بحران آب تهران نه افسانه است نه سیاه‌نمایی
نشان تجارت - شکسالی و مشکلات مرتبط با کم آبی، بسیاری از استان‌های کشور را درگیر و ظرفیت آبی پشت سد‌های کشور را به پایین‌ترین حد خود رسانده است. بر اساس اعلام نظر کارشناسان حوزه منابع طبیعی بحران آبی تا حدی حاد شده که خطر اتمام ذخایر آبی سد‌های تهران دور از ذهن نیست.
با توجه به بحران آب در کشور و به ویژه در شهر‌های بزرگ و صنعتی، دکتر جهانگیر پرهمت، عضو هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری و معاون پیشین وزیر جهاد کشاورزی در گفت‌و‌گو با فرارو به تحلیل شرایط موجود پرداخته است:
بحران آب کشور سخت و فزاینده است
جهانگیر پرهمت به فرارو گفت: «واقعیت این است که با نوعی خشکسالی شدید رو به رو شده‌ایم که دوره برگشت آن را باید بیش از یک قرن درنظر بگیریم. البته آمار‌های ثبت شده کشور در این حد نیست که دوره برگشت را به طور دقیق ببنیم و به آن چه رخ داده دسترسی داریم، اما تحلیل‌های آماری بسیار بیشتر از این را نشان می‌دهد. بارندگی در کشور ما روند کاهشی را طی می‌کند و طی زمستان سال گذشته، میزان بارش برف بسیار کم بوده است. درواقع بیشتر باران باریده تا برف. اگر برف بیشتری داشتیم درواقع ذخایری در کوه‌ها داشتیم که به تدریج ذوب می‌شد و در طول فصل گرما، به داد ذخایر آبی کشور می‌رسید، اما اکنون، از این گزینه نیز محروم شده‌ایم.»
وی افزود: «در شرایط مذکور، هیچ واژه‌ای بهتر از بحران سخت و فزاینده، نمی‌تواند توصیف کننده وضعیت باشد. در این وضعیت هیچ راهی نداریم به جز مدیریت و صرفه جویی مصرف آب. آب مصرفی مناطقی مثل تهران، وابسته به منابع آب سطحی است. منابع آب سطحی چگونه تامین می‌شود؟ این منابع به واسطه بارش‌ها و جمع شدن آب، پشت سد‌ها تامین می‌شود. سپس این آب، پس از اقدامات و مراحلی به شکل آب شرب در اختیار مصرف کنندگان قرار می‌گیرد. منابع آب زیرزمینی، نقشی بسیار کمرنگ تر، در تامین آب مورد نیاز ساکنان شهر تهران دارد و عمده آب مورد نیاز مردم تهران از طریق آب‌های سطحی و بارش‌ها تامین می‌شود.»
بحران آب تهران نه افسانه است و نه سیاه نمایی
معاون پیشین وزیر جهاد کشاورزی در خصوص استفاده از روش جیره بندی آب برای مدیریت مصرف گفت: «بی رودروایسی بگویم که با این وضعیت بارش‌ها و وضعیت آب‌های سطحی به ویژه در تهران، کار خاص و جدیدی از دست مسئولان بر نمی‌آید. جیره بندی، یک مشکل مهم دارد؛ وقتی جیره بندی انجام می‌شود به این معناست که آب در ساعات مشخصی از شبانه روز باز و در ساعاتی قطع باشد؛ بنابراین همه آنانی که در مناطقی با خطر جیره بندی حضور دارند باید اقدام به خرید تانکر کنند یا از اقدامات جبرانی دیگری استفاده کنند.
ضمن این که در فصل تابستان قرار داریم، جیره بندی آب به ویژه قطع شدن آب در ساعات اوج گرما عملا فشار جسمانی و روانی به شهروندان وارد می‌کند و مشکلات خاص خود را ایجاد می‌کند. از طرفی، اگر واقع بین باشیم متوجه می‌شویم که به محض باز شدن آب و شروع استفاده از جریان آب، همه افرادی که ساعات زیادی از آب محروم بوده‌اند برای ذخیره و استفاده از آب هجوم می‌آورند؛ بنابراین نمی‌توان گفت که روش جیره بندی آب لزوما موفقیت آمیز است یا تعادل ایجاد می‌کند چرا که در ساعات وصل شدن جریان آب، احتمال استفاده افراطی، افزایش پیدا می‌کند. با همه این‌ها احتمال جیره بندی آب نیز به عنوان راه حل نهایی، دور از ذهن نیست.»
وی افزود: «این که گفته می‌شود سد‌ها در حال خالی شدن هستند و به معنای واقعی کلمه آبی پشت برخی سد‌ها باقی نمی‌ماند، افسانه نیست و ممکن است زودتر از آن چه تصور می‌شود، چنین اتفاقی رخ دهد. بخش زیادی از آب پشت سد‌ها همانطور که اشاره کردم به بارندگی سالانه متکی است و با این وضعیت بارندگی‌ها خالی شدن سد‌ها نه دور از انتظار است و نه عجیب. هر سال از ابتدای پاییز تا انتهای اردیبهشت، شاهد بارندگی در شهر تهران و حواشی پایتخت هستیم. این بارندگی ها، برای وضعیت شهر در فصل گرما بسیار تاثیر گذار محسوب می‌شود و از خلال بررسی همین میزان بارندگی و نرخ آب جمع شده پشت سد‌ها است که می‌توان حدس زد تا پایان سال شرایط چگونه خواهد بود. هم اکنون اغلب سد‌های تامین کننده آب پایتخت از سد لار و جاجرود تا سد لتیان در خطر قرار دارند.
آب پشت این سد‌ها به پایین‌ترین حد خود رسیده و جریان آبی که وارد این سد‌ها می‌شود، آب چشمه هاست. حتی وضعیت آب چشمه‌ها نیز به دلیل این که بارندگی کم بوده است، در شرایط بحرانی قرار دارد. سد ماملو یک مثال واضح برای تشخیص بحران آب است. حتی سد‌های بالادست ماملو نیز با بحران مواجهند، چه برسد به ماملو. وضعیت بحران آب در تهران نه افسانه است و نه سیاه نمایی. ما امسال با یک بحران کم سابقه رو به رو شده‌ایم.»
منبع: فرارو
