در این گزارش ویدئویی، مجموعه‌ای از مهم‌ترین مطالب منتشرشده در رسانه‌ها و اندیشکده‌های بین‌المللی طی ۲۴ ساعت منتهی به شامگاه دوشنبه نهم ژوئن ۲۰۲۵ (۱۹ خرداد ۱۴۰۴) گردآوری شده است. نسخه کامل‌تر این مرور را می‌توانید در متن تفصیلی زیر دنبال کنید.
آگهیدر ۲۴ ساعت گذشته، سه تحول مهم در رابطه با پرونده هسته‌ای ایران و مناسبات منطقه‌ای آن، توجه گسترده رسانه‌ها و محافل تحلیلی بین‌المللی را جلب کرده است.
در نخستین تحول، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز دوشنبه اعلام کرد که به‌زودی پیشنهاد متقابل تهران برای توافق هسته‌ای با آمریکا را از طریق عمان به واشنگتن ارسال می‌کند. این اقدام واکنشی به پیشنهاد قبلی آمریکا است که تهران آن را غیرقابل قبول می‌داند و طرح خود را «معقول، منطقی و متوازن» معرفی کرده است.
دیگر آنکه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه در گزارش فصلی خود به شورای حکام اعلام کرد که این نهاد نظارتی نمی‌تواند صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران را تضمین کند.
و سومین مورد نیز بازتاب سخنان اسماعیل خطیب، وزیر اطلاعات ایران در یک گفت‌وگوی تلویزیونی بود. وی اعلام کرد که به‌زودی اسناد طبقه‌بندی‌شده‌ای که از اسرائیل به دست ایران رسیده، منتشر خواهد شد. خطیب این اسناد را «گنجینه» توصیف کرد، اما جزئیات بیشتری درباره نحوه دستیابی به آنها ارائه نداد.
این تحولات در شرایطی رخ می‌دهد که سه رویداد مهم بین‌المللی نیز در پیش است؛ رویدادهایی که می‌توانند جهت‌گیری آینده تعاملات جهانی با ایران را تا حد زیادی مشخص کنند.
- نخست، نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که از ۹ تا ۱۳ ژوئن (۱۹ تا ۲۳ خرداد) در وین برگزار می‌شود و ممکن است با توجه به گزارش تازه رافائل گروسی، مدیرکل این آژانس به صدور یک قطعنامه جدید علیه ایران منجر شود.
- دوم، اجلاس گروه هفت در روزهای ۱۵ تا ۱۷ ژوئن (۲۵ تا ۲۷ خرداد) در آلبرتای کانادا است و در آستانه آن، دولت ترامپ با فشارهایی جدی درباره عملکردش در قبال ایران و اوکراین مواجه است؛ به‌ویژه آنکه ناکامی در این حوزه‌ها می‌تواند بر اجماع میان متحدان کلیدی در این نشست تأثیرگذار باشد.
- و نهایتا اجلاس سران ناتو در روزهای ۲۴ و ۲۵ ژوئن (سوم و چهارم تیر) در لاهه هلند است که در آن انتظار می‌رود موضوع تهدیدات ناشی از ایران و روسیه از محورهای اصلی گفت‌وگو باشد؛ آن هم در شرایطی که ترامپ به‌شدت نسبت به هرگونه «ضعف نشان دادن» در برابر رقبای ژئوپلتیک حساسیت دارد.
در ادامه مروری خواهیم داشت بر گزیده‌ای از آنچه در رسانه‌ها، نهاد‌ها و اندیشکده‌ها در مورد ایران نوشته شده است.
نیوزویک: ایران از ناآرامی‌های لس‌آنجلس برای حمله تبلیغاتی به آمریکا استفاده می‌کند
ایران از اعتراضات خشونت‌آمیزی که لس‌آنجلس را درگیر کرده، بهره‌برداری کرده و با شدت بیشتری اقدام به تمسخر ایالات متحده در شبکه‌های اجتماعی و تیترهای رسانه‌های دولتی کرده است. این فضاسازی، بازتابی از تنش‌های گسترده‌تر میان دو کشور است و نشان می‌دهد تهران به دنبال بهره‌برداری سیاسی از ناآرامی‌های داخلی آمریکا است.
با بزرگ‌نمایی صحنه‌های آشوب مرتبط با اجرای قوانین مهاجرت، تهران قصد دارد دولت ترامپ را در زمانی که مذاکرات هسته‌ای حساس و تنش‌های بلندمدت جریان دارد، به‌عنوان دولتی از هم گسیخته، خودکامه و از نظر اخلاقی آسیب‌دیده نشان دهد. این بخشی از یک استراتژی گسترده‌تر است که هدفش کاهش اعتبار جهانی آمریکا در شرایط افزایش تنش‌های دیپلماتیک است.
رسانه‌های وابسته به دولت ایران تلاش‌های خود را برای تمسخر ناآرامی‌های لس‌آنجلس افزایش داده‌اند و به‌طور مستقیم شعار انتخاباتی معروف دونالد ترامپ را هدف قرار داده‌اند.
روزنامه تهران تایمز در تیتر صفحه اول خود نوشت: «بی‌اعتباری را دوباره به آمریکا بازگردانیم»، که بازی واضحی با شعار انتخاباتی ترامپ با مضمون «عظمت را دوباره به آمریکا بازگردانیم» است.
این حملات رسانه‌های هماهنگ، آمریکا را به عنوان کشوری ناپایدار و رو به افول نشان می‌دهد و برندینگ ترامپ را علیه خودش به کار می‌گیرد.
در همین حال، حساب دیگری مرتبط با ایران به نام ایران‌آبزرور در ایکس نوشت: «معمولا ایالات متحده در کشورهای دیگر شورش ایجاد می‌کند، اما حالا مکزیک در خاک آمریکا شورش به پا کرده است. در دوران شگفت‌انگیزی زندگی می‌کنیم.»
با ادامه اعتراضات، ایران احتمالا پیام‌های خود درباره بی‌ثباتی آمریکا را شدت خواهد بخشید و تلاش می‌کند نفوذ آمریکا در سطح بین‌المللی را تضعیف کند، در حالی که تنش‌های داخلی در آمریکا همچنان بالا باقی می‌ماند.
تلگراف: گمانه‌زنی کارشناسان اسرائیلی از نحوه دسترسی ایران به اطلاعات محرمانه نظامی اسرائیل
رونن سولومون، تحلیلگر اطلاعاتی اسرائیلی با اشاره به ادعای ایران مبنی بر دستیابی به «هزاران سند محرمانه» به تلگراف گفت: «فکر نمی‌کنم این اطلاعات جدید توسط اسرائیلی‌ها جمع‌آوری شده باشد، احتمالا این اطلاعات از طریق هک دزدیده شده و بیشتر احتمال دارد که گروه بزرگی مانند انانیموس برای عدالت پشت آن باشد.»
آقای سولومون گفت که گمان می‌کند این عملیات سال گذشته رخ داده است. او افزود: «معمولا وقتی کسی چنین اطلاعاتی را می‌دزدد و در دارک‌وب می‌فروشد، مدتی طول می‌کشد تا خریدار پیدا شود چون مذاکره بر سر قیمت و احراز هویت زمان‌بر است.»
گزارش مایکروسافت در سال گذشته اعلام کرد که اسرائیل به هدف اصلی حملات سایبری حمایت‌شده توسط دولت ایران تبدیل شده است و جای آمریکا را گرفته است.
اسرائیل در مورد ادعای ایران هنوز هیچ اظهار نظری نکرده است.
آقای سولومون گفت: «ما نمی‌دانیم این اطلاعات علمی است یا عملیاتی، ممکن است جزئیاتی درباره زنجیره تأمین باشد، شاید هم یک عملیات روانی باشد.»
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
اودید آیلَم، رئیس سابق واحد مقابله با تروریسم موساد نیز گفت ایران دیگر از روش‌های قدیمی جاسوسی استفاده نمی‌کند که طی آن برای جذب یک جاسوس، زمان زیادی صرف می‌شد و منابع زیادی لازم بود.
او گفت که ایران به جای آن، به کمپین‌های گسترده و تهاجمی در شبکه‌های اجتماعی روی آورده است و در یک اقدام گسترده، هزاران اسرائیلی را هم‌زمان هدف قرار می‌دهد.
امریکن کانزرواتیو: برای توافق با ایران، آمریکا باید از خواسته‌های حداکثری دست بکشد
واشنگتن نیازی ندارد میان خواسته‌های غیرواقع‌بینانه و جنگی پرهزینه یکی را انتخاب کند. مسیر سومی وجود دارد؛ توافقی محدودتر اما همچنان کافی، که هنوز هم روی میز است.
اگر دونالد ترامپ که چهره مسلط حزب جمهوری‌خواه است، از چنین توافقی حمایت کند، می‌توان گامی جدی به‌سوی یک توافق معقول برداشت.
با وجود آنکه تندروهای ضدایرانی در واشنگتن هرگونه توافق با تهران را محکوم خواهند کرد، افکار عمومی احتمالا از آن استقبال خواهد کرد. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که اکثریت آمریکایی‌ها با اقدام نظامی علیه ایران مخالفند و از راه‌حل دیپلماتیک، حتی اگر شامل غنی‌سازی محدود باشد، حمایت می‌کنند.
آقای ترامپ پیش‌تر نیز نشان داده که آمادگی عقب‌نشینی از مواضع حداکثری در خاورمیانه (یمن و سوریه) و دیگر مناطق را دارد و بابت این چرخش‌ها با واکنش منفی قابل توجهی از سوی رأی‌دهندگان روبرو نشده است.
علاوه بر این، ترامپ با انتخاب و نقش دادن به ویتکاف، مسیر رسیدن به توافق با ایران را آسان‌تر کرده است. او به‌جای دنبال کردن گفت‌وگوهای چندجانبه و پیچیده مثل برجام، روش ساده‌تری را در پیش گرفته تا سریع‌تر به نتیجه برسد. این روش شاید مورد پسند اروپا نباشد، اما در حال حاضر مؤثرترین راه برای رسیدن به توافق و جلوگیری از درگیری میان آمریکا و ایران است.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
نکته کلیدی این است که برای جلوگیری موفق از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، لزومی ندارد که غنی‌سازی اورانیوم در ایران به‌طور کامل ممنوع شود. آنچه اهمیت دارد، نظارت دقیق بین‌المللی، حذف اورانیوم با غنای بالا از خاک ایران، و اعمال محدودیت‌های سخت‌گیرانه بر سطح غنی‌سازی است — شرایطی که مقام‌های ایرانی بارها گفته‌اند با آن موافق‌اند.
همچنین تهران نسبت به پیشنهاد آمریکا برای ایجاد یک کنسرسیوم منطقه‌ای غنی‌سازی اعلام آمادگی کرده، البته به شرطی که غنی‌سازی در خاک ایران انجام شود.
این مدل، نسخه حداکثری و سخت‌گیرانه‌ای مانند «مدل لیبی» نیست، اما به اندازه کافی می‌تواند زمان دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را طولانی‌تر کند، و بخش‌های خطرناک برنامه هسته‌ای را محدود سازد و تنش‌ها را کاهش دهد.
درخواست‌های حداکثری این خطر را دارند که مذاکرات را به شکست بکشانند و آمریکا و ایران را به‌سوی یک جنگ سوق دهند.
اما اگر ترامپ رویکردی عمل‌گرایانه را انتخاب کند، فرصتی واقعی برای حل مسئله هسته‌ای ایران در اختیار خواهد داشت.
چنین توافقی می‌تواند اولین گام مهم و تعیین‌کننده در مسیر توافق جامع منطقه‌ای باشد که ترامپ به‌دنبال آن است.
حتی اگر به این هدف نهایی نرسد، دست‌کم آمریکا با یک بحران کمتر مواجه خواهد بود.
نشنال: ترامپ در موضوع اوکراین و ایران موفقیت قابل توجهی نداشته است
ترس و فشار ایجاد شده از تهدیدهای ترامپ درباره ضرب‌الاجل‌های جداگانه‌ای که در مورد اوکراین و ایران اعلام کرده بود کمتر شده و حالا بیشتر به این باور رسیده‌اند که او عقب‌نشینی خواهد کرد. خودش و تیمش فکر می‌کنند درگیری نظامی با ایران به خاطر رد کردن یک ضرب‌الاجل، ریسکی بزرگ است که ممکن است باعث از دست رفتن آینده سیاسی‌اش شود. به همین دلیل بعید است ترامپ تهدیدهایش را جدی دنبال کند یا ضرب‌الاجل‌های جدیدی با قدرت واقعی اعلام کند. احتمالا او به ایران اجازه می‌دهد زمان بیشتری بخرد، حتی اگر قبلاً گفته بود که این تعلل‌ها غیرقابل قبول و هزینه‌بر است.
رهبران تهران با اطمینان سیاسی خود بر این باورند که ترامپ نه به ایران حمله می‌کند و نه اجازه می‌دهد اسرائیل تأسیسات هسته‌ای ایران را هدف قرار دهد. آنها معتقدند ترامپ در برابر خطوط قرمز ایران—عدم مذاکره درباره موشک‌های بالستیک و حفظ سیاست نیروهای نیابتی— کوتاه خواهد آمد.
تمام خاورمیانه امیدوار است که مذاکرات موفقیت‌آمیز باشد، اما نه اینکه این موفقیت به معنای ادامه استفاده ایران و اسرائیل از برخی کشورهای عربی، به‌ویژه لبنان، سوریه، یمن و عراق، به‌عنوان میدان‌های نبرد نیابتی برای اجتناب از جنگ مستقیم باشد.
دولت اسرائیل با فشار مستقیم به رئیس‌جمهور آمریکا، انگار اسلحه‌ای به سمت او گرفته و تهدید می‌کند که اگر آمریکا اقدامی نکند، خودش به تنهایی مقابل تهدید هسته‌ای ایران وارد عمل خواهد شد. این وضعیت باعث می‌شود ترامپ ضعیف و غیرقاطع به نظر برسد.
وای‌نت: نتانیاهو، بدان که چرچیل به ایران حمله می‌کرد
وینستون چرچیل مدت‌ها پیش از ورود آمریکا به جنگ، به تنهایی در برابر نازی‌ها ایستاد. او تمام تلاش خود را کرد تا رئیس‌جمهور روزولت را برای مداخله متقاعد کند، اما موفق نشد. انزواطلبی همواره یکی از اصول پایه‌ای راهبرد استراتژیک آمریکا بوده است و این ایده، ساخته و پرداخته ترامپ نیست.
امروز، اسرائیل با لحظه‌ای مشابه روبه‌رو است. اوکراین با حمله جسورانه به بمب‌افکن‌های روسی در جریان مذاکرات به میانجی‌گری آمریکا، باعث تحقیر ایالات متحده شد اما در عوض احترام جهانی را به دست آورد.
اگر اسرائیل هم به ایران حمله کند، همین اتفاق رخ خواهد داد. ترامپ اولین کسی خواهد بود که تحسین می‌کند و پس از آن، بقیه جهان هم حمایت خواهند کرد. احتمالا ایران تلافی خواهد کرد، اما درست مانند ماه‌های اخیر، نیروهای آمریکایی مجبور خواهند شد برای دفاع از اسرائیل وارد عمل شوند.
وقتی چرچیل فهمید که پس از سقوط فرانسه، آلمان نازی کنترل نیروی دریایی فرانسه را به دست خواهد گرفت، تردید نکرد و منتظر روزولت نماند. به همین ترتیب، اسرائیل باید وارد عمل شود. نه فقط علیه سایت‌های هسته‌ای، زیرا این سایت‌ها بسیار پراکنده و مستحکم هستند و به طور کامل تخریب‌شان دشوار است؛ بلکه علیه خود رژیم.
این، باید هدف اصلی باشد. بنادر، مراکز ارتباطی، فرماندهی و کنترل، حملات سایبری. این موارد می‌توانند رژیم ایران را بی‌ثبات کنند و آن را سرنگون سازند. پس از آن، صنعت هسته‌ای به راحتی قابل از بین بردن خواهد بود.
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
این استراتژی مشابه وضعیت سوریه است، جایی که ابتدا باید با رژیم بشار اسد برخورد می‌شد. سرنگونی رژیم ایران از نظر تاریخی معادل حذف تهدید نازی‌ها خواهد بود.