به گزارش گروه فرهنگ و هنر ایسکانیوز، صنایع دستی در ایران از جایگاهی ویژه و تاریخی برخوردار است و به عنوان یکی از اصیل‌ترین جلوه‌های فرهنگ و هویت ایرانی شناخته می‌شود. این هنرها که ریشه در تمدن‌های کهن و فرهنگ‌های بومی دارند، نه تنها نمادی از خلاقیت و ذوق مردمان ایران‌زمین هستند، بلکه پلی میان گذشته و حال به شمار می‌آیند. در طول قرن‌ها، صنایع دستی در مناطق مختلف ایران با توجه به شرایط جغرافیایی، فرهنگی و قومی گوناگون، به شکل‌های متنوعی توسعه یافته‌اند و توانسته‌اند هویت منحصر به‌فرد هر منطقه را حفظ و بازنمایی کنند.

اهمیت صنایع دستی در ایران تنها به جنبه‌های فرهنگی و هنری محدود نمی‌شود، بلکه از نظر اقتصادی نیز اهمیت زیادی دارد. این هنرها در ایجاد اشتغال، به‌ویژه در مناطق روستایی و کم‌برخوردار، نقشی کلیدی ایفا می‌کنند. همچنین صادرات صنایع دستی می‌تواند منبع درآمد قابل توجهی برای کشور باشد و به توسعه گردشگری فرهنگی نیز کمک کند. بسیاری از گردشگران خارجی که به ایران سفر می‌کنند، علاقه زیادی به خرید صنایع دستی ایرانی دارند و این امر فرصتی طلایی برای معرفی فرهنگ و هنر ایرانی به جهانیان است.

با این حال، صنایع دستی در ایران با چالش‌هایی نیز روبروست. کمبود حمایت‌های دولتی، نبود زیرساخت‌های مناسب برای بازاریابی بین‌المللی، کپی‌برداری بی‌کیفیت از طرح‌های اصیل، و عدم آموزش و تربیت نسل جدید هنرمندان، از جمله مسائلی هستند که تداوم و پویایی این هنرها را تهدید می‌کنند.

محمدرضا خلجی کارشناس حوزه صنایع دستی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز ضمن گرامیداشت هفته و روز جهانی صنایع دستی گفت: امیدوارم که شرایط به گونه‌ای مهیا بشود که بتوانیم شاهد رسیدن به جایگاه واقعی صنایع دستی در کشورمان آنگونه که شایسته و بایسته است باشیم.

وی با بیان اینکه در حوزه صنایع دستی بالغ بر ۲۹۹ رشته فعال در سطح کشور داریم گفت: بیش از یک میلیون و دویست هنرمند فعال در حوزه صنایع دستی داریم که صنایع دستی کشورمان سهم بسیار زیادی از رشته های مختلف صنایع دستی جهان را به خودش اختصاص داده است.

خلجی با اشاره به اینکه از ۴۰۰ رشته صنایع دستی در جهان تعداد ۲۹۹ رشته فعال در ایران وجود دارد افزود: صنایع دستی یکی از گسترده ترین حوزه های تولید مردمی در کشور است که به صورت خودکفا و ملی به آن پرداخته میشود. اگر بخش اشتغال را یک مرور کنیم که همه دولت ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و برسیم به بحث سرمایه گذاری مورد نیاز برای هر اشتغال، می‌بینیم که صنایع دستی با یک هزینه و سرمایه گذاری ناچیزی میتواند ایجاد اشتغال کند.

وی تصریح کرد: اشتغال از طریق صنایع دستی هویت بنیان است که هویت ما و فرهنگ ما و داشته‌های فرهنگیمان هم در راستای اقتصادمان تعریف میشود. اگر بخواهم یک مثال بزنم نسل‌های گذشته به خاطر دارند که مادربزرگ های ما و مادرهای ما در کنار جایگاه خانه داری به یک هنر از صنایع دستی مشغول بودند، عده‌ای فرش می‌بافتند، عده ای گلیم بافی می‌کردند و عده‌ای دیگر قلاب بافی انجام می‌دادند. متناسب با ظرفیت هنری که در آن استان و منطقه رایج بود.

کارشناس حوزه صنایع دستی خاطرنشان کرد: وقتی هنری در یک خانواده هویت سازی و بنیان سازی می شود بسیار می تواند مهم باشد و تبدیل به هویت بنیادین آن خانواده و آن شخص می شود. در گذشته برای مادر خانواده علاوه بر جایگاه مادرانگی جایگاه اقتصادی هم در نظر گرفته میشد و این هنر سینه به سینه از مادران به فرزندان منتقل میشد.

وی با اشاره به اینکه اگر از نگاه جامعه شناسانه به موضوع بپردازیم میتوانیم ببینیم که بخش عمده‌ای از صلابت و استحکام خانواده در همین هنر تعریف میشد ادامه داد: به جرات میتوانم بگویم که بخش عمده‌ای از این ناهنجاری های اجتماعی که نسل امروز درگیر آن است خلا هنر در خانواده است.

خلجی بیان کرد: صنایع دستی می تواند نجات بخش مقوله‌های اقتصادی، ضعف ها و خلاءها و ناهنجاری های اجتماعی و مقوله های فرهنگی باشد. خوشبختانه ما ریشه در تاریخ داریم و فرهنگ ما، تاریخ ما، اقتصاد ما و حتی دین ما همگی ریشه در تاریخ دارند و حتی نگاه های درآمدی ما و نگاه های تولیدی ما اگر درست تبیین شود به تاریخ بازمی‌گردد.

وی با بیان اینکه اقتصاد مقاومتی که مورد تاکید مقام معظم رهبری است با صنایه دستی ظهور و بروز پیدا میکند گفت: اقتصادت مقاومتی یعنی ما بتوانیم از داشته های خودمان به نحو احسن استفاده کنیم و از ظرفیت های که داریم در تامین معاش روزمره خودمان بهره ببریم که صنایه دستی می‌تواند پوشش دهنده این موضوع باشد.

کارشناس حوزه صنایع دستی خاطرنشان کرد: متاسفانه تفکراتی که از غرب ریشه می‌گیرد هنر صنایع دستی که قداست خودش را داشت به سمت و سوی دیگری برد و زندگی ماشینی و فضای مجازی هنر صنایع دستی را از زندگی روزمره مردم حذف کرد و خاستگاه هنر را از بین برد.

وی با بیان اینکه چیزی به نام زنجیره ارزش داریم که این زنجیره شامل از تامین مواد اولیه تا خروجی محصول را شامل می شود اظهار کرد: هرکدام از این زنجیره ها در فضای خاص خودش تعریف شده بود که هم اشتغالمان و هم فرهنگمان را به نوعی تامین تعمیم میداد که متاسفانه این زنجیره ها از هم گسسته شد. ما یک مقطعی صرفاً با توجه به تبلیغات سویی که ایجاد میشود تامین مواد اولیه در کشور خودمان لحاظ میشد را به باد فراموشی می‌سپاریم و میرویم آن حلقه اول را از کشورهای دیگر وارد میکنیم و یا نگاهمان به فرهنگ و تمدن‌های دیگران است.

خلجی بیان کرد: صنایع دستی میتواند آن موتور محرک ایجاد اشتغال، ایجاد درآمدزایی و استحکام بنیاد خانواده ها باشد و من از همه مادران خواهش میکنم که به فرزندان خود حداقل یک هنر بیاموزند که بتواند از طریق آن درآمدزایی کند.

وی در پایان سخنانش با بیان اینکه چیزی به نام هنردرمانی نیز داریم افزود: همین صنایع دستی که با نگاه اقتصادی به آن نگاه میکنیم خودش میتواند درمانگر روح و روان باشد. مطالعه کردیم و مقاله هایش موجود است کسی که مثلا سفالگری میکند و پشت چرخ آن می‌نشیند و تماس دست با آن گل سفال خودش یک آرامشی ایجاد میکند که این موضوع شامل همه هنرهای صنایع دستی است.

انتهای پیام/