در این گزارش ویدئویی، مجموعهای از مهمترین مطالب منتشرشده در رسانهها و اندیشکدههای بینالمللی طی ۲۴ ساعت منتهی به شامگاه چهارشنبه ۱۶ ژوئیه ۲۰۲۵ (۲۵ تیر ۱۴۰۴) گردآوری شده است. نسخه کاملتر این مرور را میتوانید در متن تفصیلی زیر دنبال کنید.
انستیتو خاورمیانه: آینده روابط ایران و آمریکا
اندیشکده آمریکایی «انستیتو خاورمیانه» همزمان با دهمین سالگرد توافق هستهای برجام، در تاریخ ۱۶ ژوئیه (۲۵ تیر)، میزبان وبیناری با محوریت چشمانداز روابط ایران و آمریکا پس از تحولات اخیر منطقه بود. در این نشست، آلن ایر، سخنگوی فارسیزبان سابق وزارت أمور خارجه آمریکا و عضو سابق تیم مذاکرهکننده هستهای با ایران، و جیسون کمپبل، تحلیلگر ارشد امنیتی و عضو سابق وزارت دفاع آمریکا، به تحلیل وضعیت کنونی و آینده این روابط پرداختند.
آلن ایردر سخنان خود تأکید کرد که ایران همچنان بر ادامه غنیسازی اورانیوم در داخل کشور بهعنوان نمادی از مقاومت راهبردی پافشاری میکند. به گفته او، عقبنشینی از این سیاست در نگاه تهران بهمعنای بروز ضعف و در نهایت سرنوشتی مشابه رهبران ساقطشدهای چون صدام، قذافی یا گورباچف خواهد بود. او با اشاره به بحران اقتصادی و فشارهای امنیتی موجود، گفت که ایران ناگزیر به تعامل با آمریکا است، اما تجربه خروج یکجانبه آمریکا از برجام و همزمانی آن با چراغ سبز به حملات اسرائیل علیه منافع ایران، سطح بیاعتمادی تهران به واشنگتن را بهشدت افزایش داده است.
در ادامه، جیسون کمپبل با اشاره به عملیات نظامی مشترک آمریکا و اسرائیل، خاطرنشان کرد که عبور از خطوط قرمز ایران در حوزههای موشکی و هستهای اگرچه ممکن است، اما هزینههای سنگین سیاسی و لجستیکی برای آمریکا به همراه دارد. وی همچنین هشدار داد که افزایش نفوذ اسرائیل در تصمیمسازیهای نظامی واشنگتن میتواند منجر به گسترش آزادی عمل اسرائیل شود؛ مسئلهای که در درازمدت ثبات منطقه را تهدید میکند. کمپبل همچنین به روند تضعیف شبکه نیابتی ایران، بهویژه در عراق و لبنان، اشاره کرد، اما حضور و تحرکات فزاینده حوثیها در یمن را نشانهای از بازسازی یا تغییر آرایش منطقهای ایران دانست.
تلگراف: آیا ایران واقعاً سعی در ترور ترامپ خواهد داشت؟
خبر جمعآوری جایزه ۴۰ میلیون دلاری برای ترور دونالد ترامپ توسط یک سایت ایرانی، تهدیدی جدی است که نباید نادیده گرفته شود. جمهوری اسلامی ایران سابقه طولانی در انتقامجویی از کسانی دارد که به آن آسیب زدهاند. مثلاً در دهه ۸۰ میلادی، پس از حادثه سرنگونی هواپیمای ایرانی توسط ناوشکن آمریکایی و حادثه انفجار پرواز پانآم در لاکربی، بسیاری معتقدند ایران انتقام خود را گرفته است.
فرهنگ انتقام در خاورمیانه بسیار پررنگ است و ایران نیز بارها بهعنوان عامل توطئه علیه مقامات غربی شناخته شده است. سابقه تلاشهای ترور علیه شخصیتهایی مانند جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا، نشاندهنده این خصومت است.
اقدامات نظامی ترامپ علیه تأسیسات هستهای ایران نیز موجب خشم بیشتر تهران شده است. بنابراین، ایران در وضعیت زخمی و خشمگین کنونی، ممکن است خطرناکتر از همیشه باشد و همچنان به دنبال انتقام گرفتن است.
وار آن دِ راک: درسهایی که از جنگ بین اسرائیل و ایران میتوان آموخت
در گزارشی تحلیلی از بلال صعب و دارن وایت، جنگ مستقیم اسرائیل و ایران در ژوئن ۲۰۲۵ به عنوان یکی از مهمترین تحولات ژئوپلیتیکی خاورمیانه در سالهای اخیر توصیف شده است. این درگیری که با حمله اسرائیل علیه تأسیسات هستهای ایران آغاز شد، به سرعت به جنگی چندبُعدی در حوزههای هوا، دریا و سایبر تبدیل شد و با ورود آمریکا و حملات گسترده هوایی ادامه یافت. در این گزارش به اهمیت نقش آمریکا در حمایت از اسرائیل و تسلط آن بر آسمان تأکید شده و ضعف ایران در استفاده از نیروهای نیابتی خود، به دلیل تخریب توانمندیهای نظامی آنها، مورد اشاره قرار گرفته است. همچنین، حملات موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل با وجود رهگیری بیش از ۹۰ درصد توسط سامانههای دفاعی اسرائیل و آمریکا، فشارهای قابل توجهی بر شبکه پدافندی اسرائیل وارد کرد. جنگ سایبری نیز به عنوان جبههای کلیدی مطرح شد که در آن هر دو طرف به زیرساختهای حیاتی دشمن حمله کردند.
نویسندگان با اشاره به ۹ درس مهم از این جنگ، بر اهمیت همکاریهای نظامی، تسلط هوایی و سایبری، دقت راهبردی، مهار نیروهای نیابتی و نقش برجسته عملیات روانی در ایجاد اختلال در ساختار فرماندهی دشمن تأکید کرده و مینویسند:
در نهایت، این جنگ به عنوان نمایشی از ماهیت نوین درگیریهای منطقهای توصیف شده که تلفیقی از جنگهای متعارف، سایبری، روانی و اطلاعاتی است و هشدار داده شده که بدون استراتژیهای بازدارنده پایدار، این درگیری میتواند نقطه شروع یک دوره طولانی از نبردهای فرسایشی باشد.
وال استریت ژورنال: ایران چگونه توانست به سامانههای دفاع هوایی اسرائیل نفوذ کند؟
در جریان «جنگ ۱۲ روزه»، ایران با تغییر تاکتیکهای موشکی خود توانست بهتدریج نفوذ بیشتری به سامانههای دفاع هوایی پیشرفته اسرائیل پیدا کند. به گزارش وال استریت ژورنال، تهران از طریق روش «آزمون و خطا»، و با پرتاب موشکهای پیشرفتهتر از مناطق مختلف در عمق خاک ایران، عملکرد خود را بهبود داد.
طبق تحلیل مؤسسات امنیتی در اسرائیل و واشنگتن، در ۶ روز نخست جنگ تنها ۸٪ از موشکهای ایرانی به داخل اسرائیل نفوذ کردند، اما این رقم در نیمه دوم جنگ به ۱۶٪ رسید. ایران بهویژه در ۲۲ ژوئن موفقترین حمله خود را انجام داد: ۱۰ موشک از ۲۷ فرود آمدند.
ایران همچنین برای نخستین بار از موشکهای هایپرسونیک مانند «فتاح-۱» استفاده کرد که سرعتی حدود ۱۰ برابر صوت دارند و سرجنگی آنها در میانه پرواز جدا میشود؛ مقابله با چنین موشکهایی حتی برای سامانههایی مانند «پیکان ۳» و «زُهَر داوود» نیز دشوار است.
تحلیلگران میگویند ایران از پرتابهای دستهجمعی شبانه به سوی شلیکهای کوچکتر در روز، با فاصله زمانی و مکانی متنوع روی آورد. این تاکتیکها، همراه با هدفگیری شهرهای دورافتاده، توانست فشار بر سامانههای دفاعی اسرائیل را افزایش دهد.