مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران روز چهارشنبه قانون «الزام دولت به تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» را برای اجرا ابلاغ کرد. کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ضمن تاکید بر لزوم از سرگیری همکاری با آژانس، خواستار آغاز مذاکرات برای «پایان برنامه هسته‌ای ایران» شد.
آگهیکایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پی گفتگو با عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «مذاکرات برای پایان دادن به برنامه هسته‌ای ایران باید هرچه سریع‌تر آغاز و همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید از سر گرفته شود. اتحادیه اروپا آماده تسهیل است.»
خانم کالاس افزود: «هرگونه تهدید به خروج از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) کمکی به کاهش تنش‌ها نمی‌کند.»
چنین اظهاراتی تغییری عمده در سیاست اتحادیه اروپا در قبال برنامه هسته‌ای ایران محسوب می‌شود. این اتحادیه پیش‌تر خواستار پایبندی ایران به تمام مفاد برجام و از ایجاد امکان از سرگیری بازرسی‌های آژانس شده بود.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران شامگاه چهارشنبه دوم ژوئیه در واکنش به اظهارات خانم کالاس در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اگر هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام بر این باور است که هدف هرگونه مذاکرات احتمالی پایان دادن به برنامه هسته‌ای ایران است، این بدان معنی است که کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مفاد معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای را نادیده گرفته است. این مفاد این معاهده صراحتا حق تمامی کشورهای عضو را برای تحقیق، توسعه و استفاده صلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای به رسمیت می‌شناسد.»
آقای عراقچی افزود: «[این اظهارات همچنین نشان می‌دهد که] مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و همچنین خود توافق برجام دیگر برای هماهنگ‌کننده رسمی آن فاقد اعتبار تلقی می‌شود و در نتیجه، سازوکار موسوم به «ماشه» نیز فاقد مبنای حقوقی خواهد بود. حضور و نقش اتحادیه اروپا، کشورهای عضو آن و بریتانیا در هرگونه مذاکرات آینده از نظر حقوقی و سیاسی بی‌ارتباط و از این‌رو بی‌معنا خواهد بود.»
واکنش سازمان ملل متحد
استفادن دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل متحد روز چهارشنبه در واکنش به اقدام آقای پزشکیان مبنی بر ابلاغ قانون «تعلیق همکاری ایران با آژانس» این امر را «نگران‌کننده» دانست.
آقای دوجاریک گفت: «ما تصمیم رسمی را دیده‌ایم که بدیهی است نگران‌کننده است. به‌نظر من، دبیرکل همواره به‌طور مستمر خواستار همکاری ایران با آژانس بوده است، و صادقانه بگویم، از همه کشورها خواسته است که در موضوعات هسته‌ای به‌طور نزدیک با آژانس همکاری کنند.»
واکنش آمریکا
تمی بروس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز چهارشنبه این اقدام جمهوری اسلامی ایران را «غیرقابل پذیرش» دانست.
خانم بروس گفت: «ما از عبارت غیرقابل پذیرش استفاده می‌کنیم. اینکه ایران در زمانی که فرصت دارد مسیر خود را تغییر دهد و راه صلح و رفاه را انتخاب کند، تصمیم گرفته همکاری با آژانس را تعلیق کند، غیرقابل پذیرش است.»
واکنش اسرائیل
گیدون سعار، وزیر امور خارجه اسرائيل روز چهارشنبه خواستار فعال کردن سازوکار «ماشه» از سوی تروئیکای اروپایی شد و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اکنون زمان فعال‌سازی سازوکار ماشه فرا رسیده است. من از کشورهای اروپایی عضو برجام یعنی آلمان، فرانسه و بریتانیا می‌خواهم که همه تحریم‌ها علیه ایران را مجددا اعمال کنند»
آقای سعار افزود: «ایران به‌تازگی بیانیه‌ای شرم‌آور مبنی بر تعلیق همکاری خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صادر کرده است. این اقدام، نفی کامل تمامی تعهدات و الزامات بین‌المللی ایران در حوزه هسته‌ای است. جامعه بین‌الملل باید همین حالا با قاطعیت وارد عمل شود و از تمام ابزارها برای توقف جاه‌طلبی‌های هسته‌ای ایران استفاده کند.»
واکنش آلمان
آلمان روز چهارشنبه اقدام ایران را «نشانه‌ای فاجعه‌بار» دانست. مارتین گیزه، سخنگوی وزارت خارجه آلمان گفت: «همکاری ایران با آژانس برای یافتن راه‌حل دیپلماتیک ضروری است.»