است، گفت: «احتمالا همینطور است.»
او همچنین گفت برنامه‌ای برای صحبت کردن با او ندارد.
ماجرا از کجا شروع شد؟
کمتر از یک هفته پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا و ایلان ماسک، ثروتمندترین مرد جهان، در کاخ سفید از یکدیگر با تحسین و تمجید یاد کردند، این دو نفر به شکلی آشکار و پر سر و صدا دچار اختلاف شدند.
درگیری لفظی میان این دو نفر روز پنج‌شنبه بالا گرفت؛ و هرکدام از طریق پلتفرم‌های شبکه اجتماعی مخصوص خود، طرف مقابل را مورد حمله قرار دادند.
گرچه بسیاری از تحلیل‌گران سیاسی پیش‌بینی کرده بودند که اتحاد آن‌ها پایدار نخواهد بود، اما سرعت فروپاشی این رابطه، با این شدت و در این ابعاد، همچنان چشمگیر و غیرمنتظره بود.
همین یک هفته پیش بود که آقای ترامپ از عملکرد آقای ماسک به‌عنوان رئیس «اداره بهره‌وری دولت» (DOGE) تمجید می‌کرد؛ نهادی که زیر نظر ماسک موفق شد میلیاردها دلار از هزینه‌های دولت فدرال کم کند.
این میلیاردر که زاده آفریقای جنوبی است، تصمیم گرفت از همکاری با دولت آمریکا کنار بکشد تا دوباره بر مدیریت کسب‌وکارهایش تمرکز کند. شرکت‌های ماسک در نتیجه ورود او به دنیای سیاست، آسیب دیده‌اند.
رئیس‌جمهوری آمریکا در مراسم خداحافظی آقای ماسک که جمعه گذشته در کاخ سفید برگزار شد، از او به‌عنوان «یکی از بزرگ‌ترین رهبران و نوآوران تجاری که جهان به خود دیده است» یاد کرد.
ترامپ گفت: «او قدم پیش گذاشت تا استعدادهای فوق‌العاده‌اش را در خدمت کشورمان قرار دهد و ما از این بابت قدردان او هستیم.»
او افزود: «فقط می‌خواهم بگویم که ایلان با تمام توان کار کرد و نقش مهمی در هدایت گسترده‌ترین و تأثیرگذارترین برنامه اصلاحات دولتی در چند نسل اخیر داشت.»
در پاسخ، آقای ماسک که در این مراسم یک کلید طلایی با نشان رسمی کاخ سفید به او اهدا شد، گفت که همچنان «به‌عنوان یک دوست و مشاور» به دیدار ترامپ ادامه خواهد داد.
او با نگاهی به دکوراسیون طلایی تازه نصب‌شده در دفتر رئیس جمهوری آمریکا، گفت: «به لطف رئیس‌جمهور، اتاق بیضی بالاخره شکوهی که شایسته‌اش بود را پیدا کرد.»
اما درخشش رابطه نزدیک میان آن‌ها بود، حالا به‌طور کامل رنگ باخته است.
با تیره شدن دوستی این دو میلیاردر در هفته جاری و شدت گرفتن اختلافاتشان، این پرسش مطرح شده که دو تن از قدرتمندترین مردان جهان تا چه اندازه می‌توانند به یکدیگر آسیب بزنند.
ماسک می‌تواند ده‌ها میلیون دلار از کمک مالی وعده‌داده‌شده به کمپین انتخاباتی ترامپ را قطع کند.
در عوض، ترامپ تهدید کرده میلیاردها دلار قرارداد دولتی و یارانه‌های اختصاص‌یافته به شرکت‌های ماسک را لغو خواهد کرد.
«لایحه بزرگ و بی‌ریخت»
اختلاف علنی بین این دو مرد روز سه‌شنبه آشکار شد، زمانی که ماسک در شبکه ایکس به انتقاد از «لایحه بزرگ و زیبای» ترامپ پرداخت.
این لایحه که ماه گذشته با اکثریتی اندک در مجلس نمایندگان تصویب شد اما در مجلس سنا با چالش‌هایی روبه‌رو است، شامل کاهش‌های چشمگیر مالیاتی و افزایش سقف بدهی ملی است.
ماسک معتقد است که این لایحه تمام پس‌اندازهای جمع‌شده توسط «اداره بهره‌وری دولت» را به باد می‌دهد و این هفته به شدت آن را محکوم کرد.
این لایحه کاهش مالیات‌های سال ۲۰۱۷ ترامپ را تمدید می‌کند و همچنین بودجه جدیدی برای امنیت مرزی و ارتش اختصاص می‌دهد.
جمهوری‌خواهان برای جبران هزینه‌های این لایحه، پیشنهاد داده‌اند که بودجه برنامه‌هایی مانند مدیکید (بیمه درمانی برای اقشار کم‌درآمد)، کوپن‌های غذایی و اعتبارهای مالیاتی برای انرژی‌های پاک کاهش یابد.
مدیرعامل تسلا همچنین جمهوری‌خواهان مجلس نمایندگان را به‌خاطر رأی دادن به این لایحه که به گفته او «بزرگ و بی‌ریخت» است، مورد انتقاد قرار داد و ادعا کرد که این لایحه کسری بودجه آمریکا را تا ۲.۵ تریلیون دلار (۲.۱۹ تریلیون یورو) افزایش خواهد داد.
تصاعد اختلاف در روز پنج‌شنبه
با وجود شدت لحن ماسک، اما درگیری بین او و ترامپ تا صبح پنج‌شنبه به طور کامل بالا نگرفت.
تا اینکه در صبح پنج‌شنبه، ماسک چند پست قدیمی ترامپ در شبکه‌های اجتماعی را بازنشر کرد. در یکی از این فرسته‌ها، رئیس‌جمهور فعلی آمریکا گفته بود که تا زمانی که بودجه کشور متعادل نشود «هیچکدام از اعضای کنگره نباید مجاز به کاندیداتوری مجدد باشد.»
ماسک هم با استناد به این حرف قدیمی ترامپ، لایحه جدید او را زیر سوال برد و نوشت: «کاملاً موافقم.»
حدود ظهر پنج‌شنبه، ترامپ در دفتر بیضی شکل کاخ سفید و در حین دیدار با فریدریش مرتس، صدر اعظم آلمان واکنش نشان داد.
ترامپ گفت که از ماسک «بسیار ناامید» است و سپس ابراز تردید کرد که آیا «رابطه عالی» بین آن‌ها ادامه پیدا خواهد کرد یا خیر.
این اختلاف سپس شخصی‌تر شد، به‌طوری که ماسک، که سال گذشته صدها میلیون دلار به کمپین ترامپ کمک مالی کرده بود، گفت که رئیس‌جمهور آمریکا بدون حمایت او به کاخ سفید راه پیدا نمی‌کرد.
ماسک در شبکه ایکس نوشت: «بدون من، ترامپ انتخابات را می‌باخت، دموکرات‌ها کنترل مجلس را در دست می‌گرفتند و جمهوری‌خواهان در سنا ۵۱ به ۴۹ نبودند.»
او در پایان افزود: «چه قدر ناسپاسی!»
دو میلیاردر تا چه اندازه می‌توانند به یکدیگر آسیب بزنند؟
بعدازظهر پنج‌شنبه، تنش‌ها به اوج رسید.
ترامپ در صفحه خود در پلتفرم اجتماعی تروث‌سوشال نوشت:
«ساده‌ترین راه برای صرفه‌جویی میلیاردها دلار در بودجه ما، قطع کمک‌ها و قراردادهای دولتی به ایلان است.»
او افزود: «همیشه برایم تعجب‌آور بود که چرا بایدن این کار را نکرد!»
ماسک در واکنش مدعی شد که نام ترامپ در پرونده‌های جفری اپستین، متهم به آزار جنسی کودکان، وجود دارد و ادعا کرد این «دلیل واقعی پنهان ماندن این اسناد» است.
ماسک ادعا می‌کند که نام ترامپ در اسناد مربوط به جفری اپستین که یک فرد مشهور به فساد مالی و سوءاستفاده جنسی از کودکان است دیده می‌شود. او معتقد است این اسناد تا به حال علنی نشده‌اند به همین دلیل است که نام ترامپ در آن‌ها هست و می‌خواهند این موضوع پنهان بماند.
کاخ سفید پنج‌شنبه شب اعلام کرد که ادعای ماسک درباره اپستین «یک اپیزود تاسف‌بار» است.
دولت ترامپ همچنین پیشنهاد کرده که انتقادهای این میلیاردر حوزه فناوری از این لایحه مهم، ناشی از ناامیدی اوست چون این لایحه سیاست‌هایی به نفع او ندارد؛ ادعایی که ماسک آن را رد کرده است.