به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، نگهداری از حیوان خانگی یا به اصطلاح «پت» این روزها در میان خانواده‌های ایرانی رواج پیدا کرده است. برای برخی داشتن حیوان خانگی به ابزاری برای خودنمایی و تجمل تبدیل شده و سعی می‌کنند که با در آغوش گرفتن سگی نژاددار یا گربه‌ای متفاوت، خود را متمایز از دیگران نشان دهند. انگار دیگر وسایل و ابزار لوکس برای نشان دادن طبقه اجتماعی افراد کافی نیست و حیوانات هم ابزاری برای نمایش شده‌اند.
حتی برخی که نمی‌توانند با داشتن خودرو و خانه‌ای در یکی از محلات مرفه‌نشین تهران خود را متعلق به طبقه اجتماعی مرفه نشان دهند، ترجیج می‌دهند مثلا سگ هاسکی بزرگی را در خانه‌ای کوچک نگهدارند تا با قدم زدن کنار او در خیابان خود را متمایز و متعلق به طبقه اجتماعی بالاتر نشان دهند.
معضل افزایش حیوانات بی‌سرپرست
البته نمی‌توان منکر ارتباط عاطفی که میان انسان و حیوان به وجود می‌آید شد اما تلاش برای تظاهر به لوکس بودن با استفاده از حیوان خانگی این روزها افزایش پیدا کرده و به جهت نبود قانون و ضابطه‌ای خاص، این تظاهر منجر به نقض حقوق دیگر شهروندان هم می‌شود. در مواردی هم هزینه بالای نگهداری و زحمت برعهده گرفتن مسئولیت یک حیوان به باری روی دوش تبدیل می‌شود و ممکن است که آن حیوان هم آسیب ببیند و در نهایت آن را رها می‌کنند یا به فرد دیگری می‌فروشند. وقتی سری به صفحه واگذاری حیوان خانگی در اپلیکشن دیوار می‌زنی، پر است از انواع حیواناتی که صاحبشان دیگر توان نگهداری از آن‌ها را ندارد.
مسئول قفس خرگوش‌ها در پارک شهر تهران هم می‌گوید که هر چند وقت یکبار کسی با خرگوشی می‌آید و آن را به پارک می‌سپارد. او می‌گوید خانواده‌ها تصور می‌کنند که حیوان خانگی شبیه اسباب بازی و عروسک است و برای سرگرمی فرزندشان یا از روی چشم و هم چشمی با دیگران حیوان کوچکی را خریداری می‌کنند و وقتی بزرگ شد و شرایط نگهداری از آن را نداشتند، یا رهایش می‌کنند یا به مراکزی این چنین واگذار می‌کنند.
سگ‌های بزرگ راهی برای قدرت‌نمایی
علاوه بر این سگ‌ها نیازمند دویدن و جنب و جوش هستند و نمی‌توان آن‌ها را در پشت دیوارهای خانه محصور کرد، بنابراین افراد ناچار هستند که روزانه حیوان را برای گردش و قدم زدن به بیرون از خانه بیاورند اما از آن جایی که نه آموزشی درباره حقوق شهروندی وجود دارد و نه قانون مشخصی داریم، در موارد بسیاری حقوق دیگر شهروندان نقض می‌شود. برخی نژادها بزرگ و خطرناک هستند و موارد بسیاری هم از حمله حیوان خانگی به مردم به ویژه کودکان گزارش شده است و طبیعتا نباید بدون پوزه‌بند حیوان را از خانه خارج کرد اما افراد گاهی همین را دست‌آویز قدرت‌نمایی قرار می‌دهند.
افزایش آمار کیست هیداتیک در کشور
جمع‌آوری مدفوع حیوان هم در بسیاری از کشورها قانون است اما در کشور ما به جهت نبود هیچ ضابطه‌ای افراد نسبت به این موضوع بی‌توجه هستند. نتیجه این بی‌توجهی افزایش آمار ابتلا به کیست هیداتیک در افراد است. این کیست بیماری انگلی و مشترک بین انسان و دام است که انگل این بیماری در روده سگ به‌صورت کرم نواری زندگی می‌کند و تخم‌های این انگل با مدفوع سگ دفع می‌شود و در بدن میزبان کسیت هیداتیک ایجاد می‌کند. در صورت ایجاد کیست هیداتیک در بدن انسان نیاز به جراحی دارد و تنها راه درمان آن جراحی است، بنابراین این‌گونه بیماری‌ها در صورت عدم رعایت الزامات بهداشتی خطرات جانی برای انسانها به دنبال دارد.
رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهدشات درباره آمار ابتلا به کیست هیداتیک در کشور توضیح می‌دهد: «در سال گذشته (سال ۱۴۰۲) تعداد ۱۱۹۷ مورد کیست هیداتیک در کشور ثبت شده است. استان فارس و تهران به ترتیب با ۱۴۳ مورد و ۱۷۹ مورد مبتلا به کیست هیداتید در صدر جدول استان‌هایی بوده‌اند که موارد بیماری در آن‌ها شناسایی شده است.»
چندی پیش سازمان دامپزشکی اعلام کرد که هر ۱۰ تهرانی یک نفر سگ خانگی دارد. مشاهدات میدانی در پارک‌ها هم نشان از فراگیر شدن این موضوع دارد.
توله‌کشی مدام و ظلم به حیوانات
این روند باعث شده تا مراکز پرورش و توله‌کشی هم روز به روز افزایش پیدا کنند و در شرایطی که به خود حیوان هم آسیب می‌زند، اقدام به توله‌کشی کنند. بازار قاچاق لوازم و ادوات نگهداری از حیوان خانگی هم داغ است و در میان تب «پت داشتن» برخی پول روی پول می‌گذارند و تجارتی به راه انداخته‌اند. توله‌های متولد شده در این مراکز در شرایط بهداشتی بدی نگهداری می‌شوند و در سن کم از مادر جدا می‌شوند؛ مواردی هم که به فروش نمی‌رسند در خیابان رها می‌شوند و این به جمعیت سگ‌های ولگرد اضافه می‌کند.
طرحی که پشتوانه مطالعاتی ندارد
در مجلس پیشین طرحی تحت عنوان «صیانت از حقوق عامه در برابر حیوانات مضر و خطرناک» مطرح شد که به عمر آن مجلس قد نداد و در این مجلس هم پیگیری نشده است. در این طرح اگرچه قانون‌گذار تلاش کرده که نگهداری از حیوان خانگی را ضابطه‌مند کند اما ایرادات بسیاری دارد و به نظر می‌رسد که حتی اگر به اجرا هم برسد با اقبال عمومی مواجه نمی‌شود.
نخست اینکه مشخص نشده که منظور از حیوان مضر چیست و دلیل مضر بودن آن چه چیزی است و از تمساح تا موش در یک دسته قرار گرفته‌اند. از جهتی به طور کلی نگهداری ممنوع و اعلام شده که در صورت مشاهده حیوان ضبط می‌شود. سوال اینجاست که در شرایط فعلی که تعداد حیوانات خانگی بسیار زیاد است، نهاد اجرایی چند حیوان را می‌تواند ضبط کند و در نهایت این حیوانات کجا نگهداری می‌شوند؟ از طرفی در حال حاضر تعداد سگ‌های ولگرد هم زیاد است و هنوز راهکار جدی برای کنترل آن‌ها وجود ندارد و اگر حیوانات خانگی هم به این جمعیت اضافه شوند، امکان کنترل وجود دارد؟ در نهایت شاید جریمه نقدی تنها راه باشد و اگرچه شاید فشار مالی کمی از تب نگهداری حیوان بکاهد اما معضل را حل نمی‌کند و افراد پس از پرداخت جریمه به شیوه قبلی عمل می‌کنند.
اخیرا هم نه در ذیل این قانون بلکه به دستور دادستانی سگ‌گردانی در پارک‌های تعدادی از شهرها ممنوع شده اما پیش از اجرای یک قانون باید جامعه را اقناع کرد تا بپذیرند که این قانون برای حفظ حقوق شهروندی آن‌هاست و خود ضابط اجرای قانون باشند هر چند حملات مکرر حیوانات خانگی به شهروندان در چند سال اخیر فضایی برای وضع قوانین درست و اصولی در این زمینه فراهم کرده است اما وقتی بخشی از مردم حیوان خانگی دارند، دستورات بدون پشتوانه محکم مطالعاتی تا چه اندازه مورد اقبال عمومی قرار می‌گیرد؟
شاید بهتر باشد که برای رفع مشکلات ناشی از سگ‌گردانی قوانینی کارشناسی شده وضع شود. البته معدود مواردی در قانون وجود دارد. در ماده ۵۰۱ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲) آمده است که هرگاه کسی به روی شخصی سلاح بکشد یا حیوانی مانند سگ را به سوی او برانگیزد یا هر کار دیگری که موجب هراس او می‌شود مانند فریاد کشیدن یا انفجار صوتی انجام دهد و بر اثر این ارعاب، شخص بمیرد یا مصدوم شود حسب مورد براساس تعاریف انواع جنایات به قصاص یا دیه محکوم می‌شود.
در واقع بیشتر قوانینی که در ایران با محوریت حیوانات خانگی وجود دارد درباره نگهداری از حیوان خانگی در آپارتمان و یا ایجاد رععب و وحشت در معابر به واسطه حضور حیوان در شهر و آسیب زدن به افراد است اما خلا قانونی در مورد مشکلات بهداشتی حیوانات خانگی در معابر عمومی احساس می‌شود.
معدود قوانینی که داریم
البته در ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی آمده که هر اقدامی که تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته شود از قبیل: آلوده کردن آب آشامیدنی یا توزیع آب آشامیدنی آلوده، دفع غیر بهداشتی فضولات انسانی و دامی و مواد زائد، ریختن مواد مسموم‌کننده در رودخانه‌ها، زباله در خیابان‌ها و کشتار غیرمجاز دام ممنوع است و مرتکبین چنانچه طبق قوانین خاص مشمول مجاز شدیدتری نباشند به حبس تا یک سال محکوم خواهند شد و شاید بتوان با استناد به این قانون برای صاحبان حیوانات خانگی که نسبت به فضولات حیوان خود بی‌توجه هستند، مجازات تعیین کرد.
تجربه دیگر کشورها
بیاید نگاهی به رویه دیگر کشورها در برخورد با این موضوع را بررسی کنیم. برخی کشورها مالیاتی برای نگهداری از سگ در نظر می‌گیرند. در آلمان مالکین سگ باید سالانه مالیاتی بابت نگهداری سگ بپردازند. مبلغ این مالیات بسته به شهر معمولاً بین ۴۰ تا ۱۵۰ یورو برای اولین سگ، و برای سگ‌های بعدی بیشتر است. برای نژادهای خاص یا سگ‌های نگهبان مالیات بالاتر تعیین می‌شود.
کشورهای اروپایی مقررات مختلفی برای ثبت، میکروچیپ، واکسیناسیون و صدور گواهی سلامت دارند. صاحبان حیوانات موظف هستند در مکان عمومی حیوان را تحت کنترل داشته باشند و مسئول خسارات احتمالی هستند.عقیم‌سازی و کنترل تولید مثل به عنوان راه‌حل‌های کاهش حیوانات بی‌سرپرست در بسیاری کشورها توصیه یا الزام شده است.
سگ معمولاً باید در مکان‌های عمومی قلاده داشته باشد، مخصوصاً در مناطق شهری یا شلوغ. در برخی کشورها یا شهرها بردن سگ‌های بزرگ، نژادهای خاص یا سگ‌های بالقوه خطرناک به پوزه‌بند نیاز دارد. صاحب حیوان موظف به جمع‌آوری فضولات حیوان است و تمیز نکردن جرم محسوب شده و جریمه دارد.
به گزارش ایسکانیوز، با توجه به افزایش سگ‌گردانی در معابر لازم است که قانون‌گذاران نسبت به وضع قوانینی برای جلوگیری از مشکلات بهداشتی سگ‌های خانگی در معابر عمومی اقدامات جدی انجام دهند. از این گذشته موضوع آموزش شهروندی باید مورد توجه قرار گیرد تا صاحبان حیوانات خانگی بدانند که چطور باید در معابر عمومی رفتار کنند.
انتهای پیام /
نظر شما