کمی بیش از ۲۲ سال پیش، واشنگتن در حال تصمیم‌گیری در مورد حمله به بغداد بود و با وجود تمام تردیدها و نگرانی‌ها، کمتر کسی انتظار داشت که این حمله سریع و پیروزمندانه به پایان نرسد ولی در عمل روند تحولات به شکل دیگری رقم خورد.
آگهی
چنان که ایالات متحده در نهایت توانست نزدیک به ۹ سال بعد و پس از کشته شدن ۴ هزار نیروی آمریکایی و جان باختن حدود ۱۰۰ هزار عراقی، از این کشور خارج شود و تنها درسی تاریخی را در مورد نتایج محاسبات اشتباه نظامیان و سیاستمداران به یادگار بگذارد.
به باور برخی تحلیلگران، این روزها نیز شبح جنگ عراق بر نگرانی‌های موجود در کاخ سفید سایه افکنده است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری که با شعار پایان دادن به «جنگ‌های بی‌پایانِ» آمریکا کارزار انتخاباتی خود را پیش برد، در حال بررسی طرح مشارکت در جنگ اسرائیل با ایران است.
ولی‌رضا نصر، استاد ایرانی‌ـ‌آمریکاییِ دانشکدهٔ مطالعات بین‌المللی پیشرفته دانشگاه جانز هاپکینز به نیویورک تایمز گفت: «آن زمان حرف‌های خوش‌بینانه دربارهٔ عراق را باور کردیم، ولی تک‌تک فرضیه‌ها غلط از آب درآمد.»
شباهت‌ها بین عراق آن زمان و ایرانِ امروز فراوان است. دولت بوش و متحدانش حمله به عراق و پیشروی در این کشور را «پیاده‌روی آسان» می‌دانستند و وعده می‌دادند نیروهای آمریکایی به‌عنوان ارتش آزادی‌بخش با استقبال مردم عراق مواجه می‌شوند.
اختلافات بین سیاستمداران هم کم نبود. دسته‌ای از نئومحافظه‌کاران برای کنار زدن صدام حسین، دیکتاتور دیرپای عراق، فشار زیادی به رئیس جمهوری وقت وارد می‌کردند. درست مانند همین روزها، شمارش معکوس برای اعلام نظر رئیس جمهوری و صدور فرمان حمله آغاز شده بود.
طرفداران دونالد ترامپ نیز این روزها استدلال می‌کنند که یاری‌رسانی به اسرائیل با رها کردن بمب‌های ۹۸۰۰ کیلوگرمی «بانکر باستر» (سنگر‌شکن) بر تاسیسات غنی‌سازی فردو در ایران می‌تواند چهره و آینده خاورمیانه را دگرگون کند. اختلاف میان تولسی گابارد، مدیر اطلاعات ملی دولت دونالد ترامپ، که در مارس گذشته گفت ایران در حال ساخت سلاح هسته‌ای نیست و شخص ترامپ که همچنان تاکید دارد، ایران در آستانه دستیابی به سلاح هسته‌ای است، وجود دارد.
برخی از همان نئومحافظه‌کارانی که پروژه جنگ عراق را پیش بردند، اکنون به دنبال جنگ با ایران هستند. از جمله، ویلیام (بیل) کریستول، مخالف سرسخت ترامپ که از مدافعان برجستهٔ جنگ عراق بود، می‌گوید: «اگر واقعاً فکر می‌کنید ایران نباید سلاح هسته‌ای داشته باشد، الان زمانِ تمام کردن کار است.»
همچنین، جان بولتون، نئومحافظه‌کار و مشاور پیشین امنیت ملی ترامپ در دورهٔ نخست ریاست جمهوری، که از حامیان سرسخت جنگ عراق بود، اکنون طرفدار حملهٔ آمریکا به ایران است. او این روزها تاکید دارد که «فردو را بمباران کنید و کار را تمام کنید.»
در چنین شرایطی، دونالد ترامپ روز چهارشنبه در پاسخ به پرسشی دربارهٔ حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران گفت: «شاید این کار را بکنم، شاید هم نه؛ هیچ‌کس نمی‌داند چه خواهم کرد.»
این اظهارنظر در حال است که گروهی از مقام‌های آمریکایی بیم دارند که بمباران فردو به جنگی گسترده‌تر بینجامد؛ از حملات تلافی‌جویانهٔ شبه‌نظامیان طرفدار ایران به پایگاه‌های آمریکایی در منطقه گرفته تا ضربات حوثی‌های تحت حمایت ایران به کشتی‌ها در دریای سرخ و تنگه هرمز.
ویلیام فالون، فرمانده پیشین ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام)، چهارشنبه گفت که نگران گرفتار شدن آمریکا در هرج‌ومرجِ ایران پس از حملهٔ آمریکا است.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
آقای نصر هم معتقد است که سناریوی امیدوارکننده پس از حمله آمریکا، نابودی کامل تاسیسات فردو و کشاندن ایران به پای میز مذاکره برای پایان برنامهٔ هسته‌ای است. اما اگر ایران طبق تهدیدش، به پایگاه‌های آمریکا در منطقه حمله کند و نیروهای آمریکایی کشته شوند، آقای ترامپ ناچار به واکنش خواهد بود؛ واکنشی که می‌تواند آغازگر جنگی بی‌پایان باشد چون که هم ایران بزرگ‌تر از عراق است و با جمعیتی حدود ۹۰ میلیون نفر، ارتشی ملی‌گرا و مجهزتر از ارتش عراق در آن دوران دارد.