«نمی‌خواهیم مثل سیلیکون‌ولی باشیم»؛ پشت پرده ایستگاه اف، جایی که آینده شکل می‌گیرد
در منطقه‌ی سیزدهم پاریس، یک انبار راه‌آهن قدیمی به مرکز نوآوری و قلب تپنده‌ی رونق فناوری فرانسه تبدیل شده است.
به روایت بیزنس اینسایدر، فضایی ۳۴ هزار مترمربعی که ایستگاه اف (Station F) نام دارد، با الهام از سیلیکون‌ولی طراحی شده؛ از کافه‌ی بزرگ گرفته تا استودیوی یوگایی که در حال ساخت است، همه یادآور کمپ‌های بزرگ فناوری در آمریکا هستند.
ایستگاه اف در سال ۲۰۱۷ به ابتکار زاویه نی‌یل، میلیاردر فرانسوی، راه‌اندازی شد تا کارآفرینی را در فضای فناوری فرانسه توسعه دهد. این مرکز هر ماه حدود ۴۰ استارتاپ جدید می‌پذیرد و علاوه‌بر فضای کار اشتراکی، به آن‌ها راهنمایی، ارتباطات دولتی و همکاری با شرکت‌های بزرگی مانند متا و مایکروسافت را ارائه می‌دهد.
رکسان وارزا، مدیر ایستگاه اف، می‌گوید این مجموعه قرار نیست نسخه‌ای از نمونه‌ی آمریکایی باشد: «ما از خیلی‌ها الهام گرفتیم، اما هدف‌مان تبدیل‌شدن به سیلیکون‌ولی نیست.»
در سال‌های اخیر، سیاست به رشد ایستگاه اف کمک و کارآفرینان بین‌المللی از جمله آمریکایی‌ها را به آن جذب کرد. به گفته‌ی وارزا، روی کار آمدن دونالد ترامپ و خروج بریتانیا از اتحادیه‌ی اروپا، دو محرک اصلی مهاجرت بنیان‌گذاران خارجی به ایستگاه اف بودند. پس از فرانسه، بیشترین ملیت‌های حاضر در مجموعه، آمریکایی‌ها و بریتانیایی‌ها هستند. در حال حاضر، ایستگاه اف میزبان کارآفرینانی از ۷۰ کشور است.
در دوران ناپایداری سیاسی، ایستگاه اف به پناهگاهی برای بنیان‌گذاران با دیدگاه جهانی تبدیل شد. وارزا می‌گوید دور دوم ریاست‌جمهوری ترامپ و پیامدهایش، از جمله ظهور استارتاپ‌هایی مثل دیپ‌سیک، باعث شد کارآفرینان اروپایی جسورانه‌تر عمل کنند.
در سال ۲۰۲۴، زیست‌بوم فناوری آمریکا ۲۰۹ میلیارد دلار از سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر جذب کرد؛ حدود ۱۷ برابر بیشتر از فرانسه، اما این وضعیت در حال تغییر است.
در سال ۲۰۲۵، پاریس به‌عنوان «قهرمان جدید فناوری اروپا» معرفی شد و جای لندن را گرفت. از ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۴، ارزش تجمیعی استارتاپ‌های مستقر در پاریس ۵٫۳ برابر افزایش یافت؛ بیشتر از هر مرکز فناوری دیگر در اروپا.
یکی از رخدادهای مهم، مهاجرت بنیان‌گذاران فعال آمریکایی به پاریس بود؛ به‌ویژه پس از کاهش حمایت‌های دولت ترامپ. به گفته‌ی وارزا، استارتاپ Entalpic که در سال ۲۰۲۴ شروع‌به‌کار کرد، در مدتی کوتاه با سیلی از درخواست‌های شغلی از سوی آمریکایی‌ها مواجه شد.
برنامه‌ی اصلی ایستگاه اف با نام Founders Program شامل کارگاه‌ها و کلاس‌های تخصصی می‌شود. در مقابل، ایستگاه اف تنها یک درصد سهام از استارتاپ‌ها را می‌گیرد؛ عددی به‌مراتب پایین‌تر از سهم ۶ درصدی رقبایی مانند Y Combinator. ایستگاه اف سالانه به حدود ۲۰ استارتاپ، بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار دلار سرمایه می‌دهد.
ایستگاه اف فضایی پویا از همکاری و هم‌افزایی است
نتیجه، فضای پویایی از همکاری و هم‌افزایی دائمی است که تصویر متفاوتی از فرهنگ کاری اروپا ارائه می‌دهد؛ جایی که اثری از تنبلی یا کندی دیده نمی‌شود. از نخست‌وزیر اتیوپی گرفته تا مدیرعامل سیسکو، چهره‌های سرشناسی از ایستگاه اف بازدید کرده‌اند.
در سال‌های اخیر، ایستگاه اف تمرکز بیشتری بر رونق هوش مصنوعی داشته است. سیاست‌های دولت امانوئل مکرون و حمایت مالی سخاوتمندانه‌ی بانک دولتی Bpifrance، استارتاپ‌های هوش مصنوعی را در فرانسه تقویت کرده‌اند. در سال ۲۰۲۳، استارتاپ‌های AI فرانسوی ۱٫۹ میلیارد دلار جذب کردند؛ عددی که در سال ۲۰۲۴ با بیش از ۵۰ درصد رشد به ۲٫۹۸ میلیارد دلار رسید.
از جمله سرمایه‌گذاری‌های قابل توجه می‌توان به جذب ۶۰۰ میلیون دلاری میسترال در ژوئن ۲۰۲۴ (خرداد و تیر ۱۴۰۳) و ۲۲۰ میلیون دلار سرمایه‌ی اولیه استارتاپ H در ماه می (اردیبهشت و خرداد) اشاره کرد.
از ابتدای امسال تاکنون، شرکت‌های هوش مصنوعی فرانسوی ۱٫۷ میلیارد دلار دیگر سرمایه جذب کردند و دولت فرانسه ۱۱۲ میلیارد دلار سرمایه‌ی بخش خصوصی را برای این حوزه اختصاص داده است.
شرکت متن‌باز Hugging Face که اکنون ارزشی برابر ۴٫۵ میلیارد دلار دارد، از دل همین ایستگاه اف بیرون آمده است. به گفته‌ی وارزا، در حال حاضر حدود ۴۰ درصد از استارتاپ‌های هوش مصنوعی فرانسه در همین مرکز متولد شده‌اند.
وارزا تأکید می‌کند: «ایستگاه اف یکی از بزرگ‌ترین جوامع هوش مصنوعی در اروپا و ورودی اصلی بسیاری از سرمایه‌گذاران بزرگ جهانی به اروپا است.»
ایستگاه اف در بحث قانون‌گذاری مرتبط با فناوری فعال است. به گفته‌ی وارزا، دولت فرانسه راه‌های تشویق مالیاتی برای استارتاپ‌های هوش مصنوعی را بررسی می‌کند و این مرکز به‌طور مستقیم در گفت‌وگوها حضور دارد.
همه‌چیز در ایستگاه اف از دسترسی سریع به بنیان‌گذاران فعال گرفته تا هم‌نشینی تیم‌های مختلف در گوشه و کنار محیط، بر یک اصل تکیه دارد: همکاری به‌جای رقابت.