در روزهایی که تبادل آتش میان ایران و اسرائیل وارد هفتمین روز پیاپی شده، جنگ اطلاعاتی و انتشار اطلاعات نادرست نیز در پلتفرمهای اجتماعی در حال افزایش است.
تیم راستیآزمایی یورونیوز با نام «یورووریفای» در روزهای گذشته چندین ویدیوی پربازدید را که از ایران و اسرائیل منتشر شدهاند بررسی کرده و دریافته بسیاری از آنها ارتباطی با درگیریهای اخیر ندارند.
تیم ما تعداد قابلتوجهی از ویدیوهای قدیمی و بیارتباط با درگیری فعلی را شناسایی کرده که بهاشتباه به تبادل آتش جاری نسبت داده شدهاند.
بسیاری از این ویدیوها صدها هزار بار دیده شده و در پلتفرمهای مختلف بازنشر شدهاند؛ موضوعی که باعث سردرگمی و گمراهی کاربران شبکههای اجتماعی شده است.
ویدیوی تونلهای تهران مربوط به سال ۲۰۲۳ است
ویدیویی که در شبکههای اجتماعی ایکس (توییتر سابق)، تیکتاک و اینستاگرام بارها دستبهدست شده و صدها هزار بار دیده شده، مدعی است که گروهی از ایرانیان در حال رقصیدن در تونلی در پایتخت، تهران، هستند؛ آن هم در حالیکه به گفته منتشرکنندگان، برای در امان ماندن از حملات در آنجا پناه گرفتهاند.
برخی کاربران شبکههای اجتماعی مدعیاند که آنها در حال جشن گرفتن حملات اسرائیل به تهران هستند.
یکی از کاربران شبکه ایکس نوشته: «ایرانیهایی که در مسیر شمال در ترافیک گیر کردهاند، داخل تونل شروع به آواز و رقص کردهاند تا حمله اسرائیل به جمهوری اسلامی را جشن بگیرند.»
اما جستوجوی معکوس این ویدیوها نشان میدهد که نسخه اصلی آن پیشتر، سپتامبر سال ۲۰۲۳ در اینستاگرام منتشر شده بود.
درگیری در دادگاه گرجستان، نه پناهگاه تلآویو
ویدیوی دیگری که در شبکههای اجتماعی منتشر شده، مدعی است که گروهی از افراد هنگام پناه گرفتن در یک پناهگاه در تلآویو با یکدیگر درگیر شدهاند.
این ویدیو در یک پست شبکه ایکس بیش از ۷۰۰ هزار بار دیده شده است.
با این حال، این فیلم در واقع یک مشاجره در یک دادگاه گرجستان را نشان میدهد که اولین بار ۱۲ ژوئن یعنی دو روز پیش از آغاز حملات اسرائیل به ایران، در ایکس منتشر شده بود.
در آن روز، یکی از معترضان ۲۱ ساله گرجی به دلیل «زدن ماموران پلیس با چوب» در جریان اعتراضهای نوامبر سال گذشته علیه دولت، به چهار سال و شش ماه زندان محکوم شد.
رسانههای گرجستان گزارش دادند که پس از صدور این حکم، فضای دادگاه بهشدت متشنج شد و صدها نفر از حامیان این او از جمله سالومه زورابیشویلی، رئیسجمهوری گرجستان برای اعلام حمایت از او در محل حاضر شدند.
ویدیو فرار از میدان تلآویو ارتباطی با حملات ایران ندارد
ویدیوی دیگری که در فضای مجازی منتشر شده، مدعی است که گروهی از شهروندان اسرائیلی هنگام حملههای ایران در حال فرار از میدانی در تلآویو هستند.
اما جستوجوی معکوس تصویر نشان میدهد که این صحنه مربوط به آوریل امسال است، زمانی که هشدار اشتباه امنیتی باعث تخلیه سریع یک میدان در جریان مراسم روز یادبود شد.
اگرچه این ویدیو واقعا صحنهای از فرار مردم از یک میدان در تلآویو را نشان میدهد اما به درگیریهای اخیر مربوط نمیشود.
ویدیوی حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ بهعنوان حمله ایران به تلآویو منتشر شده
برخی کاربران شبکههای اجتماعی ویدیویی را منتشر کردهاند که مدعی است صحنهای از انفجار ناشی از حمله ایران به تلآویو را نشان میدهد.
اما این تصاویر در واقع مربوط به ۲۲ سال پیش است و حمله هوایی آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ را نشان میدهد.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
به همین شکل، ویدیویی از حمله اخیر اسرائیل به مواضع حوثیها در صنعا، پایتخت یمن نیز با این ادعای نادرست منتشر شده که انفجارهای ناشی از حملات ایران به خاک اسرائیل را نشان میدهد.